پنج دیدار دیپلماتیک روحانی در نخستین روز سفر به نیویورک

حجتالسلام و المسلمین حسن روحانی روز سهشنبه (به وقت محلی)، برای شرکت در هفتادویکمین نشست مجمع عمومی سازمان ملل متحد، وارد نیویورک شد و در فرودگاه جان اف کندی، مورد استقبال سفیر و کارکنان دفتر نمایندگی ایران در سازمان ملل قرار گرفت.

رئیسجمهور پس از حضور در نیویورک دیدارهای خود را در حاشیه هفتادویکمین نشست مجمع عمومی سازمان ملل متحد با سران کشورهای جهان آغاز کرد. او عصر سهشنبه به وقت محلی (بامداد چهارشنبه به وقت تهران) ابتدا با متئو رنتزی نخستوزیر ایتالیا دیدار کرد و پس از آن گفتوگوهایی با رجب طیب اردوغان رئیسجمهور ترکیه و فرانسوا اولاند رئیسجمهور فرانسه داشت. روحانی همچنین در جلسه ای با حضور رهبران مسلمان جامعه آمریکا شرکت کرد.

ایران و ایتالیا شریک تجاری میشوند

رئیسجمهور در دیدار نخستوزیر ایتالیا اعلام کرد که ایتالیا این فرصت را در دوره پسابرجام در اختیار دارد که بار دیگر به نخستین شریک و همکار اقتصادی و تجاری ایران در اروپا تبدیل شود. روحانی همچنین گفت: سفرهای دوجانبه اخیر، نقطه عطفی در روابط مشترک و نشانگر اراده دو ملت و دو دولت برای توسعه و تحکیم سطح همکاریها است.

وی با تاکید بر ضرورت توسعه همکاریهای مشترک در عرصههای اقتصادی، علمی و سیاسی، نقش بخشهای خصوصی دو کشور را در این مسیر ارزشمند دانست و اظهار کرد: علاقه شرکتهای خصوصی دوطرف به روابط تجاری باید مورد حمایت و تشویق دو دولت قرار گیرد.

رئیسجمهور در ادامه به موضوع برجام اشاره کرد و با تاکید بر اینکه مطابق برجام، طرفین متعهد به تامین فضای لازم برای فعالیت اقتصادی ایران هستند، بیان کرد: طرفین باید به استحکام برجام پایبند باشند و استحکام برجام میتواند پایهای نیز برای افزایش صلح و ثبات منطقه باشد. روحانی با بیان اینکه رهبران اروپا باید به بانکها و بیمهها برای همکاری مالی تضمین و اطمینان دهند، تصریح کرد: ملتها و شرکتهای ما و منطقه باید از فواید برجام منتفع شوند.

نخست وزیر ایتالیا نیز در این دیدار با تاکید بر اینکه رم با هیجان به دنبال تقویت روابط همه جانبه با تهران است، گفت: ما برای هر اقدامی در جهت استحکام روابط اقتصادی آمادهایم. متئو رنتزی با اشاره به اعزام یک هیات بلندپایه ایتالیا به تهران طی ماههای آینده تاکید کرد: در بحث روابط بانکی، بیمه دولتی ساچه ایتالیا آماده ارائه تضمینهای لازم است.

وی اطمینان و تقویت سرمایهگذاران برای همکاری با ایران را برای ایتالیا حیاتی دانست و اظهار کرد: در رابطه با برجام تعهد خود را تکرار و برای استحکام آن هر چه بتوانیم انجام خواهیم داد. نخست وزیر ایتالیا همچنین گفت که کشورش آماده رایزنی و هماهنگی با ایران در مسایل منطقهای و بینالمللی است.

اراده تهران و آنکارا برای مبارزه علیه تروریسم در سوریه و عراق

رئیسجمهور در دیدار رجب طیب اردوغان رئیسجمهور ترکیه با تاکید بر اینکه ایران در همه مراحل دوست و برادر و کنار ترکیه خواهد بود، گفت: آمادهایم تا روابط خود را با آنکارا در همه بخشها از حمل و نقل تا صنعت و انرژی توسعه دهیم. روحانی اظهار کرد: شرکای بخشهای خصوصی دو طرف باید برای همکاری بیشتر حمایت شوند. دولت و ملت ترکیه را برادر خود میدانیم و اراده تهران، تقویت روابط با آنکارا در تمامی زمینهها است.

وی در ادامه به کودتای اخیر در ترکیه اشاره و بیان کرد: وقوع ناامنی و کودتا علیه دولتی که در ترکیه با رای مردم حاکمیت دارد برای ما بسیار ناراحتکننده بود و ایران از همان لحظات نخست، تمام امکانات خود را برای ثبات و امنیت در ترکیه به کار گرفت.

رئیسجمهور با بیان اینکه کودتا در ترکیه را در ادامه سلسله حوادثی میبینیم که برخی قدرتها علیه منطقه ما طراحی کردهاند، تاکید کرد: تردیدی نداریم که با تلاش مشترک میتوانیم جلوی مسیری را که دشمن علیه ما طراحی کرده است، سد کنیم.

روحانی در بخش دیگری از سخنان خود به موضوع تروریسم و خطرات آن برای منطقه و جهان پرداخت و افزود: تروریسم تهدیدی علیه همه ما است و نقش دو کشور در مبارزه با تروریسم و ناامنی در منطقه و بهویژه سوریه و عراق اهمیت دارد. نخستوزیر ترکیه هم در این دیدار با قدردانی از حمایت دولت و ملت ایران از ترکیه در برابر کودتای اخیر در کشورش گفت: اطمینان داریم که ایران در ادامه این روند، حمایتش را از ترکیه قطع نخواهد کرد.

رجب طیب اردوغان در ادامه برنده اختلاف و ناامنی های منطقه را  دشمنان جهان اسلام  دانست و با بیان اینکه دیگران قادر به حل مشکلات منطقه نیستند،اظهارداشت: ایران و ترکیه دو کشور اسلامی و بزرگ منطقه هستند و با همکاری می توانند در روند مبارزه با بحران ها و ایجاد ثبات در منطقه و از جمله سوریه و عراق نقش تعیین کننده ای داشته باشند.

لندن حمایت خود را از گام مهم برجام ادامه میدهد

رئیسجمهور در دیدار نخستوزیر بریتانیا، برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) را تحولی بزرگ، نمادی برای حل اختلافات و پایهای برای همکاریها دانست و تاکید کرد که همه طرفها باید به اجرای دقیق و بههنگام تعهدات خود در برجام، پایبند باشند. روحانی در ادامه تصریح کرد: ایران به طور کامل به تعهدات خود عمل کرده و تا زمانی که طرف مقابل به تعهداتش پایبند باشد، ما هم پایبند خواهیم بود.

وی بهره مندی ایران از فضای مثبت اقتصادی را جزو تعهدات برجام برشمرد و اظهار کرد: تا برخی مشکلات فنی در زمینه بانک و بیمه حل نشود، تعهدات طرف مقابل به انجام نرسیده و دولتهای اروپایی باید به بانکهای بزرگ برای همکاری با ایران اطمینان دهند و لندن میتواند قدم اصلی را در این زمینه بردارد. رئیسجمهور با ابراز خرسندی از بهبود و توسعه روابط تهران - لندن در سالهای اخیر، افزود: با احترام متقابل و تمرکز بر همکاری در چارچوب منافع مشترک میتوانیم بر ذهنیتهای منفی تاریخی غلبه کنیم.

وی همچنین اظهار کرد: نتایج همکاری دو کشور را طی سالهای اخیر در مذاکرات هستهای دیدهایم و اکنون نیز فرصت برای توسعه روابط اقتصادی، سیاسی و فرهنگی و استفاده از ظرفیتها به نفع دو ملت فراهم است.

روحانی در بخش دیگری از سخنان خود به موضوعات منطقه حساس خاورمیانه اشاره کرد و با تاکید بر اینکه «منطقه ما مسایل پیچیدهای دارد و جز راه حل سیاسی مسیری برای حل آنها وجود ندارد»، گفت: ایران آماده همکاری با اتحادیه اروپا، انگلیس و کشورهای منطقه برای ثبات و امنیت بهویژه در سوریه، عراق و یمن است.

در ادامه نخست وزیر بریتانیا در این دیدار با ابراز خرسندی از توسعه روابط دو کشور در عرصههای سیاسی و اقتصادی طی سالهای اخیر گفت: از افزایش سطح مناسبات دو کشور در همه عرصهها حمایت میکنیم. لندن حمایت خود را از گام مهم برجام ادامه خواهد داد و معتقد است که طرفین باید به اصول توافق شده متعهد باشند.

ترزا می با بیان اینکه برای حل مشکلات بانکی و بیمهای و بهرهمندی اطمینانبخش ایران از فرصتهای اقتصادی در حال هماهنگی با طرفین برجام برای اقدامات لازم هستیم، تصریح کرد: بریتانیا یک هیات بانکی را برای مذاکرات و همکاریهای فنی با بانک مرکزی ایران راهی تهران میکند.

برای حفظ منافع مسلمانان، باید روی اشتراکات تمرکز کرد

رئیسجمهور در دیدار رهبران مسلمان جامعه آمریکا، ضرورت تقویت وحدت و یکپارچگی در دنیای اسلام را مورد تأکید قرار داد و گفت: امروز اصل اساسی برای همه دولتهای اسلامی و متفکران مسلمان، حفظ و ارائه چهره واقعی اسلام است و برای حفظ منافع مسلمانان، باید روی اشتراکات خود که همانا قرآن، سیره پیامبر گرامی اسلام(ص) و اهل بیت(ع) است، تمرکز کرد.

روحانی در ادمه اظهار کرد: دین مبین اسلام و مسلمانان در طول قرنهای گذشته با مشکلات فراوانی روبرو بودند اما در همه مقاطع تاریخی، مصلحین و متفکرین دنیای اسلام و مجاهدین واقعی توانستند از دین و فرهنگ اسلام به خوبی صیانت کنند.

وی همچنین خاطر نشان کرد: در طول تاریخ جنگهای زیادی بر مسلمانها تحمیل شده و مستبدین فراوانی بر جوامع اسلامی مسلط بودند و از سوی دیگر استعمارگران کشورهای زیادی از دنیای اسلام را تحت سلطه خود در آورده بودند، اما مسلمانان با ایستادگی و مقاومت و در سایه فرهنگ غنی اسلام توانستند بر مشکلات غلبه کنند.

روحانی اضافه کرد: شاید سختترین دوران زمانی بود که از لحاظ فرهنگی، اسلام را مساوی سنت قرار دادند و این در حالی است که سنتها، آداب و رسوم ملتها با مفهوم جامع سنتی که در اسلام به عنوان سنت پیامبر(ص) یاد میشود دو مقوله متفاوت است.

وی افزود: برخی مواقع نیز اسلام را در برابر تجدد قرار دادند و تجدد نیز یک لفظ و معنای دوگانه دارد. تجدد به معنای نوآوری، دانش و فناوری و یا تجدد به معنای رسیدن به مطامع مادی با شیوهها و روشهای جدیدی که ترویج میشود؟

روحانی تصریح کرد: اسلام با تجدد به معنای علم و فناوریهای جدید هرگز مخالف نبوده و نیست، اما عدهای تقابل غیرواقعی بین اسلام، علم و تجدد بهوجود آوردند در حالی که اسلام دین فهم، عقل و فقه به معنای درک عمیق مسایل است.

وی با بیان اینکه در دنیای امروز معضلی را پیش پای مسلمانان بهوجود آوردند که ظاهر آن تقابل دین با دین و باطن آن تقابل باطل با حق است، عنوان کرد: اگر امروز شرایطی فراهم آمده است که برخی از جوانان مسلمان در کشورهای مختلف به این احساس رسیدهاند که باید از تعالیم اسلام و مسلمانی خود فاصله بگیرند تا بتوانند در امنیت فکری و روحی قرار بگیرند، این همه بهخاطر قرائت انحرافی از اسلام و آموزههای دینی توسط گروههای تروریستی و تکفیری است.

روحانی با تأکید بر اینکه دنیای اسلام از شرایط دشوار کنونی عبور خواهد کرد، گفت: تردیدی نداریم که حق دائمی است و باطل برای دوران کوتاهی کارایی داشته و در نهایت از بین خواهد رفت، اما در عین حال مسئولیتهای بسیار بزرگی بر دوش حکومتها و متفکرین مسلمان وجود دارد تا چهره واقعی اسلام را به جهانیان معرفی کنند.

وی پیروی از سیره و روش پیامبر را به عنوان الگوی کامل مورد تأکید قرار داد و گفت: حکومت و روش پیامبر(ص)، مسیر محبت و رحمت برای همه مردم بود و دیدیم که چگونه پیامبر(ص) توانست با همین روش برای مردم علم، اخلاق، حکومت عادلانه و آزادی به ارمغان آورد.

رئیسجمهور در ادامه با تأکید بر لزوم توجه به شبکههای اجتماعی و مجازی، اظهار کرد: اگر چه این وسایل ارتباط اجتماعی چه بسا مشکلاتی را نیز از لحاظ فرهنگی برای جوانان ایجاد کنند اما در عین حال ابزاری است که میتوان از آن در پیشبرد اهداف متعالی هم استفاده کرد.

وی خطر جذب جوانان به سمت گروههای خشونتطلب را مورد اشاره قرار داد و گفت: خطر این موضوع از کشته شدن انسانها بدتر است چرا که میتواند آینده و نسلهای آتی را از مسیر حق و هدایت واقعی منحرف کند.

روحانی همچنین خاطر نشان کرد: امروز متأسفانه برخی دولتهای اسلامی آنچنان که باید به وظیفه خود در برابر مشکلات و بحرانهای موجود عمل نمیکنند و برخی از آنها تحت تأثیر قدرتهای سلطهگر قرار دارند و این مسألهای است که مشکلات را مضاعف کرده است.

رئیس جمهور در ادامه تاکید کرد: امروز راهی جز اتحاد، هوشیار کردن جوانان در برابر خطرات و معرفی چهره اسلام واقعی، وجود ندارد و باید چهره واقعی اسلام را از خطر انحراف فرهنگی که عدهای از آن به عنوان توطئه علیه اسلام استفاده میکنند، حفظ کنیم.

وی گفت: جمهوری اسلامی ایران به هر کشور اسلامی و دولتی که در برابر تروریستها خواهان کمک بوده، کمک کرده است و این را وظیفه خود میداند چرا که ترور و تروریسم را خطر بزرگی برای جان، مال و نوامیس مسلمانها و آبروی اسلام میدانیم و معتقدیم راهی جز همفکری، همکاری و برادری و تلاش مضاعف در برخورد با این معضل وجود ندارد و مطمئن هستیم خداوند نیز در صورت اتحاد یاری کرده و در نهایت حق پیروز خواهد شد.

روحانی در بخش دیگری از سخنان خود و پس از سخنان تعدادی از رهبران مسلمانان جامعه آمریکا، اعتقاد جمهوری اسلامی ایران به وحدت شیعه و سنی را مورد تأکید قرار داد و گفت: ما همواره به دنبال وحدت شیعه و سنی بودهایم و تأکید بر این موضوع بدین معناست که هر دو را در کنار هم به رسمیت شناختهایم.

وی تصریح کرد: امروز اگر به دنبال منفعت کل اسلام هستیم باید بر روی اشتراکات دینی خود تمرکز کرده و آنها را تقویت کنیم. بیتردید کسانی که با اسلام مخالف هستند، برای آنها شیعه و سنی تفاوتی با یکدیگر ندارند و با هر دو ضدیت میورزند همانطوری که امروز در منطقه ما گروههای تروریستی شیعه، سنی و حتی مسیحیها را قتل عام میکند.

رئیسجمهور با اشاره به واقعه بزرگ غدیر خم گفت: امروز سالروز غدیر خم است و اصل این واقعه مورد اتفاق شیعه و سنی قرار دارد، لذا مهم این است که بر اینگونه موارد مشترک خود تأکید کرده و سطح تحمل خود را بالا ببریم. در این دیدار شماری از رهبران مسلمان جامعه آمریکا در سخنان جداگانهای نظرات و دیدگاههای خود را با رئیس جمهوری اسلامی ایران در میان گذاشتند.

دیدار و گفتوگو با شماری از مقامات ارشد کشورهای جهان، نشست با نخبگان سیاسی و اقتصادی در کنار سخنرانی در نشست مجمع عمومی سازمان ملل، از جمله برنامههای فشرده رئیسجمهوری اسلامی ایران در سفر به نیویورک  است.

رئیس جمهور پیش از سفر به نیویورک، دیداری رسمی از کوبا داشت و با فیدل کاسترو رهبر انقلاب کوبا  و رائول کاسترو رئیس جمهور این کشور  دیدار و گفتوگو کرد و در نشست مشترک هیاتهای عالیرتبه ایران و کوبا به ریاست روسای جمهور دو کشور، راههای توسعه بیش از پیش همکاریهای تهران - هاوانا  مورد بحث و تبادل نظر قرار گرفت.

همچنین روحانی در نخستین مرحله از سفر خود به قاره آمریکا در هفدهمین اجلاس سران کشورهای جنبش غیر متعهدها در جزیره مارگاریتای ونزوئلا شرکت کرد و ضمن سخنرانی در این اجلاس و تبیین مواضع جمهوری اسلامی ایران، با شماری از مقامهای ارشد کشورهای شرکت کننده در این نشست گفتوگو و تبادل نظر کرد.