اگر اوباما می‌خواهد ایران به طرف پوتین کشیده نشود، وارد معامله اقتصادی با تهران شود

نیویورک تایمز نوشت: آتش بس موقت در سوریه خبر خوبی بود. اما نباید منجر به توسعه پنهان محور نظامی روسیه و ایران شود.

توسعه همکاریهای ایران و روسیه در اواخر ماه پیش زمانی که ایران اجازه استفاده روسها از پایگاه هوایی همدان را برای روسها صادر کرد زنگ خطری را به صدا درآورد. برخی مقامات ایران این استفاده روسها را یک بار و در جهت اهداف ضد تروریستی تعریف کردند اما سخنگوی وزیر امور خارجه ایران از واژه «عجالتا» برای خروج نیروهای نظامی روسیه از ایران استفاده کرد و این نشانگر احتمال تکرار این موضوع است.

در حقیقت پیوند روسیه و ایران در همکاریهای نظامی به سرعت در حال شکلگیری است و این به دلیل رقابتهای روسیه و غرب برای نفوذ در خاورمیانه است. از طرفی ایران به دنبال سلطه سیاسی بر منطقه است.

در دهههای اخیر آمریکا و متحدانش مجوز بلامنازع استفاده از پایگاههای نظامی در کشورهای خاورمیانه برای حمله به مواضع مختلف را در دست داشتند. روسیه امروز قابلیتهای موازیای با غرب در خاورمیانه دارد و همان طور که فرماندهان نظامی ایران میگویند ممکن است به مانورهای دریایی مشترک بین ایران و روسیه و استفاده روسها ار پایگاههای نظامی ایران در خلیج فارس ختم شود.

ایالات متحده آمریکا و روسیه به یک جنگ سرد جدید وارد نشدهاند. با این حال، همچنان آمریکا راههای زیادی برای منصرف کردن ایران و روسیه از ایجاد یک اتحاد ضد غرب دارد.

اگر چنین اتحادی بین ایران و روسیه در جبهه مشترک تشکیل شود میتواند به ایجاد یک ایران سرسختتر و قدرت نمایی بیشتر در منطقه خاورمیانه منتهی شود.

ایران و روسیه هر دو موجبات خشم آمریکا را فراهم آوردهاند که همین امر میتواند به انسداد راههای دستیابی این کشورها به اهداف شان توسط آمریکا ختم شود. آنها برای مدیریت آسیای مرکزی و قفقاز از زمان فروپاشی شوروی در سال 1991 تلاش و برنامه ریزی داشتهاند. در همین تابستان روسای جمهوری ایران و روسیه در پایتخت آذربایجان با هم دیدار داشته و در این دیدار سیگنالهایی از اتحاد این دو برای نفوذ در منطقه قفقاز به چشم میخورد.

در خلال جنگ سوریه این دو کشور روابط اطلاعاتیشان را در ارتباط با همکاریهای نظامی گسترش دادند و همزمان روسیه نیز محموله موشکهای زمین به هوایش را به ایران ارسال کرد. کمی قبل از حضور روسیه در سوریه، قاسم سلیمانی فرمانده سپاه قدس ایران در مسکو بود. در طول دو سال گذشته مقامات آمریکایی و غربی گفتهاند که سپاه پاسدران گروههای مبارز شیعه را دور خود جمع کرده است. از حزب الله لبنان گرفته تا عراق و ایران و افغانستان. انتظار میرود این گروهها از جنگ داخلی جان سالم به در ببرند و همین امر دارایی منطقهای مهمی برای محور ایرانی- روسی جدید باشد.

برای مقابله با آنها، آمریکا فروش سلاحهای آمریکایی را به رقبای ایران به رهبری عربستان سعودی در منطقه افزایش داده است. همین امر دلایل بیشتری به ایران برای افزایش روابط تجاری و نظامی با روسیه داده است.

افزایش رقابت برای نمایش برتری نظامی، نیز یکی از جمله این سیاستهای استراتژیک است. مساله دیگر این است که گذشته از پیروزی در جنگ سوریه، شواهد حاکی از آن است که روسیه و ایران به دنبال ابقای رئیس جمهور سوریه بشار اسدند.

خوشبختانه، هنوز اول بازی است. آمریکا باید برای برداشتتن قدمهای موثر در پایان دادن به جنگ سوریه بجنبد. آتش بس موقت نمیتواند موثر باشد. اگر دیپلماتهای آمریکایی برای باز شدن مجدد باب گفت و گوها برای حل و فصل سیاسی جنگ سوریه اصرار دارند باید عجله کنند. آنها همچنین باید به ایران و کشورهای عربی همجوارش برای جلوگیری از رقابتهای منطقهای فشار بیاورد چرا که این تنشها موجب حرکت ایران به سمت روسیه شده است. این اهداف تنها در شرایطی میتواند قابل دسترس باشد که ولادیمیر پوتین متقاعد شود که یک جنگ بی پایان و افزایش تنشها با غرب تنها این کشور را از دستیابی به آنچه که واقعا به آن نیازمند است دور خواهد کرد: بازسازی اقتصاد چند وجهیاش.

به طور مشابه، در رد منطق حرکت به سمت مسکو، آمریکا نیاز دارد که ایران نتایج اقتصادی حاصل از برجام را به مردمش نشان دهد. در نتیجه آمریکا باید دستاورهای اقتصادی ملموس را از طریق معامله با ایرانیها به شرط اینکه آنها بنادر و زمینشان را در اختیار عملیاتهای نظامی روسها قرار ندهند به آنها نشان دهند.

همراه با دیپلماسی در سوریه، آمریکا نیاز دارد که از وعدههای اقتصادیای که در توافق هسته ای داده است برای ارتقا جایگاهش در آینده روابط ایران و غرب استفاده کند تا ایران به سمت کرملین کشیده نشود.