تنظیم فاینانس سه‌جانبه‌ ایران، ایرباس و‌ فاینانسر

بعد از ظهر گذشته بود که رسانههای داخلی به نقل از رسانههای خارجی اعلام کردند کمپانی ایرباس مجوز فروش و تحویل هواپیما به ایران را از وزارت خزانهداری آمریکا اخذ کرده است.

در این خبر آمده بود که وزارت خزانهداری آمریکا تاکنون دو مجوز صادر کرده که به شرکت فرانسوی «ایرباس» اجازه میدهد شماری از هواپیماهای وعده داده شده به ایران را تحویل دهد.؛ این هواپیماها از دو مدل A-320s و A-330s هستند.

بنابراین گزارش هرچند ایرباس شرکتی فرانسوی و مستقر در اروپا است، اما به دلیل آنکه بسیاری از قطعات به کار رفته در هواپیماهای این شرکت آمریکایی هستند، پاریس برای فروش هواپیما به ایران نیازمند مجوز خزانهداری آمریکا بود.

بلافاصله پس از انتشار این خبر، خبرگزاری رویترز هم گزارش کرد که شرکت «بوئینگ» از وزارت خزانهداری آمریکا مجوز لازم برای فروش هواپیما به ایران را دریافت کرده است و این شرکت امروز اعلام کرده بود که انتظار دارد به زودی مجوز تحویل هواپیما به ایران را از دولت آمریکا دریافت کند.

پس از امضای توافق هستهای بین ایران و گروه موسوم به 1+5 و دستاورد آن (برجام) به عنوان برنامه جامع اقدام مشترک یا joint comprehensive plan of Action پیشقراردادی هم بین ایران و کمپانی ایرباس فرانسه برای خرید 118 فروند هواپیما به امضاء رسید.

پیشقرارداد خرید 118 فروند انواع هواپیمای ایرباس بین ایرانایر و کمپانی ایرباس، اوایل زمستان سال گذشته به امضاء رسید و در آن مقرر شد 118 فروند انواع هواپیمای ایرباس شامل 45 فروند ایرباس 321 و 320، 45 فروند ایرباس 330، 16 فروند ایرباس 350 و 12 فروند ایرباس 380 پهنپیکر برای ایرانایر خریداری شود و در مدت زمان 5 تا 8 سال در اختیار هما قرار گیرد. که البته مقرر شد خرید 6 فروند از این هواپیماها در قرارداد جدید حذف شود.

پس از آن بود که کمپانی بوئینگ که حس کرده بود از این رقیب دیرینه خود در فروش هواپیما به ایران عقب افتاده است، به عملکرد مدیران دولت آمریکا در صدور عدم مجوز فروش هواپیماهای کمپانی بوئینگ به ایران اعتراض کرد؛ دولت آمریکا نیز در جلسات مختلف مجاب شد به بوئینگ اجازه مذاکره به ایران را بدهد و بدین ترتیب پای کارشناسان بوئینگ و بازاریابان این کمپانی سازنده هواپیما به ایران باز شد.

کارشناسان بوئینگ جلسات مختلفی با نمایندگان ایرلاینهای ایرانی برگزار کردند، پیشقراردادهایی به امضاء رسید.

پس از آن بود که موضوع جذب فاینانس از سوی کمپانی سازنده و مجوز اوفک (Office of Foreign Assets Control) به عنوان «دفتر کنترل داراییهای خارجی» در آمریکا عنوان و همین مجوز اوفک بهانهای شد تا پیشقراردادهای مختلف خرید هواپیما از ایرباس و بوئینگ به تعویق بیفتد این در حالی است که در یکی از بندهای توافق هستهای، واشنگتن ملزم شده تحریم فروش هواپیما به ایران را رفع کند اما به هر حال صدور مجوز اوفک یک سال به طول انجامید.

قائم مقام وزیر راه و شهرسازی در امور بینالملل:خرید 111 فروند هواپیمای ایرباس به ارزش کمتر از 10 میلیارد دلار و امضاء قرارداد با بوئینگ در آینده نزدیک

اما امروز اصغر فخریه کاشان، قائم مقام وزیر راه و شهرسازی در امور بینالملل، از حل مسایل بانکی و فاینانس سهجانبه بین ایران، ایرباس و شرکت فاینانسر و برگزاری پنجمین مذاکره حضوری با بوئینگ در ایران میگوید.

خرید 111 فروند هواپیمای ایرباس به ارزش کمتر از 10 میلیارد دلار و امضاء قرارداد با بوئینگ در آینده نزدیک، از دیگر مواردی است که فخریه کاشان به آن اشاره کرده است.

وی با اشاره به اینکه صدور مجوز خزانهداری آمریکا تا پایان سال 2016 چندین هواپیمای نو وارد ناوگان هوایی ایران خواهد شد، در گفتوگو با پایگاه خبری وزارت راه و شهرسازی گفته است: ممکن است مذاکرات با بوئینگ زودتر به نتیجه برسد و هواپیماهای ساخت این شرکت زودتر از ایرباس وارد تهران شوند. 

وی میگوید: جلسه بعدی مذاکره با نمایندگان ایرباس هفته آینده در تهران برگزار میشود، در این جلسه نمایندگان دو طرف به موضوعات حقوقی قرارداد خرید 111 فروند هواپیما رسیدگی میکنند.

بنا به گفته فخریه کاشان مذاکرات با ایرباس در بخش مالی و فنی به پایان رسیده است و با صدور مجوز خزانه داری آمریکا تا پایان سال 2016 چندین هواپیمای نو وارد ناوگان هوایی ایران خواهد شد.

قائم مقام وزیر راه و شهرسازی در امور بینالملل این خبر را هم میدهد که ممکن است مذاکرات با بوئینگ زودتر به نتیجه برسد و هواپیماهای ساخت این شرکت زودتر از ایرباس وارد تهران شوند. 

وی اضافه کرد: مذاکرات با ایرباس متوقف نشده است و کماکان ادامه دارد، علت هم این است که درباره بندهایی از قرارداد ما با ایرباس هنوز توافق نشده است و قاعدتا باید درباره موضوعهای مختلفی به توافق نهایی برسیم؛ این بندها بیشتر مربوط به مواردی است که اگر بار دیگر شرایط به گونهای باشد که ایرباس نتواند به تعهدات خود عمل کند مثل برگشت احتمالی تحریمها، بار حقوقی آن لحاظ شود و به ما جریمه بپردازد.

وی ادامه داد: اگر چه اعتقاد ما بر این است که تحریمها باز نمیگردد زیرا در حال حاضر بین اروپا و آمریکا آن اجماع قبلی وجود ندارد، اما برای اینکه خوشبین هم نباشیم باید قرارداد را به گونهای ببندیم که انگار شرایط عادی برقرار است یعنی شرایطی که قبلا هم وجود داشته است و ما همه خریدها را انجام میدادیم و هیچ ماده و بندی هم نبود که بگوید اگر چنین شد چه کاری باید کرد.

پایان مذاکره با ایرباس در بخش مالی و فنی

فخریه کاشان درباره تفاهم مالی بیان کرد: خبر خوش این است که مسایل بانکی و فاینانس که باید به صورت سه جانبه بین ما و ایرباس و شرکت فاینانسر مذاکره و حل میشد، حل شده است و حتی ایرباس به سمت ساخت لگویی که اسم ایران ایر روی هواپیماها نصب شود، رفته است این در حالی است که دو ماه قبل سازندگان  قطعات و اجزای هواپیما رغبتی به مذاکره با ایران نداشتند اما در دو ماه اخیر این مشکل حل شده است و با چندین شرکت سازنده صندلی، موتور هواپیما و سایر تجهیزات داخلی  و مسایل فنی مذاکره داشتهایم؛ اطلاعات و گزارشهایی که از مذاکره کنندگان فنی دریافت میکنیم حکایت از این دارد که خوشبختانه این عدم تمایلی که تا دو ماه پیش بین سازندگان قطعات وجود داشت رفع شده و آنها برای مذاکره به ایران آمدهاند.

وی در پاسخ به این سؤال که آیا این وضعیت و تمایل در بین بانکهای اروپایی هم وجود دارد؟ گفت: بین فاینانس و عملیات بانکی اختلاف وجود دارد، در عملیات بانکی وقتی پولی از ایران میخواهد خارج شود یا پولی به ایران بیاید هنوز در بانکهای بزرگ مشکل وجود دارد، البته درحال حاضر بانکهای کوچک در کشورهای مختلف با ایران همکاری دارند اما ما در فاینانس هواپیما قرار نیست پولی پرداخت کنیم و چون پولی پرداخت نمیکنیم قاعدتا این سوال که بانکها چه میکنند موضوعیت پیدا نمیکند البته بخشهایی از پول را که خودمان باید بدهیم، در قالب توافقاتی که با بانکها شده است، حل کردهایم.

وی در پاسخ به این سؤال که این تفاهمنامه به خرید چند فروند هواپیما از ایرباس منجر خواهد شد؟ توضیح داد: به خرید 111 فروند هواپیما از ایرباس رسیدهایم و قیمتهایش متغیر است و کل این خرید به اعتباری کمتر از 10 میلیارد دلار میرسد؛ البته خرید A-380 اختیاری است و هیچ الزامی در خرید آن نداریم میتوانیم به جای آن هر مدل دیگری که مایل باشیم بخریم.

وی درباره قیمت هواپیماها بیان کرد: قیمتهایی که در کاتالوگ هواپیما مینویسند معمولا قیمتهای غیر واقعی است اما معمولا وقتی خرید هواپیما به مرحله آخر میرسد روی این قیمت 30 تا 40 درصد تخفیف وجود دارد؛ آنچه ما مذاکره کردهایم این است که ما توانستهایم این تخفیف را به پنجاه درصد برسانیم.

فخریه کاشان درباره زمان تحویل هواپیماهای خریداری شده گفت: تا پایان سال 2016 چندین هواپیما وارد کشور خواهد شد.

وی همچنین درباره مذاکره با کمپانی بوئینگ بیان کرد: بوئینگ متن قرارداد را فرستاده است و قرار بر این است که هفته آینده به تهران بیایند؛ البته تاکنون چهار بار به ایران آمده و با یکدیگر مذاکره داشتیم و موافقتنامه عدم افشای اطلاعات را امضا کردهایم.

قائممقام وزیر راه و شهرسازی افزود: مذاکره با بوئینگ به لحاظ زمانی دیرتر شروع شده است ولی به نظر میآید زودتر انجام شود، برای اینکه ساختار مذاکره با بوئینگ متفاوت با ساختار ایرباس است؛ به عنوان مثال بوئینگ خودش همه مسئولیتهای سازندگان دست دوم را دارد از موتور تا غیره اما در ایرباس اینگونه نیست، دو شرکت مختلف با دو استاندارد مختلف هستند و  به همین دلیل مذاکره با ایرباس سختتر و مذاکره با بوئینگ آسانتر است؛ البته بویینگ خیلی علاقهمند به حفظ بازار ایران است و سعی دارد تلاش کند تا زودتر این رابطه را برقرار کند.

در پیش قرارداد ایرانایر با کمپانی ایرباس مقرر شده است 118 فروند انواع هواپیمای ایرباس شامل 45 فروند ایرباس 321 و 320، 45 فروند ایرباس 330، 16 فروند ایرباس 350 و 12 فروند ایرباس 380 پهنپیکر برای ایرانایر خریداری شود و در مدت زمان 5 تا 8 سال در اختیار هما قرار گیرد. که البته مقرر شد خرید 6 فروند از این هواپیماها در قرارداد جدید حذف شود و انتخاب ایرباسهای 380 اجباری نخواهد بود.

همچنین در پیشقرارداد دیگر ایرانایر با کمپانی ATR که 50 درصد سهام آن در اختیار کمپانی ایرباس است، 20 فروند هواپیمای ATR در دوره 3 تا 4 ساله تحویل هما خواهد شد؛ البته طبق گفته مدیرعامل ایرانایر رقم خرید هواپیماهای ATR در پیشقرارداد بسیار کمتر از یک میلیارد یورو است.

از سوی دیگر برخی شرکتهای هواپیمایی در حال تنظیم پیشقرارداد و توافقاتی با کمپانی سازنده بوئینگ برای خرید هواپیما هستند که هنوز ادامه دارد.

طبق گفته مسئولان صنعت هوایی برای توسعه ناوگان هوایی کشور، 500 فروند هواپیما لازم داریم که 50 میلیارد دلار اعتبار میخواهد.