آینده اورانیوم درخشان است

در آوریل گذشته رهبران صنعت معدن جهان در لندن دور هم جمع شدند تا درباره چشمانداز کالاهای متنوع معدنی، رویه رایج بازار و چشمانداز مالی سرمایهگذاران و بانکها صحبت کنند. بخشی از صحبتها درباره معادن کانادا و به ویژه رشد چشمگیر اورانیوم در این کشور بود. نماینده بورس اوراق بهادار کانادا نیز در این کنفرانس حضور داشت، این سازمان بهترین شاخص سهام را در صنعت معدن جهان در فصل نخست سال جاری میلادی در اختیار داشت. بورس اوراق بهادار تورنتو نسبت به سایر مراکز مبادله جهان، شرکتهای معدنی بیشتری را در خود جای داده است. در سال ۲۰۱۳میلادی، ۵۷ درصد سرمایه شرکتهای معدنی در کل دنیا در این بورس معامله میشدند. نماینده شهر دالاس امریکا در این نشست، چشمانداز صنعت معدن جهان را مثبت برآورد کرد و ادامه داد: «معدن چند سالی میشود که سالهای سختی را پشت سر میگذارد و بازار بارونقی ندارد، اما سخت بودن را نمیتوان غیرممکن تفسیر کرد و معدن چه در روزهای خوب و چه در روزهای بد، اساس کار ما است. »

اورانیوم در کانادا

به طور کلی «معدن و فلز» اجزای جدانشدنی تجارت کانادا هستند، حدود ۳۷۵ هزار نفر در سراسر این کشور در صنایع مربوط به استخراج و فرآوری محصولات معدنی کار میکنند به عرضه بیش از ۶۰ فلز و ماده معدنی مانند پتاس، الماس، طلا و... میپردازند. کانادا در زمینه استخراج ذخایر انرژی نیز یکی از سرآمدترین کشورها به شمار میآید. در این بین اورانیوم بزرگترین و خاصترین داراییهای معدنی این کشور است که برای نخستینبار در سال ۱۹۶۴میلادی در این کشور کشف شد. کانادا بعد از قزاقستان دومین تولیدکننده بزرگ اورانیوم در جهان است و بنا به گفته انجمن جهانی هستهای ۳۰ درصد از نیاز جهان را تامین میکند. تمام سنگ اورانیوم از بستر رودخانه آتاباسکا در ایالت ساسکاچوان کانادا که در جنوب دریاچه آتاباسکا قرار گرفته، استخراج میشود، در گذشته معادن دیگری هم فعال بودهاند اما اورانیوم ساسکاچوان درجه کیفیت بالاتری نسبت به کیفیت متوسط جهانی دارد، مقامات کانادایی این برتری کیفیت را حتی تا ۵۰ درصد بیش از سایر قسمتهای جهان برآورد میکنند. مزیت دیگر اورانیوم این بخش از کانادا نزدیکی به سطح زمین است. در سایر نواحی دنیا معدنکاران باید حدود ۴۰۰ متر زمین را بکاوند تا به ذخایر اورانیوم برسند، اما در بستر رودخانه آتاباسکا ذخایر اورانیوم در عمق ۵۰ متری یافت میشود.

تقاضای اورانیوم در دنیای امروز

تقاضای اورانیوم در دنیا رو به رشد است حتی گاهی در نواحی که به آن نیازی نیست. به دنبال انفجار هستهای که در سال ۲۰۱۱میلادی در فوکوشیما رخ داد و به یک سونامی فاجعهبار و وقوع بحرانی در تاسیسات اتمی دایچی ژاپن منجر شد، نگاه جهانی به انرژی هستهای تغییر کرد. کشورهای بسیاری اعلام کردند که تصمیم دارند تولید انرژی هستهای را بهتدریج متوقف کنند، در مقابل البته کشورهایی مانند فرانسه هم بودند که حتی با بروز این اتفاق ظرفیت هستهای خود را افزایش دادند. گزارشی که از سوی انجمن معدنی کانادا منتشر شده است، میگوید از اوت ۲۰۱۴ تاکنون ۲۹ کشور عملیات هستهای را به طور امن و در ۴۳۵ رآکتور هستهای اجرا میکردند و در همین حال ۱۷ کشور در حال ساخت ۷۲ رآکتور جدید هستند. افزایش ساخت بیش از همه در عربستان سعودی و امارات متحده عربی انجام میشود. در کشوری مانند آلمان هم که تلاش میشود رآکتورهای اتمی خاموش شود، انرژی که از فرانسه خریداری میشود بیشتر منبع هستهای دارد.

جایگاه چین

سناریوی جدیدی که در چشمانداز انرژی جهانی از سوی سازمان همکاری و توسعه اقتصادی در سال ۲۰۱۳میلادی ترسیم میشود، پیشبینی میکند تولید جهانی انرژی هستهای بین سالهای ۲۰۱۱ تا ۲۰۳۵میلادی افزایش یابد و بیشترین میزان این افزایش تولید به چین برمیگردد. چین یکی از بازارهای عمده تجزیه اتم شناخته شده و همین رویداد به رشد آلودگی این کشور منجر شده است، آلودگی که روز به روز بیشتر میشود. در حال حاضر چین تنها ۱/۵ درصد از کل انرژی مورد نیاز خود را از منابع تجدیدپذیر و از انرژی هستهای میگیرد، اما قرار است این رقم تا ۲۰۳۰میلادی به ۳۰ درصد افزایش یابد. هماکنون بالاترین ظرفیت هستهای جهان در اختیار امریکا با ۱۰۴ رآکتور است که البته این کشور در سال جاری میلادی تنها یک مرکز جدید احداث کرده است، اما چین در حالی که ۳۲ مرکز در حال فعالیت و ۲۲ مرکز زیرساختی دارد، در هر ماه سال یک مرکز جدید احداث میکند. با تصویب مقامات هستهای ژاپن به منظور آغاز به کار دوباره نیروگاه برق سِندای در ژاپن نیز معلوم میشود این کشور ازسرگیری تولید انرژی هستهای را شروع کرده است.

آسیبهای زیستمحیطی

پیشبینی میشود تا سال ۲۰۳۰م، ۳۳۷ رآکتور هستهای جدید در جهان ایجاد شود. این اتفاق میتواند برای کشورهایی که از مه غلیظ ناشی از فعالیتهای هستهای و پیامدهای بهداشتی آن متاثرند، مهم باشد چون فعالیتهای هستهای در نتیجه تولید انرژی، کربن آزاد میکنند، با همه این احوال تعداد رو به رشد نیروگاههای هستهای نشان از آینده روشن اورانیوم دارد. اورانیوم با همه مضرات زیستمحیطی نسبت به استخراج سایر مواد معدنی یکی از پاکترین فعالیتهای معدنی جهان است. براساس مطالعاتی که از سوی مرکز کانادایی سیلیوا فدوروک در دانشگاه ایالت «ساسکاچوان» انجام شده، استخراج و فرز اورانیوم در هر کیلووات ساعت حدود یک گرم گاز گلخانهای تولید میکند اما زغال سنگ در هر کیلووات ساعت ۸۰۰ گرم و گاز طبیعی در هر کیلووات ساعت ۵۰۰ گرم گاز گلخانهای منتشر میکند.