اصرار ایران بر مواضع نفتی خود

کمتر از یک هفته دیگر، جلسه اعضای اوپک و غیراوپک برای بررسی طرح فریز نفتی، حفظ میزان تولید و صادرات نفت خام برگزار میشود. این نشست برخلاف نشست قبلی در کشور الجزایر برگزار میشود و به احتمال بسیار قوی ایران در این نشست شرکت میکند، اما آیا این طرح اجرایی میشود؟ چه قیمتی برای نفت در شرایط فعلی منطقی است؟ دبیر کل اوپک میگوید:«بیژن زنگنه، وزیر نفت ایران و رئیسجمهور حسن روحانی به من اطمینان دادهاند هر کاری ممکن باشد در پیونددادن اعضای اوپک و کشورهای خارج از اوپک به یکدیگر انجام میدهند. من کاملا از این اطمینانبخشیهای داده شده در جریان مذاکرات ماه جاری در تهران راضی هستم.» بارکیندو این اظهارات را پس از سفر به تهران مطرح کرد. او مذاکرات با ایران را«بسیار مهم» خوانده بود و از سویی نشست الجزایر را نشست مهمی ارزیابی کرده بود. به گفته او«ابزارهای ویژه سیاستگذاری باید مورد بررسی قرار گیرد و پس از مرور، تحلیل و درک کامل چشمانداز بسیار پویا و پیچیده بازار انرژی، روی آنها توافق شود.»

خطرهایی که ایران را تهدید میکند

شرکتنکردن ایران در نشست اوپک ممکن است تبعاتی به همراه داشته باشد که حضور ایران میتواند مانع آنها شود. به گفته جواد یارجانی، مدیر اسبق امور اوپک وزارت نفت در این نشست فارغ از اینکه چه تصمیمی گرفته شود، آنچه برای ایران مهم است نه تنها باز پسگیری جایگاه قبلی ایران در پیش از تحریمهاست، بلکه حرکت بهسمت موقعیتی است که با ذخایر و پتانسیل ما متناسب باشد. یارجانی میگوید:«حضور ایران در نشست روزهای ۲۶ تا ۲۸ سپتامبرکه در حاشیه نشست مجمع بینالمللی انرژی در الجزایر برگزار میشود به ضررش نیست، زیرا مهم این است که ایران در این نشست شرکت کند و توضیحاتی را ارائه دهد تا برخیها از شرایط موجود سوءاستفاده نکنند. در همین حال پایگاه خبری بلومبرگ آمریکا بهنقل از سه منبع اعلام کرد: «ایران و عربستان سعودی یک هفته پیش از برگزاری نشست غیررسمی اوپک در الجزایر با یکدیگر دیدار کردند.» ظاهرا قرار است به منظور افزایش آمادگیها برای مذاکرات غیررسمی وزرای نفت سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) و روسیه در الجزایر، ایران و عربستان سعودی به همراه قطر در وین مقر این سازمان با یکدیگر گفتوگو کنند.

بلومبرگ نیز گزارش داده که مذاکرات رو در روی ایران و عربستان سعودی به عوان دو عضو مهم اوپک و رقیب منطقهای نشان میدهد که تلاشها برای رسیدن به توافق با وجود تردید و بدبینی بازار نسبت به آن، همچنان ادامه دارد. این درحالی است که بلومبرگ در نظرسنجی از ۲۳ تحلیلگر نفت نوشته است که نشست هفته آینده اوپک بدون رسیدن به توافق، پایان مییابد.

عربستان کوتاه میآید؟

درحالی برخی منابع از پیشنهاد جدید نفتی عربستان به ایران برای پیوستن به طرح فریز نفتی خبر دادهاند، مقامات وزارت نفت ایران معتقدند که این پیشنهاد نباید بر فعالیتهای توسعه بخش نفت ایران تاثیرمنفی داشته باشد. از سویی رویترز به نقل از منابع آگاه نفتی نوشت که:«عربستانسعودی در جریان مذاکرات با ایران بهطور مشروط با کاهش تولید نفت خود برای تقویت قیمتها موافقت کرده است.» به گفته این افراد مقامات عربستان در ماه جاری به مقامات ایرانی پیشنهاد کردهاند اگر تهران تولید نفت خود را در سطح کنونی فریز کند ریاض هم تولید نفت خود را تا سطح اوایل سال جاری میلادی کاهش نمیدهد. برخی کارشناسان نیز اتخاذ سیاست حمایت از قیمت نفت بهجای حفظ سهم بازار را نتیجه نافرجام ماندن سیاستهای نفتی سعودیها در بازار نفت میدانند. بهگفته آنان فشار بر اقتصاد ایران با نیت سیاسی و همچنین از دور خارجکردن نفت شیل آمریکا با هدف اقتصادی، مهمترین اهداف سیاست قبلی سعودیها محسوب میشود. حال این عقبنشینی سعودیها تاکید میکند فشار اقتصادی نفت ارزان در حال عبور از آستانه تحمل این کشور است. سعودیها هنوز بر این پیشنهاد تاکید میکنند که تصمیم به کاهش تولید خود را در برابر توقف رشد تولید ایران اجرایی میکنند که البته این تئوری را میتوان بهمنزله شکست اهداف سعودیها در بازار نفت قلمداد کرد. در واقع عربستان بهدنبال واردکردن فشار بر ایران با کاهش قیمت نفت است.

نوسان غیراوپکیها

برخلاف اعضای اوپک که بعضا بر اجرای طرح فریز نفتی تاکید دارند، مواضع غیراوپکیها چندان روشن نیست. وزیر اقتصاد روسیه معتقد است که ایده جذب مشتری برای طرح فریزنفتی که توسط عربستان اعلام شده، منجر به افزایش قیمت نفت در بازار نمیشود. سیلوانو اخیرا هشدار داده که حتی اگر توافقی هم در همین رابطه انجام شود، افزایش قیمت نفت موقتی است و این توافق تاثیر بلندمدتی بر بازار نفت میگذارد؛ زیرا این موضوع باعث تشویق سایر کشورها برای افزایش بیشتر تولید میشود. کمتر از یک هفته دیگر قرار است اجلاس مجمع جهانی انرژی در الجزایر برگزار شود و در حاشیه این نشست هم کشورهای عضو اوپک یک نشست غیررسمی دارند تا برای چهارمین بار طرح فریز نفتی را بررسی کنند.