بازار لوکس‌سازی در جاده رشد

این کلاس از خودروها اگر چه تیراژ تولید بالایی در مقایسه با خودروهای کلاس اقتصادی ندارند، اما اهمیت اعتباری و اقتصادی آنها برای شرکتهای متبوعشان بسیار زیاد است. تفاوت اصلی این کلاس با دیگر کلاسهای خودرویی در این است که در مقابل بحرانهای اقتصادی ضد ضربه هستند. در جریان بحران صنعت خودرو در سال 2008 و 2009، فروش این گروه از خودروها در کل نه تنها کاهش پیدا نکرد، بلکه با رشد 6/2 درصدی در سطح جهان تا به امروز ادامه پیدا کرده است. بهترین بازار خودروهای لوکس در جهان کماکان کشورهای نفتی حوزه خلیج فارس هستند؛ اما رو به توسعهترین بازار، چین است. پیشبینی بازار خودروهای لوکس چین از سال 2014 تا 2020 نشان میدهد که تقاضا با رشد 14 درصدی ادامه پیدا خواهد کرد؛ در حالی که در همین مدت رشد تقاضای خودروهای کلاس اقتصادی 8 درصد خواهد بود. از سوی دیگر کشورهایی مانند هند و تایلند نیز در حال اضافه شدن به مشتریان خودروهای لوکس هستند. چنین بازار رو به توسعهای یک فرصت خوب برای لوکسسازان جهان فراهم خواهد آورد.

کدام قسمت از صنعت خودرو ارزش بازار 336 میلیارد دلاری، سود خالص 16/5 میلیارد دلاری و رشد متوسط 6/5 درصدی را محقق میکند؟ حتی تولیدکنندگان خودروهای ارزان و اقتصادی با حاشیه سود حیرتانگیزشان نیز نمیتوانند به این اعداد و ارقام رویایی دست پیدا کنند. شاسیبلندهای سایز متوسط بهعنوان خودروهای محبوب بازار پرکشش آسیا، هنوز فاصله زیادی با درآمدهای میلیارد دلاری دارند. سوپراسپرتها نیز بهدلیل قیمت کهکشانیشان آنقدر که تصور میشود فروش بالایی ندارند. واقعیت آن است که صنعت ساخت اتومبیلهای لوکس و تجملی هنوز هم یکهتاز درآمدهای خیرهکننده است. نمادهای بارز اشرافیت که همزمان با اختراع خودرو، مسیر مستقل خود را با مشتریانی خاص پیمودهاند. بعد از یک دوره افول بهدلیل افت اقتصادهای بزرگ، این خودروهای گرانقیمت از رونق افتادند، اما اکنون سیگنالهایی مبنی بر اوجگیری دوباره این ارابههای الماسنشان به چشم میخورد. رولزرویس، بنتلی، میباخ، مرسدسبنز و کادیلاک پرچمداران تجملگرایی مدرن در دنیای خودرو محسوب میشوند، البته شرکتهایی مانند مازراتی، لکسوس، آئودی، بیامو، آکورا، اینفینیتی، لینکلن، لندروور و پورشه نیز به نوعی در زمره لوکسسازان مطرح دنیا به شمار میروند ولی باید اعتراف کرد که پنج ضلعی غولهای آلمانی، انگلیسی و آمریکایی اتومبیلهای تجملی اجازه ورود غریبه را در بین خود نمیدهند. برندهایی که به طرزی اعجابآور 57/3 میلیارد دلار از درآمدشان را مدیون خریدارانی خارج از جغرافیای خود میدانند.

رولزرویس: زئوس لوکسسازان

استاد مسلم خودروهای تجملی با سابقهای 112 ساله در این حوزه. رولزرویس این برند ناب انگلیسی که چند سالی است بهعنوان یکی از زیرمجموعههای بیامو آلمان عرضاندام میکند، در حال حاضر با تنها 1600 نفر کارمند، مهندس و مدیر از طریق 130 نمایندگی در 50 کشور دنیا فعالیت میکند. آمار فروش این برند در یک دهه قبل تنها 805 دستگاه بود، اما این میزان تولید در سال گذشته میلادی به 3 هزار و 785 دستگاه رسیده است. این میزان فروش کاهش قابل توجهی را نسبت به سال پیش از آن (2014) نشان میدهد که فروشی 4 هزار و 63 دستگاهی بوده است. این افت 6/8 درصدی از دید کارشناسان بهدلیل نوسان ناگهانی در اقتصاد چین عنوان شده است. در حقیقت لغزش اقتصاد چینیها روند 5 ساله افزایش تولید رولزرویس را به یکباره قطع کرد. بهصورت موردی، کره جنوبی با جهش خیرهکننده 73درصدی خود را بهعنوان «پولساز یکشبه» شرکت معرفی کرده است. قطر و امارات نیز هر کدام با ثبت افزایش 2درصدی بازار، هنوز هم مشتریان سنتی محسوب میشوند. برندی که هنوز هم یکی از بهترین سازندگان موتور هواپیما به شمار میرود با تولید تجملیترین اتومبیلهای دنیا، سبک منحصر به فردی از خود را ثبت کرده است. میانگین قیمت هر دستگاه رولزرویس 223 هزار دلار است. بزرگترین بازار فروش این برند چین است. آمریکای شمالی، خاورمیانه و اروپا مقامهای بعدی را از آن خود کردهاند. یکی از دلایل موفقیت رولزرویس، فرصتهای شغلی است سالانه به وجود میآورد. این برای یک خودروساز تجملگرا یک رکورد محسوب میشود. پیشبینی بیامو بهعنوان مالک برای فروش سال آتی این زیرمجموعهاش، رشد 5/2 درصدی و تحقق سود یک میلیارد و 910 هزار دلاری است. فانتوم، رِیث و داون در حال حاضر پرفروشترین خودروهای این شرکت در بازار ثروتمندی همچون قطر و امارات و به تازگی چین و روسیه هستند. چشمانداز آتی شرکت تمرکز روی بازارهای نوظهوری مثل تایلند و اندونزی است.

بنتلی؛ یاقوت انگلیسی با تراش آلمانی

خودروساز 97 ساله انگلیسی که 18 سالی است به یکی از زیرمجموعههای فولکسواگن آلمان تبدیل شده، روزهای خوشی را سپری میکند. با اینکه تزلزل سیاسی و به تبع آن شرایط اقتصادی نامساعد در چین فروش سال گذشته این خودروساز را از 11 هزار و 20 دستگاه به 10 هزار و 100 دستگاه رساند ولی با همین 8درصد افول نیز دورنمایی درخشان را تدارک دیده است. مدیران بنتلی بر این باورند که تا سال 2025 میتوانند بهتنهایی 20 هزار دستگاه خودروی فوق لوکس را راهی خیابانها کنند. دو سال قبل (2014) آنها توانسته بودند 2 هزار و 560 دستگاه خودروی سفارشی را فقط برای بازار چین فراهم کنند ولی ناگهان با یک افت 36درصدی این تیراژ به هزار و 615 دستگاه رسید. اگرچه فروش بنتلی در بازار جهانی نسبت به رقیب هموطنش رولزرویس بیشتر است ولی از آنسو، افول آنها نیز شدیدتر بوده است. بنتلی که سرمایهگذاری کلانی را روی (آنطور که آنها میگویند) اولین شاسیبلند فوق لوکس دنیا «بنتایگا» انجام دادهاند، امیدوارانه چشم به تغییر ذائقه مشتریان از سدانهای فولسایز به اسیوویهای 4 در 4 دوختهاند. بنتایگا بزرگترین برتری بنتلی نسبت به رقیب سنتی است. خودرویی که طبق برنامهریزیها باید از سال آینده فروشی 8 هزار دستگاهی در سرتاسر دنیا داشته باشد. آمارها نشان میدهد بیش از 85درصد تولیدات بنتلی به کشورهای دیگر صادر میشود و از این حیث یک رکورددار به حساب میآیند. این شرکت در حال حاضر 4 هزار کارمند را 54 نقطه از دنیا زیر پوشش خود دارد که بیم آن میرود بحران مالی در فولکس دیر یا زود بخشی از آنها را با ریزش روبهرو کند. چین، اتحادیه اروپا، آمریکا و خاورمیانه هنوز هم بهعنوان بزرگترین مشتریان این خودروساز بهشمار میآیند. آمارهای دقیق حکایت از آن دارد که طی 7 ماه اخیر، این خودروساز دقیقا 2 هزار و 45 دستگاه اتومبیل لوکس فروخته است که تا این لحظه رکورد سالیان قبل خود را نیز شکسته است.

میباخ: گربهسیاه انگلیسیها

تنها دلیلی که باعث میشود فوق لوکسسازان انگلیسی نتوانند مشتریان متمول را درون خود هضم کنند، همین میباخ آلمانی است، شرکتی که سال 2012 میلادی به وسیله مالک نامدارش مرسدسبنز بهدلیل عدم سوددهی و هزینههای بالای نگهداری از دور بازی خارج شد. این اتفاق نامیمون به دلیل تبعات بحران اقتصادی سالهای 2007 و 2008 در آمریکا عنوان شده است. بازار آمریکای شمالی که در زمانی نهچندان دور میزبان پارتهای چند صد دستگاهی محصولات میباخ بود، طی یک سال فقط 44 دستگاه فروش داشت. اما به ناگاه ورق بازار برگشت و بخت به خودروهای انگلیسی رو کرد. فروش رولزرویس و بنتلی طی سه ماه 25درصد رشد کرد. مرسدس که اوضاع را مساعد میدید، بهترین بهانه برای بازگشت میباخ را پیدا کرد و نسخههای مدرن این ابرلوکس را دوباره وارد بازی کرد. از 2015 به اینسو همانطور که تولیدات اسپرت شرکت با نام مرسدس-ایامجی روانه بازار میشدند، تولیدات لوکس نیز تحت نام مرسدس-میباخ به فروش رفتهاند. میباخ آنقدر گران است که نوکیسههای چینی نیز از پس خریدنش برنمیآیند.

بنا بر این هنوز بازار آمریکای شمالی بزرگترین بازار فروش این برند به حساب میآید. البته عربستان سعودی نیز به تازگی با سفارش 200 دستگاه از اس600 پولمن گارد (ضدگلوله) درآمدی فوقالعاده را راهی جیب آلمانیها کرده است. گفته میشود قیمت هر یک از این خودروها چیزی بالغ بر یک میلیون و 300 هزار دلار است. بازار چین، هدف درازمدت میباخ است، بهطوریکه برنامهریزیها برای عرضه 500 دستگاهی در این بازار به سال 2020 موکول شده است. بعید به نظر میرسد این شرکت بتواند رکورد فروش هزار و 100 دستگاهیاش در سال 2003 را تکرار کند. در حال حاضر جگوار و آئودی با پُر کردن فضای لوکسهای متوسط، ضربه بزرگی به بازار میباخ میزنند. قیمت پایه یک محصول ساده میباخ 250 هزار دلار است و این عدد در بالاترین مدل (بدون در نظر گرفتن مدلهای گارد) به 470 هزار دلار نیز میرسد.

مرسدسبنز: همیشه پایش در میان است

ستاره نقرهفام اشتوتگارت در همه حوزهها میدرخشد. از شاسیبلندهای آفرود گرفته تا کوپههای اسپرت. از سدانهای خانوادگی گرفته تا روبازهای جوانپسند. اما امضای همیشگی آنها روی همه محصولاتشان دیده میشود؛ لوکسگرایی. اما در حال حاضر مرسدس تنها با دو محصول E و Sکلاس خود کار سختی را برای حضور در کورس رقابت دارد. طی سه ماه ابتدایی سال جاری این شرکت با یک رشد چشمگیر 41درصدی از هزار و 886 دستگاه در مدت مشابه سال گذشته به 2 هزار و 658 دستگاه رسید. برخی از مدلهای آوانگارد Cکلاس که در زمره خودروهای لوکس به شمار میروند با یک رشد رویایی 871درصدی فروشی هزار و 359 دستگاهی را تجربه کردهاند. اما Eکلاس که خود را قربانی مدلهای متنوع برادر بزرگترش S میداند با افت 25درصدی روبهرو شد. کل تولیدات محصولات لوکس مرسدسبنز تا ابتدای ماه هفتم سال جاری میلادی 31 هزار و 556 دستگاه بوده است که به نسبت مدت مشابه در سال گذشته رشدی 3درصدی را نشان میدهد. تجملیهای مرسدس بهتنهایی 1/5 درصد بازار کل لوکسها را به خود اختصاص دادهاند.

این در حالی است که آمار کل تولیدات شرکت (اعم از لوکس و استاندارد) بیش از 224 هزار دستگاه بوده است. رقم فوق با احتساب تولیدات کل مجموعه دایملر (شامل ایامجی، اسمارت و میباخ ) به بیش از 350 هزار دستگاه هم میرسد. برند بنز بهشدت تحت تاثیر فعالیتهای گسترده رقیب دیرینش بیامو قرار دارد، بهطوریکه در بازار آمریکای شمالی بهعنوان پایلوت اصلی فروش خودروهای لوکس آلمانی، بیاموهای سری7 از اقبال بهتر و بیشتری نسبت به همکلاس خود مرسدسبنز Sکلاس برخوردار شدهاند. این در حالی بوده است که سبد محصولات جدید بنز به نسبت رقیب از نظر کمی بیشتر به چشم میآید. بهعنوان مثال از جولای تا آگوست سال جاری (2 ماه اخیر) 6/1 درصد کل فروش محصولات این شرکت مربوط به خودروهای کاملا جدید بوده است.

کادیلاک: تنها مبارز آمریکایی

در بین پنج غول لوکسسازی دنیا، مرسدسبنز و بیامو که اصالتی کاملا آلمانی دارند. رولزرویس و بنتلی هم که بهعنوان خودروسازانی انگلیسیتبار به وسیله مالکانی آلمانی هدایت میشوند. تنها کادیلاک باقی میماند که خود را از نفوذ ژرمنها دور نگه داشته است. برندی که بعد از اولدزموبیل و دوزنبرگ، بهتنهایی پرچم لوکسهای آمریکایی را افراشته نگه داشته است. شاید تولیدات اخیر شرکت که با عنوان V-Line شناخته میشوند، رگ و ریشهای جوانگرایانه داشته باشند ولی تم اصلی تمام تولیدات آنها بهنوعی تجملی و اشرافی است. بعد از رشد 6/4 درصدی فروش این برند در سال 2014، جنرالموتورز (مالک کادیلاک) به آینده امیدوارتر شد، بهطوریکه آمار فروش سال 2016 آنها تا این لحظه رشدی 12/7 درصدی را نسبت به مدت مشابه سال قبل نشان میدهد. کادیلاک در شرایطی به این مهم دست پیدا کرده است که بیامو، آکورا و اینفینیتی سایه به سایه او را تعقیب میکنند. شاید فراخوانهای گاه و بیگاه جیام برای سدانهای گرانقیمت کادیلاک در ظاهر باعث خدشهدار شدن چهره آن شده باشد ولی واقعیت آن است که این پدیده در درازمدت باعث افزایش اعتماد مشتری شده است. بهطوری که نیمی از حدود 200 هزار دستگاه کادیلاکی که در سال گذشته تولید شد، در داخل خود آمریکا به فروش رفت.

کادیلاک دو دوره بحران سخت را پشت سر گذاشته تا به این جزیره ثبات تبدیل شود. اولی سال 1970 و در پی بحران نفتی در خاورمیانه و دیگری در سال 1998 و اوجگیری ناگهانی لینکلن (زیرمجموعه لوکسساز فورد) رقیب بود. در حال حاضر 17/7 درصد بازار لوکسهای آمریکا در اختیار مرسدسبنز است و از این جهت نمیتوان با آن رقابتی کرد. کادیلاک سهمی 8/3 درصدی از این بازار برای خود دست و پا کرده است. تحلیلگران بر این باورند که بحران سالهای نهچندان دور جنرالموتورز، تمام زیرمجموعههای این غول خودروسازی را نسبت به سونامی مشکلات، واکسینه کرده است.