آیا پلت‌فرم‌های پژو- سیتروئن قدیمی است؟

این موضوع در شرایطی مطرح میشود که ایران خودرو و پژو قرار است در شرکت جوینت ونچر مشترک خود به تولید خودروهای 208، 2008 و 301 بپردازند و شرکت سیتروئن نیز 4 محصول خود با نامهای سیتروئن C4 air cross، سیتروئن C4l، سیتروئن C3 XR و سیتروئن C6 را در سایپا کاشان به تولید برساند.

از آنجا که پژو و سیتروئن دو شرکت مجزا اما تحت مدیریت مشترک هستند بسیاری معتقدند که پلتفرمهای خودروهای درنظر گرفته شده برای تولید در ایران یکسان و قدیمی است. منتقدان تاکید دارند که دو خودروساز بزرگ کشور طی قراردادهای جداگانه قرار است دو خودروی فرانسوی با نامهای متفاوت اما با پلتفرم مشترک تولید کنند که مزیتی از نظر انتقال تکنولوژی برای کشور به دنبال نخواهد داشت.  شاید در ابتدا باید به این سوال پاسخ داد که پلتفرم چیست و پس از آن به بررسی پلتفرمهای شرکت پژو و سیتروئن پرداخت. درواقع بخشی از خودرو که از دید مصرف‏کننده پنهان است و قوای محرکه و قطعات و مجموعه‏های مرتبط با آن را دربرمی‏گیرد، پلتفرم نامیده می‏شود و حدود 60 تا 65 درصد ارزش خودرو را تشکیل می‏دهد.  شرکت پژو-سیتروئن برای تولید محصولات خود از 4 پلتفرم مشترک pf1، Pf2، Pf3 و EMP2 بهره میبرد. اما نکته مهم آنجاست که محصولات منتخب توسط این شرکت برای تولید در دو شرکت خودروساز ایرانی بر روی 3 پلتفرم pf1، Pf2، Pf3 این شرکت قرار دارند.

نکته قابل توجه دیگر اینکه پژو 2008، پژو 208 و پژو 301 که سه محصول منتخب پژو و ایران خودرو برای تولید در شرکت ایکاپ است هر سه بر روی پلتفرم Pf1 تولید شدند اما سال ساخت هر یک از خودروها متفاوت است.  پژو 2008 که یک خودروی کراس اوور است در سال 2013 میلادی به بازار معرفی شد و جانشین پژو SW207 محسوب میشود. پلتفرم بهکار رفته در آن PF1 نام دارد که با خودروی پژو 208 مشترک است. این پلتفرم در سال 1998 تولید شده است. پژو 208 نیز که بر روی پلتفرم Pf1 قرار دارد در سال 2012 تولید شده است. این خودرو بر اساس طرح بهبود یافته خودروی پژو ۲۰۷ ساخته شده است. پژو 301 نیز در سال 2013 بر روی پلتفرم Pf1 تولید شد. اما نکته قابل توجه آنکه این خودرو در حال حاضر در کشورهای اروپای غربی عرضه نمیشود و بازار هدف آن کشورهای در حال رشد واقع در اروپای شرقی، روسیه و غرب آسیا است. هر چند همه محصولات پژو بر روی یک پلتفرم ساخته و تولید شدهاند اما محصولات منتخب سیتروئن برای تولید در سایپا کاشان از میان پلتفرمهای مختلف شرکت پژو -سیتروئن انتخاب شدهاند.

براین اساس سیتروئن C4 air cross بر روی پلتفرم Pf2 و در سال 2012 تولید شده است. اما نکته مهم آن است که این پلتفرم نیز در سال 2001 تولید شده است. به گفته کارشناسان این شاسیبلند سیتروئن بر پایه میتسوبیشی ASX و پژو 4008 ساخته شده است. این خودرو علاوهبر پلتفرم مشترک با میتسوبیشی ASX، از نظر فنی و پیشرانه نیز کاملا مشابه با میتسوبیشی است.  سیتروئن C4L نسخه سدان مدل اروپایی هاچ­بک C4 است که برای نخستین بار در چین رونمایی و از ابتدای سال ۲۰۱۳ وارد بازار شد. پلتفرم این خودرو نیز Pf2 است. این خودرو در بازار چین توسط جوینتونچر دانگ فنگ-PSA به تولید میرسد. سیتروئن C3XR نیز که یک کراساوور است بر روی پلتفرم Pf1 برای بازار چین ساخته شده و از پلتفرمی مشترک با پژو 2008 بهره میبرد. این خودرو نسبت به سایر محصولات سیتروئن کمی ارزانقیمتتر بوده و براین اساس کارشناسان معتقدند که شاید این خودرو دارای کیفیت مرغوبی نباشد.

آخرین خودرو نیز سیتروئن C6 است که بر روی پلتفرم PF3 ساخته شده است که این پلتفرم نیز متعلق به سال 2001 است. نسل قبلی این خودرو برای آخرین بار در فرانسه در سال 2012 تولید شد و پس از آن تولید آن متوقف شد؛ اما در سال 2016 سیتروئن نسل جدید آن را که برای بازار چین ساخته شده بود، رونمایی کرد. از آنجا که کارشناسان عمر یک پلتفرم را بین 10 تا 15 سال میدانند؛ به طوری که عمر پلتفرمهای اروپایی 15 سال و آسیایی 10 سال عنوان میشود؛ براین اساس میتوان گفت پلتفرم خودروهای نامبرده قدیمی به حساب میآید. موضوع مهم دیگری که کارشناسان بر آن تاکید دارند این است که داخلیسازی این خودروها در ایران نیز بر طول عمر این خودروها می افزاید، بنابراین نمیتوان گفت که دانش و تکنولوژی به صنعت خودروی ایران منتقل میشود.

در این میان یکی از موضوعات دیگر مشترک بودن پلتفرمهای این خودروها است. در حالی این موضوع یک نقطه ضعف عنوان میشود که کارشناسان استراتژی تولید خودرو بر روی پلتفرم مشترک را در دنیا مرسوم میدانند. به اعتقاد آنها کاهش هزینه‏ها، ارتقای کیفیت و تحویل به موقع انواع مدل‏های خودرو به مشتریان مختلف و در مکان‏های جغرافیایی متفاوت جزو اهداف برتر تمامی خودروسازان جهانی است. پلتفرم مشترک، خودروسازان را در دستیابی به این اهداف یاری می‏کند. با به کارگیری این استراتژی، به جای این که منابع مختلف شرکت صرف تولید یک نوع خودرو شود، برای تولید و مونتاژ چند نوع خودرو مورد استفاده قرار می‏گیرد.

بر این اساس کارشناسان تاکید دارند از آنجا که تولید پلتفرم در توان نقدینگی امروز صنعت خودروی کشور نیست، بنابراین در همکاری با خودروسازان خارجی باید به موضوع انتقال دانش و تکنولوژی توجه شود و اینکه در قالب این همکاریها بتوانیم به کاهش هزینههای خود بپردازیم. اما نکته مهم آن است که شرکت پژو و سیتروئن باید پلتفرم جدید خود یعنی EMP2 را برای تولید مشترک با خودروسازان ایرانی ارائه میکرد زیرا این پلتفرم در سال 2013 تولید شده است و مزیتهای بسیاری دارد.