بحران اشتغال در قطب تولید پنبه/ محصولات کشاورزی تراریخته وارد می‌شود، اما با کشت آن مخالفند

بهزاد قره یاضی-رئیس انجمن علمی ایمنی زیستی-، گفت: پنبه تراریخته مقاوم به آفات پروانهای به پنبهای اطلاق میشود که با استفاده از روشهای نوین مهندسی ژنتیک یک ژن CRY1A یا CRY1C به آن منتقل شده است. این ژن ها قادر به تولید پروتئینی هستند به همین نام که قادرند حشرات آفت را قبل از ایراد هر نوع خسارتی از بین ببرند. در حال حاضر زراعت و تولید پنبه از آفت مهمی به نام کرم غوزه پنبه رنج میبرد.

او افزود: برای کنترل این آفت در ایران بین 4 تا 9 بار گاهی تا 14 بار سمپاشی صورت میگیرد که نه تنها هزینه گزافی برای کشاورز و اقتصاد ملی تحمیل میکند؛ بلکه موجب آلودگی محیط زیست مرگ و میر حیوانات غیرهدف و مسمومیت و حتی مرگ و میر انسان میشود. رئیس انجمن علمی ایمنی زیستی در ادامه گفت: در سالهای قبل پنبه طلای سفید نامیده میشد زیرا با حدود 350 هزار هکتار سطح زیر کشت ایران قادر به صادرات پنبه بوده و سهم مهمی در تامین ارز کشور داشت.

او در ادامه گفت: در سالهای اول دهه 1350 آفتی به نام کرم سرخ پنبه در استانهای سیستان و بلوچستان طغیان کرد و در سال 1353 مقررات منع کشت پنبه در این استانها اعمال شد در نتیجه عامل اصلی رونق اقتصادی منطقه یعنی کشت پنبه و کارخانههای پنبه پاک کنی در ایرانشهر از گردونه اقتصادی خارج شد و کشاورزان و کارگران بیکار شده و برای ارتزاق خود و خانواده ناگزیر از روی آوردن به تجارت غیرقانونی و سایر روشهای غیرمولد شدند. در نتیجه سطح زیر کشت پنبه در سالهای اخیر به زیر 90 هزار هکتار کاهش پیدا کرده و موجب شده است که ایران مجبور باشد سالیانه 60 هزار تن پنبه وارد کند که اخیرا نوع تراریخته آن از پاکستان وارد کشور میشود.

قره یاضی تاکید کرد:  مصرف سموم شیمیایی در اراضی کشت پنبه افزایش چشمگیری داشته است و میانگین عملکرد کشور به دو تن در هکتار رسیده است و منطقه مکران همچنان دچار بحران تولید و اشتغال است در صورت تولید پنبه تراریخته در ایران که کاملا آماده ارائه به بازار بوده و در حال حاضر در سطح محدود آزمایش مزرعهای حدود 10 هکتار تولید میشود که نتایج مناسبی دارد.

او افزود: این نوع پنبه نسبت به کرم سرخ پنبه و کرم غوزه پنبه مقاوم است و میتواند در منطقه مکران کشت شود و توسعه کشت پنبه در این منطقه موجب ایجاد شغل برای کارخانجات پنبه پاککنی و روغنکشی و تولید کنجاله برای دام خواهد شد و بازار کار را برای کشاورزان ایجاد میکند.

رئیس انجمن علمی ایمنی زیستی گفت: با کشت پنبه تراریخته مصرف سم حشرهکش به صفر خواهد رسید و بخشی از روغن نباتی و کنجاله دام وارداتی کاهش خواهد یافت و در نهایت محیط زیست سالمتری را به ارمغان خواهد آورد. در طی مدت سه سال به خود کفایی قطعی رسیده و پس از آن حتی صادر خواهد شد.

او در ادامه گفت: توسعه سطح زیر کشت پنبه موجب قرار گرفتن آن در تناوب با گندم شده موجب کاهش آفات و بیماریهای گندم و افزایش تولید گندم نیز میشود. در حال حاضر بیش از 68 درصد کل مساحت زیر کشت پنبه جهان اختصاص به کشت همین نوع پنبه تراریخته دارد و کشور هندوستان با 13 میلیون سطح زیر کشت پنبه تراریخته و پاکستان با 2.9 میلیون هکتار پنبه تراریخته در جوار ایران تقریبا تمام مساحت زیر کشت پنبه خود را به کشت پنبه تراریخته اختصاص داده و از فوائد زیست محیطی و اقتصادی آن بهره میبرند. اخیرا سازمان حفظ نبانات مجوز واردات پنبه از پاکستان را صادر کرده است که تماما تراریخته است.