برجام در معدن

به گفته محمدرضا بهرامن - رییس هیاتمدیره خانه معدن ایران، در پاسخ میتوان پرسید که اگر برجام به سرانجام نمیرسید چه سرنوشتی در انتظار اقتصاد ایران بود و آیا فضا به سمت بهبود وضعیت اقتصادی میرفت؟ پاسخ خیر است و فعالان اقتصادی بهخوبی میدانند در صورت به نتیجه نرسیدن برجام عزمی برای ادامه فعالیتهای اقتصادی به جا نمیماند. زیرا در فضایی با محدودیتهای بینالمللی در عمل نمیتوانستیم با دنیای خارج ارتباط برقرار کنیم. برجام حداقل امیدواری را برای ادامه کار در اقتصاد ایران در فضایی جدید به وجود آورد که میتوان با استفاده از آن فعالیتهایی را به انجام رساند. این انرژی مثبتی که بین فعالان اقتصادی کشور بهوجود آمده حاصل برجام است.

به همین دلیل بازیگران اقتصاد کشور با شور و شعفی دوچندان برای توسعه فعالیتهای خود ایفای نقش میکنند. اما سوال اینجاست برجام در معدن چگونه خود را نشان داده و با توجه به ظرفیتهای معدنی کشور چه فرصتی پیش روی این بخش مهم از اقتصاد ایران قرار گرفته است؟ همه دستاندرکاران معدنی کشور میدانند یکی از دلایل عقبماندگی معادن ما دسترسی نداشتن به فناوریهای جدید و بروز دنیاست که در دوره تحریمها بخش معدن از دستیابی به آن محروم شده بود. تجهیزات بخش معدن کشور در قسمتهای مختلف از پیجویی، اکتشاف، استخراج و فرآوری گرفته تا زنجیره صنایع معدنی، قدیمی شده بود. از اینرو نوسازی معادن یکی از کلیدیترین اقداماتی است که باید در این بخش انجام شود. همچنین میتوان با ارتباطات ایجاد شده قراردادهایی با شرکتهای بزرگ سازنده تجهیزات معدنی منعقد و معادن را به ماشینآلات نو مجهز کرد.

درست است کمبود نقدینگی به یکی از مسائل اساسی کشور تبدیل شده اما اگر اولویتبندی شود، متوجه خواهیم شد که بخش معدن برای تزریق نقدینگی جزو اولویتهای اصلی بوده و بهتر است سیاستگذاران بستههای تشویقی را برای توسعه و تجهیز این بخش موردتوجه قرار دهند. گذشته از تمام کمبودهایی که در بخش معدن وجود دارد، نامساعد بودن فضای کسبوکار سبب شده برخی سرمایهگذاران در پساتحریم وارد فعالیتهای معدنی نشوند زیرا بیم آن دارند سرمایههای آنها در این راه از بین برود. بهبود فضای کسبوکار و احترام به رای شورایعالی معادن بهعنوان فصلالخطاب، یکی از نیازهای عمده بخش معدن کشور است. در این شرایط شاید یکی از بهترین روشها برای شرکتهای معدنی کشور این باشد که با توجه به کم کار بودن نشانهای بزرگ دنیا با آنها فعالیتهای مشترک انجام دهند و برای آینده استراتژی مناسبی ترسیم کنند.

ما نیاز داریم در کنار بزرگان معدنی دنیا قرارگیریم تا با تکیه بر توان داخل و ارتباطات قوی آنها، راه نفوذ به بازارهای جهانی را یاد بگیریم و اقتصاد مقاومتی که همان تولید برای صادرات است را در بخش معدن اجرایی کنیم. شرایط رکود بهترین فرصت برای انتخاب شرکای تجاری قوی است. اگر پیش از انقلاب شرکت ملی مس ایران توانست معدن مس سرچشمه را فعال کند مدیران معدنی وقت از رکود مواد معدنی و درگیریهای شیلی استفاده لازم را برد و شرکت آناکوندا را که یکی از بزرگترین بهرهبرداران معادن مس دنیا بود به ایران آورد و این نشان بزرگ شریک ایران شد. امروز هم با توجه به این رکود میتوان با شرکتهای معتبر بینالمللی و چند ملیتی قراردادهای برد- برد را به امضا رساند و در بخشهای مختلف معدنی از توان آنها استفاده کرد.

رکود کنونی باعث شده تا روند درآمدزایی در بخش معدن ایران به کندی انجام شود و بخش خصوصی به راحتی نتواند فعالیتهای خود را ادامه دهد. این رکود بنا بر پیشبینیها برای چند سالی مهمان بخش معدن دنیاست و به طور طبیعی با توجه به اینکه تولیدات معدنی در ایران بیشتر برای صادرات بوده تبعات رکود جهانی خود را بیشتر نشان داده است. جدا از تمام مسائل و مشکلاتی که بخش معدن به دلیل رکود جهانی و نامساعد بودن فضای کسبوکار با آن روبهرو است، بررسیها نشان میدهد در طول۲ سال گذشته با وجود تحریمها اقدامات مناسبی در حوزه معدن انجام شده و با توجه به تاکیدات رهبر معظم انقلاب و رییسجمهور برای توسعه این بخش به نظر میرسد دولت با دستان خالی خود زمینهساز بهبود وضعیت در معادن و صنایع معدنی کشور بوده است. اینکه دولت تمام تلاش خود را به کار گرفته تا معادن و صنایع وابسته بهدست بخش خصوصی واقعی بیفتد و در واگذاریهای اخیر روی اصول خود ایستاده، جای امیدواری است که فعالیتهای معدنی کشور بر ریل عقلانیت قرار گیرد و فعالان این بخش بتوانند با توجه به شرایط ویژه اقتصاد ایران برای بازسازی و احیای این اقتصاد برنامهریزی کنند.