رویارویی غول مس جهان با رکود اقتصادی

این کاهش سرمایه، عواقب ناخوشایندی برای سیاستهای دولتی این کشور امریکای جنوبی به دنبال دارد. به نقل از رویترز شرکت معدنی کودلکو، تولیدکننده شماره یک مس در جهان که مولیبدن، رنیوم، نقره و طلا هم تولید میکند، در میزان سرمایهگذاری ۵ سالهای که برای صنعت معدن خود ترتیب داده بود، ۲/۲۵میلیارد دلار کاهش ایجاد میکند. کودلکو در جریان این طرح رقم ۲۵میلیارد دلاری را در نظر گرفته بود تا در این بازه زمانی بر سایتهای معدنی کنونی و پیشین خود و حفظ جریان تولید کاوش عمیقتری داشته باشد. کودلکو این تغییر هنگفت را در چنین طرح جاهطلبانهای به دنبال کاهش قیمت مس و کاهش درآمدهایش اجرا میکند.

کودلکو همچنین میگوید در نتیجه کاهش قیمت مس توسعه معادنش از جمله معادن آندینا و چوکوئیکاماتا از برنامه زمانبندی شده، عقب میافتد. همچنین این شرکت پیش از این در چشماندازی که برای خود تعریف کرده بود، تصمیم داشت تولید خود را از ۱/۶۷ میلیون تن در سال ۲۰۱۴میلادی به ۲ میلیون تن در سال ۲۰۱۶میلادی برساند و حالا عملی کردن چنین چشماندازی چندان ممکن به نظر نمیرسد. مدیر اجرایی کودلکو در ادامه و در توصیف شرایط کنونی این شرکت نیز میگوید: در بدترین شرایط ممکن از ابتدای فعالیت کودلکو در ۱۹۷۶میلادی تاکنون هستیم.

این مقام مسئول همچنین چندی پیش گفته بود که برخی از طرحهای این شرکت نیاز به توجه شدید دارد و هزینه ۶/۸میلیارد دلاری برای طراحی دوباره و توسعه معدن آندینا نیاز است تا با اجرایی کردن این طرحها مصرف آب را بهینهتر کند و فعالیتهای معدنی را با الزامات زیستمحیطی وفق دهد. کودلکو در شیلی یک شرکت دولتی است و درآمدهای حاصل از آن، منبع درآمد مهمی برای دولت به شمار میآید اما این شرکت در سالهای اخیر در زمینه درآمدزایی برای دولت موفق عمل نکرده، سال گذشته میلادی دولت از کودلکو تنها ۳میلیارد دلار سود دریافت کرد که این میزان از سال ۲۰۰۳میلادی تاکنون کمترین میزان سود دریافتی بوده است. این شرکت در سال ۲۰۱۲میلادی توانست ۷/۵میلیارد دلار به خزانه دولت واریز کند. این کاهش سود در شرایطی اتفاق افتاده که دولت شیلی در اوایل امسال میلادی ۶۰۰ میلیون دلار سرمایه به این غول مسی تزریق کرد.

بحران کودلکو دولت شیلی را در تنگنا قرار داده، دولت در شرایط کنونی ملزم به پرداخت میلیاردها دلار برای انجام تغییرات اساسی در سیستم آموزشی و دیگر طرحهای اجتماعی است و تمایلی ندارد در این کشمش اقتصادی و در شرایطی که قیمت مس رو به کاهش است، بیش از این به کودلکو پشتیبانی مالی برساند و از سوی دیگر صدور بدهیهای بیشتر به رتبه سرمایهگذاری کودلکو آسیب میزند، اعتبار جهانی آن را خدشهدار میکند و این شرکت را بهدست بخش خصوصی میدهد که این اتفاق از نظر سیاسی برای دولت شیلی خوشایند نیست. تعطیل شدن معادن و به دنبال آن بیکاری ناشی از آن میتواند به موقعیت سیاسی میشل باچله، رییسجمهور وقت نیز لطمه وارد کند آن هم در موقعیتی که او با افت محبوبیتش در شیلی در کشمکش است.

بحرانی که شیلی و کودلکو در آن گرفتار شدهاند، نمونهای از مسائلی است که کشورهایی که اقتصاد آنها متکی به درآمد حاصل از یک کالای خاص است با آن روبهرو میشوند. در نتیجه این اتکا با سقوط قیمت و رکود بازار کالای منحصربهفرد، کاهش تولید، کاهش درآمد و در کنار اینها ناامنی شغلی ظهور میکند. مس بیش از نیمی از صادرات شیلی را شامل میشود و در نتیجه کاهش مصرف چین و کاهش قیمت این ماده معدنی اقتصاد این کشور نسبت به سایر کشورهای امریکای لاتین بیشتر در خطر قرار میگیرد. مصرف چین نیمی از تقاضای مس جهان را شامل میشود و خروجی مس شرکت کودلکو هم یک دهم ذخیره جهانی مس را تشکیل میدهد و به یکی از پشتوانههای مالی شیلی در تبدیل شدن این کشور از یکی از فقیرترین کشورهای امریکای جنوبی به یکی از غنیترین آنها در ۴۰ سال گذشته بوده است.

البته این بحران در شرایطی گفته میشود که شیلی و کودلکو که در دهه ۱۹۷۰میلادی و با حکومت سوسیالیست سالوادور آلنده ملی شدند پیش از این هم از کاهش قیمت مس جان سالم به در بردهاند و همچنین برخی منابع غیررسمی از این باور خود میگویند که استراتژی کودلکو این است که به واسطه بحران کاهش سرعت پروژههای خود را توجیه کند تا از این توفان خارج شود. کودلکو پیش از این از کاهش قیمت نفت منتفع شده بود و توانسته بود به دنبال این کاهش قیمت هزینههای بیشتر پروژههای معدنی خود را کاهش دهد. به تازگی شرکت امریکایی فریپورت، دیگر شرکت بزرگ معدنی هم گفته بود که فعالیتهای معدنی خود را در معدن اِلآبرا ۵۰ درصد کاهش میدهد، کودلکو ۴۹درصد از سهام این معدن را در اختیار دارد.