با تغییر تفکر، معدن جایگزین نفت می‌شود

یکی از مهمترین آنها درباره نیاز به افزایش عمق حفاری در کشور بود که اکنون بهطور میانگین ۵۰ متر است. در کنار این موضوع، رسیدن به اهداف تعریف شده در بخش معدن، نیاز به آشنا شدن معدنکاران برای استفاده بهینه از قوانین معدنی که به نوعی آنها در شرایط سخت حمایت میکند از دیگر مواردی بود که به آن پرداخته شد.

دولت در کنار معدنکاران

مدیرکل اکتشافات وزارت صنعت، معدن و تجارت در همایش قوانین و مقررات معدنی با اشاره به حمایتهای دولت از معدنکاران اظهار کرد: دولت به عنوان حامی سعی کرده همیشه در کنار معدنکاران باشد و در راهبری فعالیت اقتصادی آنها را یاری کند. شاید کمکهای دولت، مالی نبوده اما به منظور پیشبرد اهداف بخش معدن و توسعه آن بوده و گامهایی در این زمینه برداشته است.

اسدالله کشاورز درباره جایگاه آموزش در بخش معدن که سرفصل اصلی این همایش بود، گفت: در زمینههای مختلف معدنی باید به شکل دائم به موضوع آموزش پرداخته و در این زمینه اطلاعرسانی شود. بسیاری از معدنکاران به دلایل مختلف از مسائل و موضوعهای قانونی و همچنین امتیازاتی که قانون در اختیار آنها قرارداده و آنها میتوانند از آن استفاده کنند، آگاهی ندارند. بنابراین این اطلاعرسانی بسیار لازم است.

وی همچنین درباره مشکلات و مسائلی که معدنکاران با برخی سازمانها و همچنین بومیان منطقه دارند، اظهار کرد: با آموزش میتوان این مشکلات را کاهش داد زیرا برخی از کارشناسان سازمانها با معدن بیگانه بوده و مخالف برخی توسعهها در این بخش هستند و در مقابل اجرای طرحهای معدنی از خود مقاومت نشان میدهند.

مدیرکل اکتشافات وزارت صنعت، معدن و تجارت در ادامه درباره مشکلات معدنکاران افزود: فروش محصولات معدنی در بلندمدت یکی از مشکلات بخش معدن بوده که از نمونههای آن میتوان به سنگهای تزئینی اشاره کرد چراکه فروش محصولات تولیدی که قرار است بهای آن در بلندمدت پرداخت شود، مشکلات بسیاری ازجمله پرداخت نشدن حقوق دولتی را برای معدنکار به همراه میآورد و معدنکاران انتظار دارند در این شرایط دولت از آنها حمایت کند. در حالی که آنها میتوانند به سازمانهای مربوط مراجعه کرده و درخواست تقسیط حقوق دولتی خود را ارائه دهند تا مشمول جریمه نشده و در نهایت معادن آنها تعطیل نشود. در نتیجه اطلاع نداشتن از قانون سبب میشود تا این نوع مشکلات برای معدنکاران زیاد شود.

جایگزینی معدن به جای نفت

کشاورز با بیان اینکه امروزه یکی از مسائل مهم جایگزین بخش معدن به جای نفت است، گفت: این موضوع به همت و تلاش بخش خصوصی و دولت، همچنین همبستگی و اتحاد و همراهی نیاز دارد زیرا بخش معدن مانند زنجیرهای است که هر حلقه بخشی به ارزش ماده معدنی میافزاید و حلقه نخست آن اکتشاف است. حال اگر اکتشاف به درستی انجام نشود، اطلاعات پایه دقیق نخواهد بود و در نتیجه با مشکلات بسیاری درگیر خواهیم شد.

به گفته وی یکی از عمده مشکلات اکتشافات در ایران پایین بودن عمق حفاریهای اکتشافی است که به طور میانگین به ۵۰ متر نمیرسد. در صورتی که بسیاری از کشورهای پیشرفته بالای ۲ کیلومتر حفاری اکتشافات انجام میدهند. در این میان خبرهایی از سوی مسئولان این بخش مبنی بر افزایش عمق حفاریهای اکتشافی به ۱۵۰متر شنیده شده که این موضوع میتواند انقلابی در بخش اکتشافات ایجاد کند.

کشاورز افزود: ایران در موقعیت زمینشناسی ویژهای قرار گرفته ولی ما نتوانستیم از آن استفاده بهینه ببریم. این درحالی است که بخش اقتصادی هر کشور میتواند به معدن متکی باشد زیرا با ایجاد زنجیره تولید میتوان اشتغالزایی را گسترش داد. در این میان توجه به اقتصاد مقاومتی و رسیدن به اهداف آن، که به نوعی دولتیها و تشکلهای خصوصی را درگیر کرده در بخش معدن قابل اجراست.

مدیرکل اکتشافات وزارت صنعت، معدن و تجارت گفت: ظرفیتهای معدنی بزرگی در ایران وجود دارد که با انجام حفاریهای عمق میتوان به ذخایر آنها دست پیدا کرد. وی درباره تامین گازوئیل مورد نیاز معدنداران و مشکلات آنها در این بخش افزود: معدنداران در طول دوره بهرهبرداری باید حدود ۵ تا ۶هزار لیتر سوخت گازوئیل ذخیره داشته باشند زیرا در صورت نبود سوخت کافی، ادامه کارشان با مشکل روبهرو خواهد شد.

کشاورز با اشاره به بحث اقتصاد مقاومتی، از تعریف پهنههای اکتشافی معدن خبر داد و گفت: در این زمینه ۱۲۰ پهنه اکتشافی معدن را در فضایی به مساحت ۱۲هزار کیلومتر مربع تعریف کردیم که هدف از آن رسیدن به ظرفیتهای بزرگ معدنی کشور است. به گفته مدیرکل دفتر امور اکتشافات وزارت صنعت، معدن و تجارت هماکنون برای ۷درصد مساحت کل کشور پروانه بهرهبرداری معدن صادر شده که بسیار ناچیز است. همچنین تعداد مجوزهای صادرشده در این بخش معادل ۱۸هزار پروانه است. از سوی دیگر در بحث بهرهبرداری معادن، ۱۲۰هزار نفر اشتغالزایی مستقیم ایجاد شده است.

کشاورز با تاکید بر اینکه برای حمایت از معدنداران کارگروههای تعاملی با منابع طبیعی و محیطزیست ایجاد شده، گفت: فضای اکتشافات معدن تخریب آنچنانی ندارد و با تشکیل کارگروههای یادشده به دنبال بهبود فضای کار معدنداران هستیم. درباره صلاحیت فنی و مالی معدنداران نیز میتوان گفت معدنداران واقعی به عرصه معدنکاری وارد میشوند اما سعی در متعادل کردن این شرایط داریم. وی همچنین در زمینه تبصره ۵ ماده ۱۴ قانون و شرایط تشویقی که برای معدنداران لحاظ کرده، اظهار کرد: اگر افرادی مطالعات علمی و زیستمحیطی در حوزه معدن انجام دهند بر اساس این ماده قانونی، مشمول تخفیف ۲۰درصدی در پرداخت حقوق دولتی میشوند.

جریمه شدن معدنکاران

رییس اتاق بازرگانی اصفهان که به عنوان یکی از سخنرانان این همایش بود به مشکلات معادن و تعطیلی آنها اشاره کرد و گفت: در حال حاضر حمایتی از معدنکاران از سوی دولت انجام نمیشود و معادن به دلیل رکود و نداشتن فعالیت، به دلیل پرداخت نکردن حقوق دولتی جریمه میشوند.

به گفته عبدالوهاب سهلآبادی استان اصفهان از ظرفیتهای مختلف معدنی برخوردار است اما امروز به دلیل نبود تجهیزات و ماشینآلات نوین در رتبه مناسبی قرار ندارد. در واقع چگونه میتوان با ماشینآلات بسیار قدیمی کار کرد. در این زمینه وزارت صنعت، معدن و تجارت باید برنامهای برای ارتقای وضعیت ماشینآلات و تجهیزات معدنی در دستور کار خود قرار دهد. وی تاکید کرد: معدن میتواند جایگزین نفت شود، اما برای رسیدن به این هدف باید طرز تفکر خود را نسبت به بخش معدن تغییر دهیم. در این زمینه باید بهگونهای قوانین را دنبال کرد که معدندار توان اجرایی کردن و در کنار آن سازمان صنعت، معدن و تجارت نظارت کافی بر آن داشته باشد.

رییس اتاق بازرگانی اصفهان بر این باور است که به دلیل مشکلات موجود بسیاری از معادن تعطیل شدهاند و از لحاظ مالی نیز در وضعیت نامناسبی قرار دارند؛ به گونهای که در برخی موارد حتی سوخت گازوئیل به سختی در اختیار آنها قرار میگیرد. سهلآبادی همچنین درباره پرداخت حقوق دولتی معدنداران گفت: امروز حقوق دولتی بر مبنای قرارداد از معدندار مطالبه میشود و براساس آن اداره دارایی، مالیات و مالیات بر ارزشافزوده را دریافت میکند.

وی درباره راهاندازی مرکز SPX اتاق بازرگانی اصفهان نیز گفت: این مرکز با هزینهای افزونبر یک میلیارد تومان در اتاق بازرگانی اصفهان راهاندازی شده و میتواند موجب ارتباط واحدهای صنعتی ایران با دنیا شود. از طرفی عضویت در SPX هزینهای ندارد و فعالان بخش معدن نیز میتوانند در آن ثبت نام کنند. رییس اتاق بازرگانی اصفهان بر این باور است که در برخی موارد زیاد بودن تشکلها نتیجه مثبتی نخواهد داشت. بلکه باید به سمت تجمیع و همکاری مشترک بین این دو بخش حرکت کرده و برای رشد بخش معدن تلاش کنیم.