تولید خاویار در قلب کویر مرکزی ایران

پرورش ماهی خاویاری و استحصال مروارید سیاه از دل کویر تشنه آران و بیدگل که در تامین آب آشامیدنی مردم نیز در آستانه بحران است، ایده و فکری محال به نظر میرسید ولی مردم کویر که در سختکوشی شهره خاص و عام هستند، این ایده محال را به کاری شدنی مبدل کردند. این روزها در دل کویر آران وبیدگل افرادی نوآور و پرتلاش به تولید این نوع آبزی همت گماشته اند، حدود پنج سال است که پرورش ماهیان خاویاری توسط خانواده ای در مزرعه ای در دل کویر آران وبیدگل شروع شده است.

این کشاورزان سخت کوش کویری با ایجاد دریاچه های مصنوعی با آبی شور به پرورش این ماهیان پرداخته و حتی از پساب آن نیز برای کشاورزی استفاده میکنند. مجری طرح پرورش ماهیان خاویاری کویر آران و بیدگل اظهار کرد: این مرکز از سال 90 با هدف تولید و اشتغال زایی و همچنین ارزآوری برای منطقه و کشور آغاز به کار کرد.

مهدی آزادپور افزود: به دنبال کاهش ذخایر ماهیان خاویاری دریای خزر و ضرورت جایگزینی طرحی برای جبران این کمبودها، اقدام به پرورش ماهیان خاویاری کردیم و تاکنون حدود 160 ماهی خاویاری با وزن 4 تا 35 کیلوگرم در این مرکز پرورش داده شدهاست.وی با بیان این که هفته گذشته تعیین جنسیت ماهیان خاویاری این مجموعه انجام شد افزود: با حضور متخصصان امر و با استفاده از دستگاه سونوگرافی و گرافی، جنسیت آنها تعیین شد. وی ادامه داد: علاوه بر تعیین جنسیت بیش از 160 قطعه ماهی با سن 3 تا 5 سال و متوسط وزن 22 کیلو گرم، وضعیت سلامتی این ماهیان نیز بررسی شد. وی تصریح کرد: ماهیان خاویاری بدون سونوگرافی قابل تعیین جنسیت نیستند و این نوع ماهیان در سن 7 سالگی بالغ و قابلیت تولید خاویار را دارند.

وی بیان کرد: 80 ماهی نر نیز که با سونوگرافی مشخص شدهاست، جداسازی و برای تولید گوشت از آنها استفاده خواهد شد تا کمکی برای هزینه های جاری این استخر باشد. آزادپور گفت: با توجه به محدودیت منابع آبی در کویر با روشی ابتکاری، سامانه ای طراحی و تعبیه شده که آب را در استخر به گردش می اندازد و دوباره به چاه بازگشته و با تصفیه دوباره به استخرها باز می گردد و در نتیجه از هدر رفت آب جلوگیری میشود. وی خاطرنشان کرد: 80 ماهی ماده که قابلیت تولید خاویار را دارند در دو سال آینده به باردهی رسیده تا ما بتوانیم ثمره 7 سال تلاش مداوم خود را ببینیم و هم چنین کمکی به اقتصاد ملی کشور کردهباشیم.

مدیر جهاد کشاورزی شهرستان آران وبیدگل نیز اظهارکرد: طرح پرورش ماهیان خاویاری در چندین شهر استان اصفهان بصورت پایلوت توسط اداره کل جهاد کشاورزی استان اصفهان در حال اجراست که شهرستانهای آران و بیدگل ، کاشان، سمیرم و نجف آباد از جمله این شهرها هستند. حسین فتاحی با بیان این که شرایط طبیعی، دریایی وهمچنین تغذیه ای در مرکز آران و بیدگل و در دل کویر برای رشد ماهیان خاویاری ایجاد شده است، افزود: سرعت رشد ماهیان خاویاری در این مرکز دو برابر نسبت به سایر مراکز تولیدی در کشور است.

وی با اشاره به این که رشد ماهیان خاویاری در کویر آران و بیدگل فراتر از پیش بینی های کارشناسان و انتظارات بوده است افزود: این ماهیان در دریای خزر بعد از حدود 14 سال خاویار تولید ولی در کویر پیش بینی می شود ظرف کمتر از هفت سال به تولید برسد.

وی خاطرنشان کرد: با توجه به کاهش ذخایر ماهیان خاویاری دریای خزر و به دنبال آن کاهش صادرات، امیدواریم این مرکز بتواند در سالی که بنام اقتصاد مقاومتی، اقدام و عمل نامگذاری شده نقش مهمی در تولید خاویار کشور ایفا کند. با توجه به کاهش ذخایر طبیعی ماهیان خاویاری در جهان و دریای خزر، یکی از راه حل های بسیار موثر جهت افزایش تولید خاویار، آبزی پروری است و پرورش خاویار یک فرصت سرمایه گذاری جذاب با توجیه اقتصادی مناسب است.

تخم ماهیان خاویار از گرانترین غذاهای جهان است. دریای خزر به عنوان بزرگ ترین منبع ماهیان خاویاری در جهان بیش از 90 درصد خاویار جهان را تامین میکند. مصرف خاویار از ابتلا به بیماری افسردگی و بیماریهای قلبی و عروقی پیشگیری میکند، چرا که در خاویار غلظت اسیدهای چرب از نوع امگا3 بسیار بالاست.