صادرات آب مجازی ۲۶ درصد ارزان شد

طی شش ماهه نخست امسال ۵۶۱ هزار و ۲۲۸ تن هندوانه به ارزش ۹۵ میلیون و ۵۸ هزار و ۹۶۷ دلار به ۳۰ کشور مختلف صادر شدهاست که از نظر وزنی ۱۸.۴۶ درصد افزایش و از نظر ارزشی ۱۰.۴۱ درصد کاهش داشتهاست که این آمار نشان میدهد ارزش هندوانه صادراتی نسبت به نیمه نخست سال گذشته کاهش یافتهاست.

چرا که بر اساس آمار رسمی موجود در شش ماهه نخست سال گذشته هرکیلوگرم از این محصول ۲۳ سنت معادل ۶۵۲ تومان معامله میشد در حالی که نیمه نخست امسال قیمت هر کیلوگرم هندوانه صادراتی به ۱۷ سنت معادل ۵۲۵ تومان رسید که این به معنی کاهش ۲۶.۰۸ درصدی قیمت هرکیلوگرم هندوانه صادراتی و ارزانتر شدن آن است.

این در حالی است که آخرین آمار رسمی منتشر شده بانک مرکزی از متوسط قیمت خردهفروشی قیمت برخی از مواد خوراکی در تهران طی هفته منتهی به ۳۰ مهرماه، هرکیلوگرم هندوانه در سطح شهر ۸۶۴ تومان عرضه شدهاست که نسبت به هفته قبل از آن با ۸.۴ درصد افزایش قیمت مواجه شدهاست.

اتریش، آذربایجان، ارمنستان، استونی، افغانستان، آلمان، امارات متحده عربی، انگلستان، اکراین، بحرین، بلغارستان، پاکستان، ترکیه، ترکمنستان، روواندا، رومانی، عراق، عمان، فدراسیون روسیه، فنلاند، قبرس، قزاقستان، قطر، کویت، گرجستان، لهستان، لیتوانی، مجارستان، نروژ و هلند ۳۰ مشتری هندوانه ایرانی طی نیمه نخست امسال بودند که به ترتیب کشورهای عراق، امارات متحده عربی، ترکیه، کویت، افغانستان و روسیه شش مشتری عمده هندوانه ایرانی در نیمه نخست امسال هستند که تقریبا بیش از ۹۹ درصد از این محصول را خریداری کردهاند چرا که بر اساس آمار عراق با بیش از ۴۲۱ هزار تن سهمی معادل ۷۵.۱۱ درصد، امارات با خرید بیش از ۹۴ هزار تن سهمی معادل ۱۶.۷۸ درصد، ترکیه با خرید بیش از ۲۳ هزار تن سهمی معادل ۴.۲۵ درصد، کویت با خرید ۱۲ هزار تن سهمی معادل ۲.۲۳ درصد و افغانستان و روسیه جمعا با خرید بیش از ۵۰۰۰ تن سهمی کمتر از یک درصد از بازار هندوانه ایرانی را طی شش ماهه نخست امسال ازآن خود کردند.

گرچه بارها مسئولان و کارشناسان بخش کشاورزی از جمله عیسی کلانتری اعلام کردهاند صادرات محصولات آببری مانند سیب زمینی، هندوانه و افزایش میزان آن برای ایران افتخار محسوب نمیشود اما به نظر میرسد صادرات این محصول همواره از نظر کمی افزایش پیدا میکند و مسئولان و تاجران ایرانی به جای آنکه به دنبال افزایش قیمت آن باشند اما صادرات آن از نظر وزنی دائما در حال افزایش است و ارزش آن در حال کاهش و این یعنی هرروز هندوانه ایرانی به همراه حجم عظیمی از آب کمیاب کشور ارزان تر از روز گذشته صادر میشود و بر اساس سیاستهای آب مجازی کشورهای خریدار هندوانه در میزان مصرف آب صرفهجویی کرده و فروشندگانی چون ایران از همه نظر بازنده هستند چرا که نه تنها بهای منطقی و عادلانهای نصیبشان نشده بلکه آب بسیاری نیز از کف دادهاند.

البته این بیعدالتی در بازار صادراتی و حتی بازار داخلی که قیمت هندوانه گرانتر از نوع صادراتی آن است، هیچ ارتباطی با تولیدکنندگان ندارد چرا که بینصیب ترین قشر از سود تولیدات کشاورزی همان تولیدکنندگان و کشاورزانی هستند که کمترین میزان از سود نصیبشان میشود و عده ای دلال و واسطه سودهای گزاف و چندبرابری نسبت به این قشر زحمتکش به جیب میزنند و اینجاست که دستگاههای نظارتی و متولی تولید و بازار از وزارت جهاد کشاورزی تا وزارت صنعت، معدن و تجارت باید نسبت به این مسئله و تنظیم آن به نفع تولید کنندگان و مصرفکنندگان بیشتر از گذشته حساس باشند و احساس مسئولیت کنند نه اینکه دائما وظایف قانونی خود را به گردن دستگاه دیگر بیاندازند.