خاطرات تهران از برگزاری نشست سران کشورهای گازی

دوره پیشین اجلاس سران و وزرای کشورهای صادرکننده گاز که اعضای آن حدود 70 ذخایر گازی جهان را در اختیار دارند، سال گذشته در تهران برگزار شد. بسته شدن اتوبان چمران شاید تنها خاطره مردمان این شهر از این نشست باشد. با آنکه ذخیره 70درصدی از گازهای جهان، پتانسیل شگرفی به یک سازمان بینالمللی میدهد اما تاکنون GECF نتوانسته نقش خود را در معادلات جهانی انرژی تثبیت کند. نوظهور بودن این ارگان و تفاوت ماهوی معاملات گازی با معاملات نفت خام در دنیا اصلیترین دلایل عدم اثرگذاری ویژه این مجمع تلقی میشود.

امروز اما وزرای کشورهای الجزایر، بولیوی، مصر، گینهاستوایی، ایران، لیبی، نیجریه، قطر، روسیه، ترینیداد و توباگو، ونزوئلا و امارات در دوحه دور هم جمع میشوند تا گامی هر چند کوتاه در جهت آرمانهای این اجلاس بردارند. اشتراک کشورهای صادرکننده گاز با اعضای اوپک بهانهیی شد تا در حاشیه GECF، اوپکیها نیز جلسه غیررسمی خود را برگزار کنند. به گزارش ایسنا به نقل از رویترز، منابع مطلع در این صنعت اعلام کردند که وزیران انرژی عربستان و روسیه در حاشیه این نشست با یکدیگر دیدار خواهند کرد.

گذشته و حال GECF

آذر ماه سال گذشته در تهران با ترافیک دیپلماتهای گازی کشورهای عضو اجلاس آغاز شد. یکم آذر، هتل همای تهران میزبان وزرای کشورهای صادرکننده گاز جهان بود. اجلاسی که بیژن زنگنه، وزیر نفت ایران آن را مهمترین پیام ایران به دنیا برای دوران پس از تحریم دانست.

وزرای کشورهای صادرکننده نفت در اجلاس هفدهم بر سر مذاکرات گازی رایزنی و نقشه توسعه همکاریهای آتی خود را ترسیم کردند که ازجمله مهمترین آنها میتوان قراردادهای گازی ایران و عراق و طرح کشور ترکمنستان برای ساخت خط لوله ترکمنستان، افغانستان، پاکستان و هند روی لاشه خط لوله صلح ایران را نام برد.

در انتها نیز بیانیه پایانی اجلاس هفدهم حول محورهایی چون قیمت پایین گاز طبیعی و اتحاد اعضای اجلاس برای محکوم کردن هر نوع تحریمی که روند صادرات گاز را مختل کند، تنظیم شد. دو روز پس از آن نیز نوبت به دیپلماتهای ارشد رسید. «سود یکی به ضرر دیگری نیست» شاهبیت سخنان حسن روحانی، رییسجمهوری ایران در مراسم افتتاحیه اجلاس سران کشورهای صادرکننده گاز بود.

روحانی با تاکید بر نقش ایران در بازار جهانی انرژی بر تامین منافع هر یک از اعضا در قالب استراتژی جمعی و منافع جمعی اشاره کرد و افزود که درایت مجمع کشورهای صادرکننده نفت در این است که با رعایت حق مالکیت و حاکمیت و نحوه بهرهبرداری مستمر، زمینههای هماهنگی و سازگاری بیشتر سیاستها و تشریک مساعی را امکانپذیر کنند.

ویلادیمیر پوتین، رییسجمهوری روسیه نیز از ستارههای این اجلاس بود که با تاکید بر«ما شرق و غرب را همزمان با هم خواهیم داشت» در برابر کشورهای کوچک حاضر در ساختمان اجلاس سران عرضاندام میکرد.

دیگر میهمانان این نشست نیز در سخنان خود ضمن اشاره بر توان داخلی کشورشان در تولید و صادرات گاز بر اتحاد میان اعضا برای اثرگذاری در نظام بینالملل پافشاری میکردند. در میان آنان اما نیکول اولیویر، وزیر انرژیترینیداد و توباگو بود که فارغ از رجزخوانی گازی خود، بیانیه مجمع کشورهای صادرکننده نفت به اجلاس پاریس را از مهمترین دستاوردهای این اجلاس دانست. دستاوردی که اگر این دوره از اجلاس نیز در تهران آلوده برگزار میشد، وزرای انرژی کشورهای عضو نیز به آن مهر تایید میزدند.

امروز اما محمدحسین عادلی، دبیرکل سازمان GECF که در تهران بر پررنگتر شدن نقش این ارگان پافشاری میکرد حالا در دوحه است تا نتیجه عملکرد یک ساله این مجمع را برآورد کند. محمد بن صالح الساده، وزیر صنعت و انرژی قطر در نشست هجدهم وزیران نفت و انرژی کشورهای عضو GECF ریاست کنفرانس را برعهده خواهد داشت.