پتانسیل بالای توسعه صنعت آلومینیوم در ایران

با لغو تحریمها علیه ایران که  این کشور را سالها تحت فشار قرار داده بود هم اکنون ایران به دنبال توسعه زیرساختها و صنایع خود است و صنعت آلومینیوم در این کشور به عنوان یکی از بنیانهای توسعه صنعتی مورد توجه قرار گرفته است. علیرغم این مسئله چشمانداز توسعه این صنعت در ایران با موانعی روبهرو است. آلومینیوم بیشترین رشد تقاضا را در میان فلزات صنعتی در جهان را تجربه میکند و ایران نیز از پتانسیل لازم برای تبدیل شدن به یکی از اصلیترین نقشآفرینان بازار این فلز در جهان برخوردار است.

بنا به گفته میشل اینسولان، کارشناس مؤسسه CRU لندن تقاضای آلومینیوم در جهان از شتاب بسیار بالایی برخوردار است. تقاضای این فلز در سالهای 2000 تا 2015 به طور سالانه 6 درصد افزایش یافته است که حتی از تقاضای سنگ آهن به عنوان یکی از اصلیترین محصولات معدنی مورد معامله در بازارهای جهانی نیز پیشی گرفته است. اینسولان معتقد  است این روند افزایش تقاضای آلومینیوم در جهان تا سال 2020 ادامه خواهد یافت، چرا که بخش حمل و نقل همچنان یکی از مبانی اصلی توسعه تقاضا برای آلومینیوم باقی خواهد ماند.

طی 15 سال گذشته بسیاری از تولیدکنندگان خرده آلومینیوم در خاورمیانه به عضوی از مهمترین نقشآفرینان بازار آلومینیوم در جهان تبدیل شدهاند، امارات، بحرین، عربستان سعودی، قطر، عمان، ایران و ترکیه در مجموع به طور متوسط 22 درصد کل آلومینیوم جهان را تولید میکنند که این رقم نسبت به پیش درصد سال 2000 تقریباً 4 برابر شده است.

یکی از علل این حجم از توسعه صنعت آلومینیوم در خاورمیانه بهرهمندی تولیدکنندگان این منطقه از سوخت ارزانقیمت است. به اعتقاد اینسولان ایران تمام المانهای حیاتی برای ساختن یک بخش موفق تولید آلومینیوم را دارد چرا که این کشور به سوخت ارزان، نیرو کار ارزان و باکیفیت، تکنولوژی لازم برای تولید و همچنین بازار داخلی رو به رشد دسترسی دارد.

یکی از بزرگترین نقاط قوت ایران در توسعه صنعت آلومینیوم خود برخورداری از منابع عظیم نفت و گاز است که فرصت بسیار بزرگی را برای این کشور در جهت توسعه صنعت آلومینیوم فراهم میکند. گاز ایران در منطقه حتی از عربستان، قطر، بحرین و مصر نیز ارزانتر است. از سوی دیگر هزینه استفاده از برق در ایران نیز در منطقه بسیار پایین است و برق ایران حتی از چین، هند، برزیل، آمریکا، کشورهای حوزه خلیج فارس و کشورهای خاورمیانه نیز ارزانتر است.

در کنار موارد فوق برنامه ایران برای توسعه تولید آلومینیوم خود همراه با توسعه تقاضای این فلز در بازار جهانی خواهد بود. بر اساس پیشبینیهای صورت گرفته تقاضای آلومینیوم در بازار داخلی ایران نیز روندی صعودی را تا سال 2025 خواهد پیمود چرا که پیشبینی میشود تقاضای خودرو در ایران از 1.65 میلیون دستگاه در سال به حدود 3 میلیون دستگاه در سال تا سال 2025 افزایش یابد.

دیگر بخشهای صنعت ایران نظیر ساخت و ساز و توسعه شهری در کنار صنایع الکترونیکی از دیگر خواستگاههای افزایش و تقاضای آلومینیوم در ایران خواهند بود. هم اکنون صنایع پاییندست وابسته به آلومینیوم در ایران با کمترین ظرفیت خود معادل 30 درصد در حال فعالیت هستند، چرا که دسترسی به آلومینیوم در بازار داخلی ایران با محدودیت مواجه است. ایران باید تولید آلومینیوم خود را برای پاسخگویی به تقاضای داخلی و خارجی خود افزایش دهد.