خزان طلای سرخ/ زعفران زیر تازیانه‌های سرما کبود شد

دیر زمانی قبل، زمستان بود و برف و بارانی که بعد از یک تابستان گرم زمین تشنه را سیراب میکرد و امیدی بود برای دل کشاورزانی که به هوای زمستان بذر امید را در دل زمین میکاشتند. حالا چند سالی است که زمستان برای کشاورزان تداعی برف و باران نیست بلکه تداعی گر تازیانههای سرمایی است که به جان درختان و محصولشان میافتد. اکنون حدود دو دهه است که مردم خراسان جنوبی چشم امیدشان به آسمانی است که هر سال خساستش برای آنها بیشتر میشود. اما حالا بعد از دو دهه نه تنها زمستان برای مردم اینجا برف و بارانی ندارد بلکه هر سال با بروز سرما و یخبندان محصولاتشان را نابود میکند. مردم خراسان جنوبی طی هفته گذشته شاهد بروز سرمایی بودند که به گفته آمارها طی ۲۵ سال گذشته بی سابقه بوده است و همزمانی این سرما با فصل برداشت طلای سرخ در استان سبب شد که قسمت زیادی از محصولات کشاورزان از بین برود.

سیلی سرما بر چهره زعفران خراسان جنوبی

یکی از زعفران کاران فردوسی با اشاره به اینکه سرما سبب از بین رفتن گلهای زعفران شده است، گفت: سرمای هفته گذشته برداشت گل از ۱۲ کیلو را به سه کیلو کاهش داده است. جواد حاجی زاده ادامه داد: حتی همین گلهایی هم که برداشت شد از ساقه یخ زده و گلها کبود هستند. وی با بیان اینکه حدود ۹ سال قبل نیز مردم استان این سرما را تجربه کرده بودند اما سرمای امسال بدتر از آن بوده است، عنوان داشت:  سرمای آن زمان همراه با بارش برف و باران بود اما امسال تنها سرما بدون بارندگی در شهرستان بود این سرمای خشک بسیار بدتر است. محمدی یکی دیگر از زعفران کار فردوس نیز با اشاره به خسارت سرما به گلهای زعفران این شهرستان، گفت: سرما سبب کاهش گلها شد و گلهای باقی مانده نیز قابل باز کردن نبود. وی ادامه داد: هفته گذشته ناچار شدم همین گلهایی که برداشت کردم را نیز به دلیل یخ زدگی خوراک دامها کنم.

سرمای بی سابقه در ۲۵ سال گذشته

کارشناس هواشناسی خراسان جنوبی نیز با بیان اینکه برخی از نقاط استان سرمای بی سابقه را در هفته گذشته تجربه کردهاند، گفت: بررسی دمایی نشان میدهد که سرمای شهرستانهای بیرجند، قاین، فردوس و بشرویه در این مدت بیسابقه بوده است. رضا برهانی ادامه داد: اطلاعات نشان میدهد این سرما حداقل تا ۲۵ سال گذشته بیسابقه بوده است. وی به کاهش ۱۷ درجهای هوای شهر بیرجند در هفته گذشته اشاره کرد و گفت: دمای بیرجند در شنبه هفته گذشته پنج درجه بالای صفر بوده که این میزان در شب گذشته به ۱۲ درجه زیر صفر رسیده است. کارشناس هواشناسی خراسان جنوبی ادامه داد: همچنین در هفته گذشته قاین با ۱۴ درجه زیر صفر سردترین نقطه استان بوده است.

برهانی در ارتباط با پیش بینی های جوی برای زمستان امسال نیز گفت: پیش بینیهای جوی شرایط خوبی را در زمستان نشان نمیدهد و میزان بارندگیها نرمال و کمتر از نرمال خواهد بود. وی اضافه کرد: از نظر دمایی نیز وضعیت دمایی میانگین نرمال و بیشتر از نرمال را نشان میدهد.

خسارت سرما به ۷۰۰ هکتار از مزارع زعفران

مدیرکل بحران استانداری خراسان جنوبی از خسارت سرما و یخبندان به ۷۰۰ هکتار از مزارع زعفران استان خبر داد و گفت: بر اثر کاهش شدید دما طی هفته گذشته مزارع زعفران از ۱۰ تا ۳۰ درصد خسارت دیدند. ابوالحسن میرجلیلی اضافه کرد: علاوه بر این برخی محصولات جالیزی کشاورزی از جمله بادمجان و گوجه نیز در حال بهرهبرداری بود که با سرمازدگی روبه رو شده است. وی عنوان داشت: بر اساس اخطارهایی که در مورد کاهش شدید دما از هفته قبل به دستگاههای زیربنایی، عشایری و کشاورزی و سایر دستگاهها داده شده بود و همچنین با توجه به اینکه  بیشتر محصولات استان برداشت شده بودند خسارت به سایر محصولات کشاورزی خیلی کم بود.

مدیرکل بحران استانداری خراسان جنوبی با تأکید بر آمادگی کامل برای مواجه با سرما و یخبندان، گفت: به دلیل هشدارهایی که قبل از یخبندان به کشاورزان داده شده بود و همچنین به روز رسانی ماشین آلات در بخش گلخانهها، محصولات زراعی دیگر و زیرساختها خسارت عمده ای نداشتهایم. میرجلیلی بیان داشت: در کنار اینها دستگاههای مربوط به شورای مدیریت بحران از شهریور تا مهرماه سال جاری با همکاری دستگاههای متولی تیم های بازدید از سیل بندها، راهها، دیوارهای حفاظتی و کانال های جمع آوری آب بازدید میدانی داشتهاند تا در صورت بروز حوادث مشکلی در این زمینه نداشته باشیم. وی به خشکسالیهای ۱۷ ساله در استان اشاره کرد و گفت: بر اثر خشکسالیهای متمادی و از بین رفتن پوشش گیاهی در همه جای استان میزان نفوذ پذیری خاک به شدت کاهش یافته است.

مدیرکل بحران استانداری خراسان جنوبی ادامه داد: این امر سبب شده تا با اندکی بارندگی شاهد وقوع روان آب و یا بارندگی در حد نرمال شاهد بروز سیلاب باشیم. وی با در خواست از مردم برای جدی گرفتن هشدارها و اخطارها، بیان کرد: بیشتر افردای که جان خود را بر اثر سیلاب و یخبندان در سالهای گذشته از دست دادهاند بر اثر بی توجهی به این اخطارها و سهل انگاری خودشان بوده است.

توصیه های جهاد کشاورزی به کشاورزان استان

هر چند کشاورزان هیچ راه چاره ای جز تحمل این سرما را ندارند اما رئیس سازمان جهاد کشاورزی توصیههایی برای کاهش میزان خسارت دارد. رئیس سازمان جهاد کشاورزی خراسان جنوبی محلول پاشی را یکی از راههای مقابله با سرما و یخبندان برای مزارع زعفران عنوان کرد و گفت: محلول پاشی با کودهای پتاسیم بالا به استحکام گیاه و مقاومت آن در مقابل سرما و عوامل نامساعد محیطی کمک میکند. هاشم ولی پور مطلق ادامه داد: همچنین در طول مدت یخبندان در صورت امکان مزرعه آبیاری شود چراکه آبیاری مانع از یخ زدن زعفران در حین ساعات یخبندان میشود. وی همچنین بر لزوم اتخاذ تدابیر لازم برای تعمیر پوشش، تجهیز سیستمهای گرمایشی و تأمین سوخت گلخانهها جهت تنظیم دما و رطوبت گلخانهها و سالنهای پرورش قارچ تأکید کرد و گفت: استفاده از وسایل مواجهه با سرمازدگی نظیر بخاری باغی و ایجاد پوشش بر روی ساقه نهالهای جوان یکی دیگر از اقداماتی است که باید انجام شود.

رئیس سازمان جهاد کشاورزی خراسان جنوبی ادامه داد: علاوه بر این برداشت محصولات مزارع سبزی و صیفی از جمله پیاز، سیب زمینی، گوجه فرنگی و محصولات باغی تسریع و به انبارهای استاندارد انتقال یابد. ولی پور بیان داشت: همچنین با توجه به تدوام برداشت زرشک تا اوسط آذر ماه، به باغداران توصیه میشود کشت پاجوش زرشک بعد از برداشت محصول در مناطق صورت گیرد. وی با بیان اینکه در باغات پسته هرس پس از برداشت انجام گیرد و چوبهای هرس شده بهعنوان تله برای سوسک سرشاخهخوار در قسمتهایی از باغ بهصورت دسته جات گذاشته شود، بیان کرد: مبارزه با علفهای هرز سیب زمینی و پیاز در مناطق جنوبی و گرمسیر در ساعات بدون وزش باد، مبارزه با مگس سفید برای جلوگیری از انتقال بیماریهای ویروسی باید انجام شود.

رئیس سازمان جهاد کشاورزی خراسان جنوبی اضافه کرد: برای مبارزه با شانکر باکتریایی در درختان، بعد از ریزش برگها، سمپاشی با اکسید کلرور مس و زیر نظر کارشناسان کشاورزی انجام شود. طبق آمارها در سال زراعی جاری میزان بارندگی در استان حدود ۹۰ درصد کاهش یافته و این کاهش بارندگی در کنار سرما هر ساله سبب وارد آمدن خسارت زیاد به کشاورزان خراسان جنوبی شده است و در مقابل هیچ چاره ای جز دعای برای نزول باران ندارند هرچند که توجه به هشدارها و توصیه های داده شده در این زمینه میتواند تا حدودی از حجم خسارتها بکاهد. در کنار این دولت نیز میتواند با گسترش بیمه محصولات کشاورزی اندکی از بار خسارت را از دوش کشاورزان بردارد.