زنجیره ارزش فولاد هنوز می‌لنگد

در حالی که آمارهای منتشر شده مربوط به تولیدکنندههای بزرگ گندله و سنگآهن تا مهرماه امسال حاکی از رشد بیش از ۲۰ درصدی کنسانتره سنگ آهن بوده و پیش از این نیز همین آمارها از رشد محصول گندله خبر میداد، علیرغم ظرفیتسازیهای ایجاد شده در بعضی از انبارهای متعلق به تولیدکنندگان این محصولات شاهد دپوی آنها گاها تا چند صد هزار تن هستیم. پیش از این قدیر قیافه - رئیس انجمن سنگ آهن - گفته بود که یکی از مشکلات عمده که در بحث عرضه و تقاضا با مصرف کنندگان سنگ آهن پیشروی معدن کاران است. زنجیره ارزش فولاد رشد متوازن ندارد و بخش پایین دستی معدن شامل کنسانتره و گندله سازی، واحدهای احیای مستقیم آهن و کارخانههای فولاد به عنوان مصرف کنندگان سنگ آهن متوازن پیش نرفتهاند در نتیجه شاهد پیشرفت سریع طرحهای توسعه در معادن با استفاده از منابع کسب شده از صادرات بوده و دیدیم که معدنکاران با استفاده از ارزهای حاصل از صادرات خود به توسعه اکتشافات، توسعه و تجهیز معادن و ایجاد خطوط فراوری و کنسانتره و گندله سازی مبادرت کردند.

این در حالی است که واحدهای فولادی توسعه همزمان را به لحاظ ظرفیتی و چابک سازی سیستم تولید خود نداشتند و در مواردی مانند پرداختهای به معادن سنگ آهن نشان میدهد که سنگینی بارشان بر دوش واحد های تامین کننده خوراک میافتد.

آمارهای سازمان گسترش و نوسازی صنایع معدنی (ایمیدرو) بیانگر این است که در هفتماه اول امسال بیش از ۱۷.۵ میلیون تن کنسانتره سنگ آهن توسط شرکتهای معدنی تولید شده است که نسبت به سال قبل حدود ۲۰ درصد رشد داشته که این رقم نسبت به زمان مشابه سال قبل حدود ۲۱ درصد رشد داشته و تولیدکنندگان معادن چادرملو، گلگهر، سنگان، توسعه معاون و صنایع معدنی خاورمیانه و سنگ آهن مرکزی از سال گذشته تولیدشان حدود ۱۴ میلیون و ۸۰۰ هزار تن بوده است. انتشار این آمار در حالی است که انتظار میرود با راهاندازی کامل مجتمع معدنی سنگان که در آن با افتتاح کارخانههای تولیدی جدید ظرفیتی بیش از ۱۵ میلیون تن برای تولید گندله و ۱۷.۵ میلیون تن برای تولید کنسانتره ایجاد میشود، میزان تولید این دو محصول به طور قابل توجهی افزایش پیدا کند؛ به طوری که تمام سنگ آهن خام استخراج شده از معادن کشور وارد چرخه فرآوری شود و صادرات خام آن نیز به طور کامل متوقف شود.

البته این امر نیازمند آن است که ظرفیت لازم هم در مجمتعهای فولادی ایجاد شود تا بتوان گفت که زنجیره تولید فولادی کشور در مسیر تعادل قرار گرفته که در راستای این هدف، هفت طرح فولادی شامل فولاد سپید دشت، فولاد نیریز، فولاد میانه، فولاد سبزوار، فولاد بافت، فولاد شادگان و فولاد قائنات است. در این میان در هفته های گذشته فولاد سپید دشت به عنوان اولین طرح از آنها افتتاح شد و بر اساس اعلام مسئولان، فولاد میانه و نیریز نیز تا پایان امسال به بهرهبرداری میرسد و کلیه طرح ها تا انتهای سال ۱۳۹۶ تکمیل خواهند شد.