دولت مانع صادرات سنگ‌آهن نشود

در روزهای اخیر وزارت صنعت، معدن و تجارت، درخصوص محدودیتهای جدید برای صادرات مواد معدنی از جمله سنگآهن واکنشهایی را از سوی فعالان معدنی کشور دریافت کرده است. در همین رابطه مدیر بازرگانی یکی از معادن بزرگ سنگآهن ایران معتقد است درآمد حاصل از صادرات سنگآهن موجب رشد و توسعه بخش معدن و صنایع فولاد کشور میشود.محمد برقی تصریح کرد: اتفاقا باید مشوقهایی برای تولیدکنندگان و صادرکنندگان سنگآهن در نظر گرفت تا تولیدات مازاد بر نیاز داخل را صادرکنند. وی در ادامه این گفتوگو افزود: در حال حاضر شرایط حاکم در بخش معدنی کشور، شرایط مطلوبی نیست. مشکلات تامین مالی، نبود تجهیزات و عدم برخورداری از تکنولوژیهای نوین در معدنکاری، هزینههای بالای انرژی و از همه مهمتر هزینههای سنگین حملونقل، چند سالی است که فعالان سنگآهن را دچار مشکل کرده است.

وی ادامه داد: شاهد این گفته هم تعطیلی بیش از 80 درصد معادن سنگآهن است، به عبارتی به غیر از معادن بزرگی چون چادرملو، گلگهر، بافق و سنگان، بخش اعظم معادن تعطیل شدهاند و بر اساس آخرین گزارش انجمن سنگآهن از 156 معدن فعال ثبت شده در بهار 92 تنها 19 معدن فعالند، یعنی 84 درصد معادن فعال سنگآهن تعطیل شده و کاهش 35 درصدی تولید را شاهد هستیم.برقی گفت: باوجود این شرایط، در حال حاضر میزان تولید سنگآهن در کشور بیش از نیاز واحدهای فرآوری است، بنابر این دولت باید شرایط مساعد و تسهیلات تشویقی را برای صادرات این محصول فراهم کند نه اینکه مانع ایجاد کند.

وی گفت: متاسفانه برخی سنگآهن دانهبندی شده را محصول خام عنوان میکنند؛ در حالی که سنگآهن استخراج شده از معادن، پس از عملیات فرآوری در کارخانهها، تبدیل به سنگآهن دانهبندی شده میشود و دیگر خام نیست چون ارزش افزوده ایجاد شده است. وی ادامه داد: از طرفی راه پیشگیری از صادرات سنگآهن و یا هر محصول دیگری ممانعت از صادرات نیست، بلکه باید زمینه ایجاد واحدهای پاییندستی را فراهم کرد که متاسفانه این اتفاق کمتر رخ میدهد و دلیل آن هم عدم حمایت تصمیمگیرندگان دولتی و موانع بسیار برای سرمایه گذاران بخش خصوصی است. برقی یادآوری کرد: چادرملو در سخت ترین شرایط تحریمها توانست با سرمایهگذاری 44 هزار میلیارد ریالی خود، زنجیره فولاد را از معدن تا نورد تکمیل و محصولات خود را با بالاترین ارزش افزوده به بازار عرضه کند. بدیهی است بخشی از هزینههای ارزی خرید تجهیزات و ماشین آلات از محل صادرات سنگآهن دانهبندی شده مازاد برمصرف داخلی تامین شده است.

وی گفت: سنگآهن دانهبندی تنها در واحدهای ذوب کوره بلند استفاده میشود و باید دارای عیار خاص باشد که در ایران تنها ذوبآهن اصفهان از دانهبندی استفاده میکند و سایر کارخانههای فولاد که دارای کورههای قوس الکتریکی هستند نمیتوانند از دانهبندی استفاده کنند بلکه مواد اولیه آنها آهن اسفنجی است، بر اساس آخرین آمارها، اکنون میزان تولید سنگآهن دانهبندی 8 میلیون تن بیش از نیاز داخلی است. مدیر بازرگانی شرکت معدنی و صنعتی چادرملو افزود: سرمایهگذاری برای ایجاد واحدهای بالادستی فولاد بسیار سنگین و بازگشت سرمایه زمانبر است بنابر این، کمتر سرمایهگذاری تمایل به هزینه کردن در این زمینه دارد مگر با اعطای تسهیلات مناسب. وی گفت: از طرفی وجود مشکلاتی در قوانین معدن به ویژه موضوع اخذ بهره مالکانه، کمبود منابع مالی، نقص قوانین و بوروکراسی در مقابل سرمایهگذاری داخلی و خارجی، افزایش سالانه قیمت حاملهای انرژی و حملونقل، کمتوجهی به نقش بخش خصوصی در نیل به اهداف توسعه، تصمیمگیریهای لحظهای و وضع ضوابط خلقالساعه و نبود سیاستهای حمایتی از فعالان معدنی و صنایع وابسته در مواجهه با کاهش قیمتها ناشی از تحولات اقتصادی جهان را میتوان از مهمترین موانعی دانست که بخش خصوصی را از سرمایهگذاری در این صنعت گریزان میکند. وی تاکید کرد: مسوولان بهجای ایجاد مانع در راه صادرات، بهتر است تدابیری برای بازگشت سرمایه و سود حاصل از صادرات در جهت ایجاد و توسعه واحدهای فرآوری و تکمیلکننده زنجیره تولید بیندیشند.

مدیر بازرگانی چادرملو تصریح کرد:رشد نا متوازن صنایع فولادی هم از دیگر چالشهای توسعه است که باید اصلاح شود، برای اینکه مواد اولیه واحدهای فولادی تامین شود باید سنگآهن چند مرحله فرآوری شود، ابتدا به کنسانتره، سپس گندله و بعد از آن به آهن اسفنجی تبدیل شود تا فولاد سازان بتوانند از آن برای تولید شمش فولادی استفاده کنند. وی افزود: کمتر سرمایهگذاری بهدنبال کارخانه تولید کنسانتره، گندله و آهن اسفنجی است ولی تعداد و ظرفیت واحدهای نورد که سرمایه اندک و بازدهی بیشتری دارد، 2 برابر ظرفیت تولید فولاد کشور است. وی افزود: برآوردهای جمعیتی مرکز آمار ایران نشان میدهد، جمعیت ایران در سال 1404 به رقم 85 میلیون نفر میرسد و با توجه به سرانه مصرف فولاد در کشور اگر در بهترین شرایط به حدود 280 کیلو برسد، میزان مصرف داخلی فولاد در سال1404 به حدود24 میلیون تن خواهد رسید.