دلار بازیگر اصلی بازار طلا / پیش‌فروش سکه سیاستی که در عمل ناکام ماند

 روز گذشته عرضه 2.2 میلیون سکه در مرحله دوم عرضه سکههای پیشفروش شده آغاز شد. در ابتدا این تصور به وجود میآید که با عرضه این میزان سکه، قیمتها کاهش خواهد یافت اما شواهد واقعیت دیگری را نشان میدهد.

بانک مرکزی بیش از 3 میلیون سکه در مرحله اول واگذار کرد اما روند قیمتی نشان داد که بازار در بلند مدت تحت تاثیر این سکه ها قرار نمیگیرد و بازیگر اصلی بازار و مولفه تعیینکننده قیمت سکه، نرخ ارز است.

در هر زمان که قیمت سکه افزایش یافته علت اصلی، قیمت ارز یا در مواقعی اونس جهانی بوده است بنابراین هر چقدر که سکه به بازار تزریق شود و یا به قول رئیس کل بانک مرکزی در همه چهارراهها هم سکه به فروش برسد باز هم قیمت سکه کاهش نخواهد یافت.

برای اثبات این ادعا کمی باید روند قیمتها را برسی کرد. قبل از آنکه نرخ سود بانکی افزایش یابد قیمت سکه طرح جدید تا حدود یک میلیون تومان رسیده بود اما پس از افزایش نرخ سود بانکی تا 20 درصد یک دفعه قیمت آن تا 200 هزار تومان افت کرد. با گذشت زمان نرخ سکه روند نزولی طی کرد و تا 700 هزار تومان معامله میشد.

در این میان کاهش قیمت اونس جهانی تاثیر زیادی بر قیمت سکه داشت. در این زمانها بود که بانک مرکزی واگذاری 4.1 میلیون سکه پیش فروش شده را آغاز کرد. با عرضه این سکهها از 29 فروردین به تدریج قیمت سکه به کمتر از 600 هزار تومان رسید. این اتفاق در شرایطی رخ داد که قیمت ارز حدود 1600 تومان بود.

در همان زمان وقتی چند تومان قیمت دلار افزایش مییافت نرخ سکه هم متناسب با آن رشد میکرد. به عنوان مثال در روز 10 اردیبهشت با افزایش دلار به 1726 تومان، قیمت سکه به 673 هزار تومان رسید.

10 روز بعد یعنی در تاریخ 20 اردیبهشت ماه دلار 1654 تومان و اونس 1594 دلار رسید که در پی آن قیمت سکه هم به 639 هزار تومان کاهش یافت. یعنی با کاهش قیمت دلار و اونس، سکه هم کاهش یافت.

همچنین در روز 24 اردیبهشت، دلار به 1585 تومان رسید که این افت قیمت منجر به افت سکه به 615 هزار تومان شد.

از طرف دیگر در روز 30 اردیبهشت قیمت دلار  به 1702 تومان افزایش یافت که منجر به رشد قیمت سکه به 662 هزار تومان شد؛ در حالی که قیمت اونس 1593 دلار بود و افزایشی نداشت.

در 10 خرداد اونس با 24 دلار کاهش قیمت به 1548.9 دلار رسید که این عاملی شد برای اینکه قیمت سکه علیرغم افزایش دلار به 1713 تومان در قیمت 658 تومان بماند. در 16 خرداد دلار و اونس افزایش داشتند. دلار به 1766 تومان رسید و اونس 1619.4 دلار رسید و موجب شد که سکه به 672 هزار تومان افزایش یافت.

در روز 5 تیر دلار به 1878 توان رسید که همین عامل افزایش سکه به 700 هزار تومان شد و در روز 7 تیر سکه 714 هزار تومانی شد که علت آن افزایش دلار به 1919 تومان بود.

سه روز بعد قیمت دلار باز هم افزایش یافت و به 1972 تومان رسید و سکه را تا قیمت 755 هزار تومان ارتقاء داد.

به این ترتیب عامل اصلی تعیین قیمت در بازار سکه و طلا قیمت ارز است و البته مقداری هم اونس جهانی. افزایش قیمت سکه در روزهای اخیر در حالی است که بیش از 3 میلیون سکه در سه ماهه اول سال جاری عرضه شده است و طبیعتا باید قیمت کاهش مییافت ولی به دلیل افزایش قیمت دلار این عرضهها هیچ تاثیری بر بازار  سکه نداشته است.

بنابراین اگر بانک مرکزی باز هم سکه به بازار عرضه کند، تاثیر کوتاه مدت و مقطعی خواهد داشت و در میان مدت و بلند مدت اثرات آن در بازار خنثی خواهد شد.

بنابراین به نظر میرسد بهتر است بانک مرکزی برای کنترل قیمت سکه به جای عرضه، باید قیمت دلار را کنترل کند. افزایش عرضه سکه در این شرایط سیاستی است که شاید غیر از کمک به فضای سوداگری و محروم کردن تولید از نقدینگی، تاثیر مثبت چندان دیگری نداشته باشد.