ظرفیت تولید صنایع پتروشیمی تا پایان سال به ۵۱ میلیون تن می‌رسد

فرناز علوی در نشست خبری که صبح دیروز برگزار شد، با بیان اینکه ظرفیتهای صنایع پتروشیمی در سال ۱۳۹۵ به ۶۴ میلیون تن رسید، گفت: همراه با ظرفیتسازی روند تولید هم افزایش داشته است. در سال ۱۳۹۴ میزان کل تولید صنعت پتروشیمی ۴۶.۵ و در هفتماهه اول سال ۱۳۹۵، ۲۹ میلیون تن بوده است و برآورد میشود این میزان تا پایان سال به ۵۰ تا ۵۱ میلیون تن برسد.

وی با بیان این که بخشی از تولید صرف نیاز داخلی و بخشی دیگر صرف صادرات میشود، اظهار کرد: طی سالهای ۱۳۹۱ و ۱۳۹۳ تحولات به میزان عرضه در بازار مخصوصا بازار صادراتی رخ داده است. در سال گذشته میزان عرضه صادرات محصولات پتروشیمی حدود ۹ میلیون تن و میزان مصرف در بازار داخلی ۱۴ میلیون تن بوده است. این میزان در هفتماهه نخست سال ۱۳۹۵ در بخش صادرات ۱۱.۶ و در بخش داخلی ۸.۵ تن بوده است.

عضو هیات مدیره و مدیر برنامهریزی و توسعه شرکت ملی صنایع پتروشیمی در ادامه در مورد درآمد شرکتهای پتروشیمی، اضافه کرد: طی سالهای گذشته تا سال ۱۳۹۰ روند ارزش صادرات افزایش داشته است و با ارزش کاهش صادرات روبهرو بودهایم که بخشی به دلیل قیمت محصولات و بخشی دیگر به دلیل بازارهای جهانی است. میزان درآمد در سال ۱۳۹۴، ۹.۶ میلیارد دلار و تا پایان مهرماه سال ۱۳۹۵، ۴.۸ میلیارد دلار بوده است.

علوی در مورد روند تغییرات قیمت خوراک و تحولات بازار روی ارزش محصولات (نفت خام، نفتها و اتیلن)، اظهار کرد: قیمت نفت خام تحولات بازار انرژی را دنبال میکند و افت و خیزهایی دارد. قیمت آن بستگی به میزان تقاضا در بازار دارد که از اواسط سال ۲۰۱۴ با کاهش قیمت نفت روبهرو بودهایم. نفتها هم که خوراک اصلی اتیلن در دنیا است با قیمت نفت همسویی دارد. به عبارت دیگر قیمت نفت هر تغییری که کند قیمت نفتا هم در آن جهت تغییر میکند و در نتیجه قیمت اتیلن نیز متناسب با قیمت نفتا تغییر خواهد کرد.

وی ادامه داد: قیمت سایر محصولات مشتق از اتیلن و نفتا متناسب با قیمت این دو محصول تغییر خواهد کرد.

عضو هیات مدیره و مدیر برنامهریزی و توسعه شرکت ملی صنایع پتروشیمی با اشاره به متوسط قیمت فروش محصولات طی سالهای ۱۳۹۰ تا ۱۳۹۴ و هفتماهه سال ۱۳۹۵، تصریح کرد: متوسط قیمت محصولات با روند کاهشی نفت و نفتا تغییر میکند. صادرات از ۱۳۹۰ تا ۱۳۹۴، ۵۰ درصد کاهش قیمت و فروش داخلی ۴۰ درصد کاهش داشته است. این تغییرات در بخش صادرات از قیمتهای بینالمللی تبعیت میکند و در بخش داخلی از آنجایی که بخش عمدهای از محصولات از طریق بورس عرضه میشود و بورس هم از بازارهای بینالمللی نشأت میگیرد، بنابراین از قیمتهای بینالمللی تبعیت میکند.

علوی در مورد محصولات پلیمری، توضیح داد: ۳۴ درصد از ارزش محصولات پتروشیمی را تشکیل میدهد و قیمتهای آن از سایر محصولات بالاتر است، اما روند کاهشی ۲۰ تا ۵۵ درصدی داشته است و این براثر نوع پلیمری است که عرضه شده است.

وی با اشاره به محصولات پایه و شیمیایی، اظهار کرد: نمونههای بارز محصولات پایه و شیمیایی متانول و اتیلن گلایکول که ۴۰ تا ۵۵ درصد کاهش قیمت داشته است.

عضو هیات مدیره و مدیر برنامهریزی و توسعه شرکت ملی صنایع پتروشیمی با بیان اینکه کودهای شمیایی شش درصد از ارزش کل فروش محصولات پتروشیمی را تشکیل میدهند در مورد قیمت این محصول، گفت: قیمت کودهای شیمیایی ۵۳ درصد کاهش داشته است.

علوی با تاکید بر اینکه خوراک و سوختهایی که از جنس هیدروکربن هستند ارتباط مستقیم با نفت و نفتا دارند، ادامه داد: خوراک و سوختها ۲۳ درصد از ارزش کل فروش محصولات پتروشیمی را به خود اختصاص دادهاند و طی سالهای گذشته قیمت آنها که شامل محصولاتی مانند پروپان و بوتان میشود ۶۶ درصد کاهش داشته است.

وی بیان کرد: محصولات آروماتیکی ۱۰ درصد کل ارزش فروش محصولات پتروشیمی را به خود اختصاص دادهاند. قیمت این محصولات طی سالهای گذشته ۳۰ تا ۵۳ درصد کاهش داشته است. تاثیر تغییر قیمت نفت روی محصولات پتروشیمی مستقیم بوده و به خوبی قابل مشاهده است.

عضو هیات مدیره و مدیر برنامهریزی و توسعه شرکت ملی صنایع پتروشیمی در ادامه در مورد تاثیرات تغییر قیمتها در درآمد و هزینه شرکتهای فعال در صنعت پتروشیمی طی سالهای ۱۳۹۰ تا ۱۳۹۴، توضیح داد: بالاترین درآمد در سالهای ۱۳۹۰ و ۱۳۹۴ متعلق به چهار شرکت نوری، جم، بندر امام و پارس بوده است.

علوی در مورد اجزای درآمدی شرکتها نیز، اظهار کرد: در سال ۱۳۹۰، ۵۳ درصد از درآمد شرکتها را هزینه خوراک تشکیل داده است که این میزان را در سال ۱۳۹۴ به ۴۳.۵ درصد کاهش یافته است. سود خالص درآمد شرکتها که همه هزینههای آنها را شامل میشود در سال ۱۳۹۰، ۲۱.۶ درصد و در سال ۱۳۹۴، ۲۴ درصد بود.

وی در ادامه در مورد سهم هزینه خوراک از درآمد فروش و تغییرات قیمت خوراک مصرفی، بیان کرد: هزینه خوراک شرکتهایی که خوراک آنها گاز است در سال ۱۳۹۰ کمتر از ۲۱ درصد از کل درآمد آنها بود که تنها هشت شرکت شامل این مجموعه میشود. هزینه خوراک شرکتهایی که خوراکشان مخلوطی از گاز و مایع بود ۳۰ تا ۷۳ درصد از درآمد فروششان را تشکیل داد و هزینه خوراک شرکتهایی که خوراک مایع مصرف میکردند ۹۰ تا ۹۳ درصد درآمدشان را شامل میشد.

عضو هیات مدیره و مدیر برنامهریزی و توسعه شرکت ملی صنایع پتروشیمی در مورد سهم هزینه قیمت تمام شده از درآمد فروش شرکتها در سال ۱۳۹۰، توضیح داد: سهم هزینه قیمت تمام شده از درآمد فروش شرکتهایی که از خوراک گاز استفاده میکردند کمتر از ۴۳ درصد و شرکتهایی که خوراک مایع استفاده میکردند بیش از ۸۳ درصد بود که این روند در سال ۱۳۹۴ هم طی شده و آمارهای به دست آمده تقریبا مشابه سال ۱۳۹۰ است.

علوی در مورد نسبت سود عملیاتی به درآمد فروش در سال ۱۳۹۰، گفت: سود عملیاتی قبل از کسر مالیات و بهره به دست میآید. نسبت سود عملیاتی شرکتهایی که براساس خوراک گاز فعالیت میکنند بیشتر از ۴۳ درصد است و نسبت سود عملیاتی به درآمد فروش شرکتهایی که خوراک مایع دارند بسیار پایین و گاهی اوقات نیز منفی است. این امر در سال ۱۳۹۴ مشابه سال ۱۳۹۰ بود.

وی ادامه داد: نسبت سود خالص به درآمد شرکتهایی که خوراک گاز دارند در سال ۱۳۹۰ بسیار قابل توجه و از ۳۶ درصد تا ۷۶ درصد بوده است، اما نسبت سود خالص به درآمد شرکتهایی که خوراک مایع دارند بسیار پایین و گاهی هم منفی بوده که این روند در سال ۱۳۹۴ هم طی شده است.

عضو هیات مدیره و مدیر برنامهریزی و توسعه شرکت ملی صنایع پتروشیمی در مورد سود خالص شرکتهای پتروشیمی در سال ۱۳۹۰، گفت: شرکتهایی که از گاز غنی به عنوان خوراک استفاده میکنند از سطح بالاتری از سود خالص برخوردار هستند. مانند شرکت مارون، اما شرکتهایی مانند ابوعلیسینا که از گاز مایع استفاده میکنند سود خالص کمتری دارند.

علوی در مورد سهم سود خالص شرکتها به سود خالص کل صنعت پتروشیمی در سال ۱۳۹۰، توضیح داد: سود خالص شرکتهایی که خوراک گازی دریافت کردهاند بالاتر از شش درصد و سود خالص شرکتهایی که خوراک مایع داشتهاند بسیار کمتر بوده است که این روند در سال ۱۳۹۴ هم طی شده است.

وی در ادامه با بیان اینکه متوسط سهم مالیات شرکتها نسبت به سودشان در سال ۱۳۹۰، ۳.۴ درصد و در سال ۱۳۹۴، ۲.۶ درصد بوده است، افزود: بخش عمده نحوه تعیین مالیات به مکان فعالیت این واحدها بر میگردد و واحدهایی که در مناطق ویژه اقتصادی واقع شدهاند، باید مالیات کمتری بپردازند.

عضو هیات مدیره و مدیر برنامهریزی و توسعه شرکت ملی صنایع پتروشیمی با تاکید بر اینکه طی سالهای اخیر با رشد در هزینه خوراک در واحدهایی که از خوراک گاز استفاده میکنند مواجه بودهایم، گفت: اما سود خالص با رشد بیشتری در حال افزایش بوده است. هزینه خوراک بین ۲۵ درصد در سال ۱۳۹۱ تا ۳۰ درصد در سالهای، ۱۳۹۳ و ۱۳۹۴ در حال تغییر است سهم سود خالص در سال ۱۳۹۲ به بالاترین میزان خود رسیده است. 

علوی در مورد واحدهایی که از خوراک مایع استفاده میکنند نیز توضیح داد: سهم هزینه خوراک طی سالهای ۱۳۹۰ تا ۱۳۹۳ افزایش داشته، اما بعد روند کاهشی را در پی گرفته است. سود خالص این واحدها ۹ تا ۱۰ درصد بوده است.

وی با تاکید بر این که روند صنعت طی پنج سال گذشته بیانگر افزایش نسبی هزینهها به دلایل مختلف از جمله تورم، کاهش قیمتهای جهانی محصولات پتروشیمی، افزایش نسبی قیمت خوراک و غیره بوده است، افزود: علیرغم افزایش هزینهها، سهم سود از کل درآمدها در سال ۱۳۹۴ نسبت به سال ۱۳۹۰، سه درصد افزایش داشته است و بیش از ۸۰ درصد کل سود صنعت پتروشیمی متعلق به ۱۳ شرکت مصرفکننده انواع خوراک گاز است. سود شرکتهای مصرفکننده انواع گاز از سال ۱۳۹۰ تا ۱۳۹۴ بین ۳۶ تا ۴۹ درصد متغیر بوده است.

عضو هیات مدیره و مدیر برنامهریزی و توسعه شرکت ملی صنایع پتروشیمی در ادامه با بیان اینکه چشمانداز شرکت ملی صنایع پتروشیمی این است که به کارآمدترین سازمان توسعه در پتروشیمی در منطقه غرب آسیا تبدیل شود در مورد برنامهریزیهای این شرکت، توضیح داد: پرهیز از خامفروشی، تکمیل زنجیره ارزش و تبدیل محصولات پایه و میانی به محصولات با ارزش افزوده بالا و غیره جزو برنامهریزیهای شرکت ملی پتروشیمی است.

علوی در مورد طرح جدید توسعه صنعت پتروشیمی، اظهار کرد: تبدیل گاز طبیعی به الفینها از طریق زنجیره (متانول)، تبدیل پروپان به پروپیلن و مشتقات آن، استفاده از مایعات گازی برای تولید الفینها، تامین خوراک برای واحدهای جدید و غیره از طرحهای جدید توسعه صنعت پتروشیمی محسوب میشوند.

وی در ادامه در مورد فعالیتهای شرکتهای بینالمللی در صنعت پتروشیمی ایران، گفت: بعد از اجرای برجام زمینهی فعالیت شرکتهای بینالمللی در کشور ایجاد شد و شرکتهای اسیایی مخصوصا آسیای جنوب شرقی، کشور چین و شرکتهای اروپایی که صاحب لیسانس بوده و از توانایی مالی متناسبی برخوردار هستند علاقه خود را برای فعالیت در ایران اعلام کردند و طی ماههای آینده شاهد  به نتیجه رسیدن مذاکرات خواهیم بود.

عضو هیات مدیره و مدیر برنامهریزی و توسعه شرکت ملی صنایع پتروشیمی در پایان در مورد سهم پتروشیمی ایران از بازارهای جهانی نیز بیان کرد: سهم هر محصول در بازارهای جهانی با محصول دیگر متفاوت است. برای مثال سهم متانول ایران از بازارهای جهانی ۱۰ درصد است، اما در بسیاری از محصولات مخصوصا محصولات پولیمری که صنایع آن دو تا سه سال آینده به بهرهبرداری میرسد سهممان را در بازارهای جهانی گسترش میدهیم.