سناریوی ایران در صادرات فولاد

در سالهای گذشته تلاش دولتهای مختلف برای توسعه صنعت فولاد، این صنعت را بهعنوان یکی از مهمترین اهداف استراتژیک یک دولت مطرح کرده است و برنامه رسیدن به ظرفیت 55میلیون تن در سال، نشان از اهمیت آن برای دولت دارد. اما در شرایط فعلی که قیمت فولاد در پایینترین حد خود در دو دهه گذشته قرار دارد و از طرف دیگر تنها 70درصد از ظرفیت نصب شده دنیا در حال فعالیت است و کشورهای منطقه نیز برنامه برای توسعه فولاد در نظر گرفتهاند، بسیاری از کارشناسان این سوال را مطرح میکنند که آیا هدفگذاری 55میلیون تن، هدفی بر مبنای نیاز بازار است؟

در این شرایط هفتمین همایش چشمانداز صنعت فولاد و معدن ایران به سه موضوع اصلی «رقابتپذیری بر اساس قیمت تمام شده»، «الزامات صادرات و بازارهای منطقه برای محصولات داخلی» و «پیشبینی قیمت محصولات فولادی و مواد اولیه در سال 96» خواهد پرداخت. در ابتدای این نشست، مهدی کرباسیان، رئیس هیات عامل ایمیدرو با بیان اینکه محوری بودن موضوع صادرات در همایش فولاد تصمیم عقلایی است، گفت: در سال جاری شاهد خبرهای خوشی در صنعت فولاد کشور بودهایم که شامل تعیین تکلیف پروژههای نیمه تمام و بهرهبرداری از یکی از طرحهای هفتگانه فولاد است. وی با اشاره به سفر خود به چین و ژاپن همراه با وزیر امور خارجه گفت: حوزه فولاد از جمله حوزههای مورد علاقه چینیها و ژاپنیها برای همکاری با ایران است. علاوه بر این کشورهای اروپایی نیز راغب هستند که در این حوزه با ایران کار کنند. بنابراین این همایش در مقطع فعلی خیلی اثرگذار است. اگر سرمایه مورد نیاز برای اجرای طرحهای فولادی تامین شود، مشکلی برای افزایش ظرفیت فولاد کشور به 55 میلیون تن نخواهیم داشت. سیدحسین هاشمی، استاندار تهران نیز تاکید کرد که با توجه به تمایل سرمایهگذاران خارجی برای همکاری با ایران محور اصلی سخنرانیها به آنها اختصاص یابد. موضوعی که علی همت، مدیرعامل شرکت ایریتک نیز بر آن تاکید کرد. در ادامه محمود اسلامیان، رئیس صندوق بازنشستگی کشوری با بیان اینکه با توجه به نوسانات قیمتی در بازار و وضعیت مواد اولیه، پیشبینی آینده صنعت فولاد برای تولیدکنندگان دارای اهمیت است، اظهار کرد: در این شرایط یکی از موضوعات مورد بحث در همایش فولاد میتواند پیشبینی آینده بازار باشد.

مصطفی موذن زاده، مشاور معاون اول رئیسجمهور نیز با توجه به انتخابات ریاست جمهوری در سال آینده، بر ارائه گزارش عملکرد چهارساله صنعت فولاد در دولت یازدهم تاکید کرد. به گفته وی، در این راستا باید به ظرفیتهای ایجادشده و کنترل نشده در صنعت فولاد نیز توجه شود. جعفر سرقینی، معاون امور معادن وصنایع معدنی وزارت صنعت، معدن و تجارت با بیان اینکه توجه به صادرات بدون سرمایهگذاری خارجی ممکن نیست، گفت: با توجه به سرمایهگذاریهایی که از سوی شرکتهای سارائه اسپانیا و دانیلی ایتالیا در صنعت فولاد ایران انجام شده، میتوان روی این موضوع نیز در همایش امسال مانور داد.

وی با اشاره به هدفگذاری صادرات 7 میلیون تن فولاد خام تا پایان سال 95، توضیح داد: مطابق آمار در هشت ماه منتهی به آبان امسال 4/6 میلیون تن فولاد خام صادر شده است. پیشبینی ما این است که تا پایان سال، صادرات 6 میلیون تن فولاد خام محقق شود. در ادامه این نشست محمد ابکاء، مدیرعامل شرکت فولاد تکنیک با بیان اینکه فولاد، صنعتی اشتغالزا و دارای مزیت است، گفت: با توجه به اینکه مخاطبان این همایش به دو دسته مخاطبان داخلی و خارجی تقسیم میشود، لازم است که در این همایش در مورد مزیتهای سرمایهگذاری در ایران نیز بحث شود. وی همچنین مهمترین چالشهای صنعت فولاد کشور را مساله زیرساختها و رقابتی نبودن قیمت تمام شده اعلام کرد. یحیی آل اسحاق، رئیس هیات مدیره هلدینگ گسترش صنایع معدنی کاوه پارس نیز با اشاره به برخی نگرانیها در مورد صادرات محصولات فولادی، گفت: باید به دغدغه مصرفکنندگان محصولات صادراتی در کشور نیز فکر شود. از سوی دیگر در حال حاضر مساله حمل و نقل یکی از مشکلات صنعت فولاد کشور است که متولیان این حوزه باید راهکار مناسبی برای آن در نظر بگیرند.

قدیر قیافه، رئیس انجمن تولیدکنندگان و صادرکنندگان سنگ آهن ایران نیز در این نشست با بیان اینکه جهتگیری صنعت فولاد در بخش صادرات باید با توجه به مسائل حمل و نقل باشد، گفت: در این همایش باید در زمینه تامین مواد اولیه نیز بحث شود. در حال حاضر تولید سنگ آهن کشور 62 میلیون تن است. اگر میخواهیم افزایش ظرفیت تولید فولاد کشور به 55میلیون تن در افق 1404 را محقق کنیم، به تولید 160 میلیون تن سنگ آهن نیاز است. اگر امکان تولید این میزان سنگ آهن وجود نداشته باشد، به ناچار باید واردات داشته باشیم که در این میان باز مساله مشکلات زیرساخت در این بخش مطرح میشود. قیافه ادامه داد: بنابراین یکی از موضوعاتی که میتواند مورد توجه قرار گیرد سرمایهگذاری در حوزه زیرساخت در صنعت فولاد است.

رسول خلیفهسلطان، دبیر انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران نیز با اشاره به ضرورت توجه به فضای بینالمللی صنعت فولاد، اظهار کرد: در حال حاضر یکی از مزیتهای کشور در تولید آهن اسفنجی است، اگر اهداف صادراتی خود را خوب تعیین کنیم، در آینده مقدار زیادی آهن اسفنجی خواهیم داشت که میتوانیم بخشی از آن را صادر کنیم. بنابراین توجه و بررسی مزیتهای ایران در صنعت فولاد یکی از مباحثی است که در این همایش بررسی شود. حامد سلطانی نژاد، مدیرعامل بورس کالای ایران نیز در این نشست بر اتصال بین بازار مالی و بازار واقعی فولاد از طریق بورس کالا تاکید کرد و گفت: در دسترس بودن محصول و تناوب عرضه نیز موضوع دیگری است که بورس کالا به آن توجه میکند.

بهرام شکوری، رئیس کمیسیون معادن و صنایع معدنی اتاق ایران نیز در این نشست بر توجه به کل زنجیره فولاد تاکید کرد و گفت: توسعه در زنجیره فولاد باید بهصورت متناسب باشد، در بخشی از زنجیره مازاد بر نیاز داریم که باید صادر شود، اما وضع عوارض روی صادرات مواد معدنی باعث نارضایتی فعالان حوزه معدن شده است. به گفته وی، با برخی تعرفهگذاریها نباید جلوی صادرات را گرفت.