قراردادهای خرید هواپیما تاریخی‌ترین اقدام در اقتصاد ملی ایران است

در این بیانیه آمده است: «روز گذشته شرکت هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران (هما) قرارداد نهایی خرید ۱۰۰ هواپیمای میانبرد و دوربرد را با شرکت ایرباس به صورت اجاره به شرط تملیک امضا کرد. قطعا این اقدام در کنار خرید ۸۰ فروند هواپیمای بوئینگ، تاریخیترین اقدام در تاریخ صنعت هوانوردی و از آن فراتر، اقتصاد ملی ایران است. بیگمان، این قراردادها ظرفیت اثرگذاری جدی برصنعت حمل ونقل هوایی، گردشگری، توسعه ملی و بهبود جایگاه ایران درسطح اقتصاد جهانی دارند. فزونتر آنکه این تدبیر گامی مؤثر در توسعه و پایداری امنیت ایران، همچنین منطقه وجهان است. این قراردادهاکه در این سطح گسترده پس از ۴۱ سال بین هما و بوئینگ و ایرباس امضاء شدند، یک پیام روشن برای جهان داشتند و آن اینکه ایران مصمم است که سهم خود را از اقتصاد جهانی بازپس گیرد. ورود ایران به اقتصاد جهانی در این دوران، ورودی عزتمندانه و غرورآفرین برای ایران و در خور تمدن ایرانشهری خواهد بود. دولت در کلیت خود و من و تمام همکارانم در وزارت راه و شهرسازی با همکاری تمام فعالان حرفهای در بخش خصوصی به عنوان نیروهای ملی یک بار دیگر تلاش خواهیم کرد که جایگاه ایران را در منطقه و جهان در جهت ارتقای مورد بازخوانی قرار دهیم.

همهروزه هزاران ایرانی برای مقاصد تجاری، اداری، گردشگری، زیارتی و دیدارهای فامیلی به گوشهگوشه ایران و اقصا نقاط جهان مسافرت میکنند. ایرانیان شایسته داشتن بهترین خطوط هواپیمایی در سطح منطقه و جهان هستند. آنان دوست دارند که این سفرها را با ناوگان ملی و خطوط هوایی ایرانی انجام دهند و  منفعتی که از این طریق حاصل میشود، موجب توسعه ایران عزیز شود. همه میدانند که تحریمهای ظالمانه در کنار بیتدبیریها موجب محرومیت طولانی مدت ایرانیان عزیز از این اولیهترین خواسته آنها شده بود. اینک این اولین گام در جهت پاسخ به این خواست ملی بود. من توجه دارم که در کنار آن، باید کل صنعت هوانوردی شامل خدمات فرودگاهها و هوانوردی نیز به موازات یکدیگر مدرن شوند و ارتقا پیدا کنند. در این ارتباط گامهای مهمی برداشته شده است و اقدامات مؤثری صورت گرفته که بطور جداگانه به سمع و نظر مردم عزیز خواهدرسید. نکته مهمی که در ارتباط با این دادوستد باید به مردم عزیز گوشزد کنم، نحوه گفتوگو و انجام توافق با طرفهایی است که رابطه رسمی با آنها برای مدتی حدود ۴۰ ساله قطع شده بود. پذیرش آنان برای تامین مالی مستقیم بخشی از هواپیماها در کنار تامین مالی الباقی قرارداد در سطح بازار مالی بینالمللی و اعتماد به ظرفیت تجاری "هما" بدون اتکا به تضامین رسمی دولت افتخاری است برای ایران که هنوز این چنین در سطح جهان دارای اعتبار است.

برای رسیدن به اهداف پیشگفته، نکته مهم، فهم ما از تحولات جهانی و دیدن و گسترش روابط تجاری با  کسانی است که علیرغم تمام این غوغاسالاریها در پی پادار کردن منطق مبادله اقتصادی در یک فضای صلحآمیز جهانی در برابر منطق زورگویی، گردنکشی و استکباری هستند. اقدام به موقع نیز بسیار مهم است. فعالان اقتصادی، بازرگانان وصنعتگران همواره هوادار این منطق بودهاند. آنان سیاستمداران را به سوی استقرار صلح و گسترش آن و کاهش هزینهی مبادلات بینالمللی دعوت میکنند. در این میان فعالان صنعت حمل و نقل به دلیل فهم ژرفی که از ارتباطات دارند همواره پیشتاز بوده و هستند. این بار نیز امضاکنندگان این قراردادها این علامت را به جهان میدهند که ما پشتیبان صلح، آرامش، امنیت و توسعه روابط انسان دوستانه و همچنین اقدام بر مبنای سیاست برد- برد هستیم. نکته حائز اهمیت و قابل توجه آنکه این موفقیتها در حالی بهدست آمدهاند که اسرائیل و نیروهای داعشی و پشتیبانانشان درمنطقه سعی داشتند و دارند که با جنگ افروزیهای گسترده و دسیسههای مختلف مانع موفقیتهای ما شوند. این اقدام نشان داد که این تدبیر یک راهکار مؤثر برای مقابله با توطئههای آنان و خنثی کردن آنها است و باز لازم به تاکیداست که امضای این قراردادها در این شرایط که برنامه جامع اقدام مشترک در فضای سیاسی در مرحله تردید جدی قرار گرفته است، یکبار دیگر اهمیت حفاظت و مراقبت از دستاوردهای به دست آمده را گوشزد میکند.

ما امیدواریم علیرغم تغییر و تحول در دولت آمریکا که درآینده نزدیک ایجاد خواهد شد، این کشور همچنان به تعهدات خود پایبند باشد. فعالان اقتصادی در سطح جهان بهویژه اروپائیان و آمریکائیان با امضای اینگونه قراردادها و ایجاد تعهد بلندمدت برای خودشان این خواسته را آشکارا بیان میدارند. همچنانکه مدیران بوئینگ و ایرباس اعلام داشتهاند، تمام مراحل اخذ مجوزهای قانونی در مذاکرات و امضای این قراردادها ملحوظ شدهاند. بنابراین، در هر دو قرارداد تعهد به مفاد آنها برای طرفین الزامی است. ما امیدواریم این پختگی و مسئولیتپذیری در جامعه سیاسی آمریکا حاصل شده باشد که فضایی فراهم کنند که دنیا باور کند و جهان امیدوار باشد که با گفتوگو نیز میتوان به صلح رسید.

به هر روی، این قراردادها اقداماتی تاریخی برای صنعت هوانوردی ایران هستند. ما اولین گام را برای نوسازی ناوگان هوایی برداشتیم. خرید ۸۰ فروند هواپیمای بوئینگ و ۱۰۰ فروند هواپیمای ایرباس و ۲۰ فروند ATR که قرارداد آن به زودی تکمیل خواهد شد، نشان از عزم جدی ما برای نوسازی ناوگان هوایی ایران دارد. مبنای کار ما در این ارتباط استفاده از ظرفیت مزیتهای نسبی ایران، افزایش قدرت رقابتپذیری در صنعت هوانوردی و بازپسگیری سهم ایران از صنعت حمل و نقل هوایی منطقه و جهان است. برای حصول به این هدف، سیاست ما رقابت تجاری درسطح بینالمللی از طریق افزایش کارایی و خدمت بهتر به مردم ایران و جهان، کسب رضایت آنان و تکمیل زنجیره ارزش این صنعت در ایران و جهان است.

میزان صندلی خریداری شده طی این قراردادها معادل ۵۰ هزار  صندلی است که بیش از دو برابر تمام صندلیهای ناوگان فعال موجود است. توجه داشته باشیم که سن ناوگان هواپیمایی ایران حدود ۲۳ سال است. این بدین معنی است که اغلب آنها یا سن بازنشستگی خود را طی کردهاند یا به زودی به آن میرسند. بنابراین، باید توجه داشت که ظرف ۱۰ سال آتی اکثریت مطلق آنها باید از چرخه فعالیت خارج شوند. این گام نخست برای بازسازی ساختاری «هما» به عنوان هواپیمایی ملی و حامل پرچم ایران عزیز بود. این شرکت باید خود را برای یک دورهی جدید با سطح متمایزی از کارایی و خدمت رسانی به مشتریان آماده کند. درآیندهی نزدیک، به منظور افزایش کارایی و  بهرهوری ازسرمایههای مادی و انسانی "هما"، ما آن را از حیث حقوقی و مالی نیز بازسازی ساختاری کرده و سهم آن را در بازار بورس اوراق بهادار ایران یا حتی بازارهای بینالمللی درصورت اخذ مجوزهای قانونی عرضه خواهیم کرد.       

صرفا طی این قراردادها درصنعت هوانوردی بیش از ۲۰ هزار شغل شامل مشاغل فنی، خلبانی، مهمانداری، مهندسی و تعمیرات ایجاد خواهد شد. افزون بر این دهها هزار شغل غیرمستقیم دیگر در حوزههای بازرگانی، گردشگری و خدمات وابسته به آنها و همچنین خدمات متعدد حملونقلی در مبدا و مقصد و در شهرهای دور دست ایران شکل خواهد گرفت. در این قراردادها افزون بر خرید هواپیما، موضوعات دیگری همچون آموزش خلبانان و تعمیرات و نگهداری، حمایت از توسعه خدمات ناوبری هوایی (ATM)، عملیات فرودگاهی و هواپیمایی، انتقال فناوری و هماهنگی مقررات رگولاتوری میشود.  به گمان ما این راهکار بنیادین برای مقاومکردن اقتصاد ایران در برابر تکانههای ملی و بینالمللی است.

در پایان باید از زحمات مدیریت و تمام نیروهای کارشناسی، فنی، حقوقی و بازرگانی «هما» بهویژه جناب آقای مهندس فرهاد پرورش و سازمان هواپیمایی کشوری به ویژه شخص جناب آقای مهندس علی عابدزاده و هم چنین قائممقام خود در امور بینالملل جناب اقای دکتر اصغر فخریه کاشان که این قراردادهای تاریخی را به ثمر رساندند سپاس بگویم. هم چنین لازم میدانم از همکاریهای مدیران ارشد و کارشناسان وزرات محترم امورخارجه، وزارت امور اقتصاد و دارایی، سازمان برنامه و بودجه و بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران نیز صمیمانه تشکر داشته باشم. در نهایت باید از راهنمایی و پشتیبانیهای شخص آقای رییس جمهور جناب آقای دکتر روحانی که در تمام این فرآیند همراه ما بودند سپاسگزاری کنم. به امید توسعه و آبادانی ایران و سرافرازی جمهوری اسلامی ایران.

عباس آخوندی - وزیر راه و شهرسازی»