بازار فلزات رنگی بر سر دوراهی

افزایش بهای دلار در بازار تهران در حدود 17 درصد در یک ماه گذشته و بیش از 20 درصد در سه ماه گذشته موضوعی است که این روزها بازارهای گوناگون از جمله بازار فلزات پایه را هدف قرار داده است. کارشناسان معتقدند این روند منطقا میتواند بازارهایی را که فرمول محاسبات قیمتی آنها بر پایه بهای ارز است از خود متاثر کند. بهعنوان مثال مراجعه به فرمول قیمتی محصولاتی همچون مس و آلومینیوم یا نیکل و قلع رابطه مستقیمی با قیمت دلار و بهای این کالاها در بازار لندن دارد و طبعا افزایش قیمت این دو فاکتور تعیینکننده روند حرکتی این محصولات خواهد بود. با این حال دو مسیر مشخص را در بازار داخلی فلزات پایه مشاهده میکنیم؛ مسیر افزایشی بورس کالا که تابع فرمولهای قیمتی است و مسیر بازار آزاد که تابع بخش واقعی اقتصاد، تقاضا و سفتهبازی در بازار است. بر این اساس بورس کالا با روندهای شدید افزایش قیمتی روبهرو شده ولی در بازار آزاد نبود تقاضا مانع از شیفت شدید قیمتی شده است.

سروری مس در بازار فلزات پایه
در این بین روند افزایشی قیمت فلزات پایه در بازارهای جهانی که با روی کار آمدن دونالد ترامپ بهعنوان چهلوپنجمین رئیسجمهور ایالات متحده آمریکا که تشدید شده بود با سیاست فدرال رزرو مبنی بر رشد نرخ بهره این کشور کاهش یافت اما بار دیگر شاهد رشد قیمتها در بازار فلزات پایه هستیم. در حال حاضر قیمتها برای اغلب فلزات پایه در مقایسه با قیمتهای سال گذشته ارقام بسیار مناسب و بالایی محسوب میشود؛ البته ممکن است در مقایسههای بسیار کوتاه مدت مثلا در بازه هفتگی شاهد روندهای ناپایدار کاهشی باشیم اما در مجموع بازار فلزات پایه علاقه وافری به رشد دارد.

مس در یک ماهه گذشته از 4 هزار و 870 دلار به 5 هزار و 476 دلار رسیده است. در این میان تنها فلزی که تقریبا در روند دو ماهه با افزایش قیمت جدی روبهرو نشده فلز آلومینیوم است که تنها 10 دلار رشد را تجربه کرده و به قیمت هزار و 740 دلار در هر تن رسید. سرب نیز همچون آلومینیوم تنها 50 دلار افزایش قیمت را در روند دو ماهه تجربه کرده است و به 2080 دلار در هر کیلو رسیده است. البته این فلز نیز همچون آلومینیوم نوسانات قابل توجهی را تجربه کرده بهطوریکه سقف قیمتی دو ماهه برای این فلز 2هزار و 450 دلار در هر کیلو بوده که در تاریخ 25 نوامبر ثبت شده و پس از آن شاهد افت قیمتی برای این فلز مهم در بازارهای جهانی هستیم.

قیمت نیکل نیز در دامنه یک ماهه از 10 هزار و 400 دلار در هر کیلو به 10 هزار و 600 دلار در 27 دسامبر رسیده و این در حالی است که در اوایل ماه جاری میلادی تا 11 هزار و 600 دلار نیز رسیده بود. از این رو بازار نیکل نیز همچون سایر فلزات اگرچه افزایشی است اما دسامبر خوبی را پشت سر نگذاشته است. در بازار قلع اما به رغم آنکه بهای این محصول 21 هزار دلار در اوایل نوامبر بوده اما در دو ماه گذشته تنها 200 دلار افزایش را تجربه کرده است. این در حالی است که این فلز در ماه نوامبر ناگهان با کاهش موجودی انباری به 20 هزار و 300 دلار در هر تن رسید و به این ترتیب یکی از بزرگترین ریزشهای خود را تجربه کرد هرچند به تدریج شاهد بازگشت قیمتی متعادل و آرام این فلز هستیم. در مجموع باید گفت جز فلز مس که در آن روند قیمتها تند و با میل شدید به افزایش است اما در مورد سایر فلزات روندهای متفاوت و نوسانی را شاهد هستیم.


3 عامل موثر کلان بر بازار
اما در بازار فلزات پایه داخلی این روندها همراه با رشد نسبتا تند قیمت دلار همزمان شده است. با نگاهی به آخرین قیمت مس در تالار محصولات صنعتی بورس کالا باید گفت بهای این کالا در حال حاضر برای محصول مفتول به 22 هزار و 484 تومان و برای کاتد به 21 هزار و 620 تومان رسیده که در مقایسه با ارقام مشابه در اواخر شهریور 5 هزار تومان افزایش قیمت را نشان میدهد. این در حالی است که با روند فعلی انتظار میرود قیمت برای برخی از این محصولات از جمله مس در ماه آینده حتی بیش از این افزایش یابد.

قیمت آلومینیوم اما در حال حاضر در مقایسه با ارقام شهریور ماه تنها در حدود 500 تومان در هر کیلو افزایش یافته و در بورس کالا به 7500تومان در هر کیلو رسیده است. این میزان اندک نیز به دلیل تغییرات محدود در بازار جهانی این فلز رخ داده است. در این بین کارشناسان معتقدند در شرایط فعلی چند عامل در تعیین قیمتهای داخلی فلزات پایه از اهمیت بالایی برخوردار هستند؛ نخست افزایش قیمت دلار و البته قیمتهای جهانی است که در بالا به آن اشاره شد. موضوع دیگر افزایش شاخص بهای تولیدکننده صنعتی است. آمارهای اخیر بانک مرکزی نشان میدهند این شاخص برای کالاهای صنعتی در آذر ماه 3.1 درصد رشد کرده است که به عقیده فعالان صنعتی این موضوع میتواند روند آتی قیمت فلزات پایه را نیز تحت تاثیر خود قرار دهد. این در شرایطی است که در تورم مصرفکننده وضعیت باثباتی را شاهد هستیم و این موضوع میتواند حاشیه سود تولیدکنندههای صنعتی را تحت تاثیر خود قرار دهد.

تقاضای ضعیف در بازار فلزات پایه
کارشناسان بازار میگویند تقاضا برای فلزات پایه هنوز از رشد بالایی برخوردار نشده و نسبتا باثبات است و اگر روند تقاضا بر اثر تغییرات قیمتی با تحرک همراه شود اوضاع بازار بار دیگر به هم ریخته و شاهد رشد قیمتها خواهیم بود. در این بین نگاهی به نظرات فعالان بازار فلزات پایه اما نشان میدهد که تقاضا در بازار چندان قابل توجه نیست. به عقیده آنها چند اشکال اساسی باعث شده تقاضا برای فلزات پایه چندان مورد توجه نباشد و در نتیجه قیمتهای بازار آزاد نیز به رغم افزایش دلار رشد جدی را شاهد نباشد؛ نخست آنکه شاهد رکودی سنگین در صنایع پاییندستی فلزات پایه هستیم که این موضوع را باید به رکود مستقیم تعبیر کرد.

عامل دیگر آنکه صنایع و بخشهای مهمی همچون مسکن نیز با رکود روبهرو هستند (رکود غیرمستقیم) و این مساله نیز بر تقاضا برای فلزات پایه اثرگذار است. عامل سوم آنکه عرضه برای فلزات پایه به رغم نبود تقاضا بالا است و این مساله به دلایل غیرفنی بازار نیز برمیگردد بهعنوان مثال محصول آلومینیوم بهعنوان پرداخت دیون به طلبکاران پرداخت شده و آنان نیز این محصول را در بازار عرضه کردهاند که این مساله حجم عرضه غیرفنی را برای این محصول افزایش داده است. مساله دیگر بالا بودن موجودی انبارها است که باز هم بر تقاضا اثرگذار است. در این بین پایین بودن اختلاف قیمتهای بین بورس و بازار آزاد را نیز باید به این موضوعات اضافه کرد که باعث شده بازار شاهد تقاضای سفتهبازی نباشد و در نتیجه بازار خالی از تقاضا اعم از تقاضای واقعی و واسطهای است.