فردا نشست کارشناسی ایران و ۱+۵ در وین

آمریکا چندی پیش قانون تحریمهای ایران (آیسا) را برای سومین دهه تمدید کرد اما مدتی بعد با دستور رییسجمهوری این کشور و وزارت امور خارجه اجرای این قانون در بخشهایی که برجام مشخص شده است متوقف شد. با این حال ایران نفس تمدید این قانون را از موارد نقض حقوقی برجام دانست و در واکنش به این اقدام رییس جمهوری کشورمان در نامههای جداگانه به محمد جواد ظریف و علیاکبر صالحی دستور داد، نسبت به اجرای مراحل پیشبینی شده در «برجام» برای رسیدگی به موارد ‏نقض، اقدام کرده و دیگر پیگیریهای حقوقی و بینالمللی لازم را نیز بهطور جدی معمول دارد.‏

روحانی همچنین در دستوری جداگانه به رییس سازمان انرژی اتمی نسبت به برنامهریزی برای طراحی و ساخت پیشران هستهای جهت بهرهگیری در حوزه حملونقل دریایی، با ‏همکاری مراکز علمی و تحقیقاتی و مطالعه و طراحی «تولید سوخت» مصرفی پیشران هستهای، با همکاری مراکز علمی و تحقیقاتی اقدام کند.

تصمیمگیری برای ساخت پیشران هستهای (کشتیها و زیردریاییهایی که اقیانوسپیما هستند و با سوخت هستهای حرکت میکنند) از تصمیمات راهبردی است که پیش از این طرح آن در مجلس نهم از سوی ۱۰۰ تن از نمایندگان با عنوان «الزام دولت به غنیسازی اورانیوم ۶۰ درصد» برای به حرکت در آوردن کشتیهای اقیانوسپیما ارایه شد.

پیشرانهای هستهای، کشور دارنده این توانمندی را وارد عرصه جدیدی از گشایشهای تجاری و نظامی در دریا میکند. این توانمندی امروز در اختیار کشورهای معدودی قرار دارد و دستیابی به این تکنولوژی ایران را در بین کشورهای موثر و نقشآفرین در آبهای بینالمللی قرار میدهد.

تکنولوژی ساخت راکتورهای کوچک که امروز ایران آن را در دستور کار و برنامه میان مدت خود قرار داده است مسیری است که برای رسیدن به پیشرانهای هستهای ضروری است. ایران امروز در حال مذاکره با چین برای ساخت دو واحد نیروگاهی کوچک با قدرت ۱۰۰ مگاوات است که میتواند شروع خوبی در عرصه ساخت راکتورهای کوچک قدرت چه برای تولید برق و چه استفاده در کشتیهای تجاری و زیردریاییها باشد.

برخی کارشناسان معتقدند اگر موضوع پیشرانهای هستهای قبل از برجام طرح و در دستور کار سازمان انرژی اتمی و نهادهای ذیربط قرار میگرفت بدون شک به موضوع و تنشی دیگر میان ایران و ۱+۵ تبدیل میشد. از این رو این کارشناسان تصمیم برای اعلام شروع تحقیقات برای ساخت پیشرانها از سوی دولت در واکنش به تمدید قانون آیسا را هوشمندانه ارزیابی میکنند.

از همین رو وزیر امور خارجه کشورمان نیز در همین چارچوب ۲۶ آذر با ارسال نامه رسمی به فدریکا موگرینی هماهنگکننده کمیسیون مشترک برجام، خواستار برگزاری جلسه کمیسیون مشترک برجام جهت رسیدگی به اقدام اخیر آمریکا در تمدید قانون تحریم های ایران شد.

بر همین اساس ششمین نشست کمیسیون مشترک ایران و ۱+۵ قرار است روز سهشنبه ۲۱ دیماه به منظور بررسی مسائل مطرح شده در نامه مورخ ۲۶ آذر (١٦ دسامبر) وزیر امور خارجه کشورمان به فدریکا موگرینی در پی تمدید قانون تحریمهای ایران (آیسا) توسط کنگره آمریکا تشکیل شود.

پیش از برگزاری کمیسیون مشترک برجام در سطح معاونان در روز ۲۰ دیماه، روز دوشنبه نشست کارشناسی ایران و ۱+۵، جلسه گروه کاری تحریمها و نشست کارشناسی ایران و آمریکا نیز برگزار میشود.

گزارش نشستهای کارشناسی به نشست معاونان وزیران خارجه در روز سهشنبه ارایه میشود. سید عباس عراقچی و مجید تختروانچی معاونان وزیر امور خارجه کشورمان بامداد روز سهشنبه برای شرکت در ششمین نشست کمیسیون مشترک راهی وین میشوند.

علاوه بر موضوعات مربوط به نقض برجام در بخش تحریمها علیه ایران و موانع موجود بر سر راه تعاملات بانکی و مالی، موضوع قرارداد ایران و چین در چارچوب بازطراحی اراک که مذاکرات در بخشهایی از آن به خاطر اختلافات بر سر قیمت اقدامات و خدمات همچنان ادامه دارد بخشی از مسایلی است که در این نشست مورد بحث قرار میگیرد.

نشست روز سهشنبه کمیسیون مشترک برجام در حالی برگزار میشود که کمتر از دو هفته دیگر دونالد ترامپ به طور رسمی سکان ریاستجمهوری آمریکا را به دست میگیرد.

با وجود اظهارات و مواضع تند ترامپ علیه ایران و برجام در دوره انتخابات اما پس از انتخاب، وی رویکردی محتاطانهتر اتخاذ کرد یا باید گفت حداقل مواضع تندتری نسبت به قبل بیان نکرد. با این حال نگرانی از اقدام ترامپ علیه برجام از سوی کشورهای عضو گروه ۱+۵ امری است که در یک ماه گذشته مکررا بیان شده است.

برخی کارشناسان و تحلیلگران معتقدند ترامپ برجام را پاره نخواهد کرد بلکه سعی میکند در بخشهایی از آن دست ببرد یا از طرق دیگر به ویژه موضوعات حقوق بشری و تروریسیم به ایران فشار بیاورد تا به این شکل ایران را در گوشه رینگ قرار داده و وادار به واکنشهای تند کند.

اما واکنش ایران به اقدام آمریکا در تمدید قانون تحریمهای ایران نشان داد که مقامات ایرانی با درایت هر چه بیشتر و ضمن درک شرایط در آمریکا و جریانات و تحولات منطقهای و بینالمللی خواستار استمرار اجرای برجام به نحو مطلوب از سوی کشورهای طرف این توافق به ویژه آمریکاست.

این درحالی است که مشکلات و موانع بانکی ضمن وجود فضای بیاعتمادی در سطح تعاملات بانکی و مالی همچنان به جای خود باقی است با این حال مقامات کشورمان روند اجرای برجام را مثبت و رو به جلو ارزیابی میکنند و درباره موانع باقیمانده تاکید دارند که با جدیت رایزنی و مذاکره برای حل این مسایل در جریان است.

کمیسیون مشترک برجام تاکنون پنج نشست برگزار کرده است که در نتیجه این نشستها هشت مصوبه به تصویب رسیده است. این مصوبات چندی پیش با تصمیم دو طرف ایران و ۱+۵ به طور علنی همزمان بر روی سایت اتحادیه اروپا، آژانس و وزارت خارجه ایران قرار گرفت. به نظر میآید به خاطر درز برخی اطلاعات و تصمیمات کمیسیون و برای اجتناب از ایجاد شک در افکار عمومی کمیسیون اقدام به انتشار مصوبات کرده است.