صرفه‌جویی ۴۰ هزار میلیارد تومانی گمرک در هزینه واردکنندگان

۲۶ ژانویه روز جهانی گمرک بود و این در حالی است که در طول سه سال گذشته و همزمان با روی کارآمدن دولت یازدهم، گمرک ایران پیشرفتهای بسیار خوبی را در جهت تسهیل تجارت و کسب رتبههای بالاتر در رتبهبندیهای گمرکی داشته است.

به این ترتیب به بهانه روز جهانی گمرک اشاره به برخی از نقاط ضعف و قوت گمرک ایران در طول سالهای اخیر میتواند علاوه بر ایجاد انگیزه مضاعف در میان مسئولان این سازمان، بر رفع مشکلات احتمالی در زمینه امور گمرکی تاثیرگذار باشد.

در همین راستا، یکی از مهمترین اقدامات گمرک ایران در طول سالهای گذشته راهاندازی پنجره واحد گمرکی بوده که علاوه بر کاهش چشمگیر مدت زمان انجام تشریفات گمرکی توانسته حضور فیزیکی تاجران را به حداقل رسانده و علاوه بر آن به شفافسازی امور گمرکی و حداقلی شدن تخلفات کمک کند.

به گفته رئیس کل گمرک ایران، یکی از ابزارهای جدی این سازمان، پیش رفتن به سوی دیجیتالی کردن فعالیتهای تجاری و تولید است که بحث پنجره واحد گمرکی در دولت یازدهم و این نوع هماهنگی در امر گمرک مورد نظر بود و در مجلس هم مطرح شد.

کرباسیان درباره شفاف سازی امور گمرکی این مورد را مطرح کرده است: پروندهای در دولت قبلی بود که ۸۰ میلیارد تومان در زمینه فیشهای جعلی گمرکی تخلف صورت گرفته بود، اما اکنون با سامانه الکترونیکی، امکان چنین تخلفاتی وجود ندارد. همچنین به گفته وی، این سازمان توانسته در طول سال حدود ۴۰ هزار میلیارد تومان در هزینههای واردات کالا صرفهجویی کند و این در حالی است که درآمدهای گمرکی دولت نیز افزایش یافته است.

طبق تعریف بانک جهانی هر یک روز معطلی کالا در گمرکات برای واردات، معادل کاهش یک درصد از ارزش کالاست؛ به عبارت دیگر با کاهش مدت زمان واردات از ۲۶ روز به سه روز، ۲۳ درصد ارزش کالا از هزینه واردکننده کاسته شده است.

در ادامه در صورتی که واردات ایران را سالانه ۵۰ میلیارد دلار در نظر بگیریم، درباره کالاهای وارداتی بیش از ۱۰ میلیارد دلار که رقمی در حدود ۴۰ هزار میلیارد تومان میشود، به دلیل صرفهجویی در زمان واردات، کاهش هزینه انجام شده است. این در حالی است که به گفته رئیس کل گمرک ایران، درآمد دولت در قسمت درآمد گمرکی افزایش پیدا کرده است.

از دیگر موفقیتهای گمرک ایران در حوزه کشفیات است؛ به طوریکه کشفیات گمرک در آغاز به کار دولت یازدهم در زمینهی مواد مخدر در حدود ۱۵۰ کیلوگرم در سال بوده که در سال ۱۳۹۴ به حدود ۳۰۰ تن رسیده است. همین امر سبب شد تا سازمان جهانی گمرک، گمرک ایران را به عنوان رتبه سوم کشفیات دنیا اعلام کند.

از سوی دیگر در سال ۱۳۹۱ واردات کشور ۶۰ میلیارد دلار و صادرات ۳۰ میلیارد دلار بوده که وضعیت واردات و صادرات در حال حاضر بهبود بسیار خوبی یافته است. همچنین عملکرد درآمدی گمرک در سال ۱۳۹۱ با احتساب مجموع وصولیها ۱۲ هزار میلیارد تومان بوده که در سال ۱۳۹۴ به ۲۵ هزار میلیارد تومان با احتساب مجموع وصولیها افزایش پیدا کرده است.

اقدامات گمرک ایران در حالی است که هنوز کم و کاستیهایی در انجام امور گمرکی وجود دارد و مسئولان گمرک نیز معتقدند که باید زمان انجام تشریفات گمرکی بازهم کاهش یابد تا روند صادرات و واردات در کشور بیش از پیش تسهیل شود.

یکی دیگر از نکاتی که نسبت به این سازمان مورد انتقاد است، تاکید بر اهمیت بازرسی بیشتر کالاهای ورودی به کشور است که گمرک ایران در این باره معتقد است که نمیتوان تمامی محمولههای واردشده به کشور را بازرسی چشمی کرد و مدیریت ریسک در این زمینه اهمیت جدی دارد.