معدن؛ امید به رشد اقتصادی و تولید ثروت

در این بازدید ۳روزه، اقتصاددانان تجربههای جالبی کسب کردند که بخشی از این تجربهها در ادامه گزارش آمده است. جالب است که این افراد معتقدند بخش معدن قادر است با توجه به تخصص و تواناییهایی که در بدنه خود دارد با کمترین آسیب به سازمان جهانی تجارت بپیوندد و موجب رشد صادرات غیرنفتی شود.

نقش معدن در اقتصاد، فراتر از تصور من بود

موسی غنی نژاد درباره این بازدید اینگونه میگوید: برای ما اقتصاددانان که بیشتر اهل کتاب و قلم هستیم و از کارخانهها خواندهایم، خیلی آموزنده بود؛ از این بابت که معادن چگونه کار میکنند. در این سفر مراحل مختلف استخراج سنگ آهن تا رسیدن به فولاد که در یک مجموعه وجود داشت را بازدید کردیم که جالب بود. این سفر برای من خیلی خوب بود و خیلی چیزها یاد گرفتم. در این سفر علاوهبر من اقتصاددانان بازدیدکننده دیگر هم خوشحال بودند. تداوم این برنامهها خوب است. یکی از ایرادهای ما این است که فعالیتهایی که در کشور انجام میشود، به خوبی انعکاس ندارد. بهتر است در این سفر مطبوعات هم حضور داشته باشند چون میتوانند به روشن شدن افکار عمومی کمک کنند و مفید باشند. با توجه به اطلاعاتی که متخصصان و مسئولان معادن دادند، بخش معدن میتواند در اقتصاد بسیار تاثیرگذار باشد. به نظر من نقش بخش معدن در اقتصاد مهمتر از آن چیزی است که فکر میکردم؛ اکنون تصور من از این بخش عوض شده است.  بسیاری از مردم فکر میکنند معادن کشور فقط نفت و گاز است و از بقیه معادن خبری ندارند؛ در این سفر برای من مشخص شد که بخش معدن میتواند سهم و نقش بیشتری در اقتصاد کشور داشته باشد. به احتمال زیاد معادن غنی در کشور داریم اما اطلاعاتی از آنها نداریم که لازم است اکتشافات معدنی توسعه یابد و بیشتر شود چون در تولید و رشد اقتصادی کشور بسیار تاثیرگذار است.

نگاه کلان اقتصاددانان به توسعه معدن کمک میکند

محمدرضا بهرامن، رییس هیاتمدیره خانه معدن ایران نیز که در این سفر اقتصاددانان را همراهی میکرد، بیان میکند: حضور اهالی معدنکار و اهالی علم که تخصص اقتصادی دارند در واحدهای اجرایی بخش معدن میتواند مسیر را برای تصمیمسازان و تصمیمگیران هموارتر کند چون برخی از آنها بهطور تقریبی با فعالیتهای بخش معدن آشنایی نداشتند و این بازدید باعث شد این نگاه را در دیدگاههای خود عجین کنند. وقتی یک اقتصاددان نگاه کلان اقتصاد را در بخش معدن ببیند، تاثیر بسیار زیادی دارد. تا نتوانیم اثربخشی معدن در اقتصاد را نشان دهیم، موفق نخواهیم بود.

در این سفرها، فضاهایی که بخش خصوصی سرمایهگذاری و ایجاد کرده است، باید در معرض دید قرار گیرد. معدن میتواند تنها اقتصاد موجود برخی مناطق کشور باشد که اثر آن از سوی اقتصاددانان مشاهده میشود. کشورها مزیتهای خود را بر پایه همان موجودیت اعلام میکنند. کشور ما دارای معادن زیادی است و وجود این منابع در هر کشوری تصمیمسازان را مجاب میکند از مزیتهایش بهترین بهرهبرداری را داشته باشد. وقتی ما منابع معدنی داریم، میتوانیم با استفاده از انرژی فراوان موجود در کشور، ارزشافزوده زیادی از آن ایجاد کنیم و به نفع اقتصاد کشور گام برداریم. در حال حاضر ارزانترین سرمایهگذاری، استفاده از همین منابع و امکانات خدادادی است.

اقتصاد به معدن امیدوار شد

سیدکاظم اورعی نیز میگوید: امیدوارم این سفر کمک کند تا ظرفیتهای بالای اقتصادی معادن به مردم و مسئولان شناسانده شود. اقتصاددانان کشور با رویت معادن به این بخش ایمان آوردند. تداوم این سفر و این قبیل برنامهها عالی است و از ۲ جهت اهمیت دارد؛ هم برای بازدیدکنندهها و هم بازدید شوندهها حائز اهمیت و مفید است. معادن اغلب در نقاط دورافتاده کشور واقع هستند و من در این سفر موفق شدم شمار زیادی از دانشجویانم را ببینم و آنها هم مرا دیدند و هیجانزده شدند که این مسئله قوت قلبی است برای آنها. یکسوم اقتصاد ایران وابسته به بخش معدن است و اینکه گفته میشود سهم بخش معدن در اقتصاد، کم و در حد ۱/۵درصد است درست نیست. وابستگی اقتصاد ایران به بخش معدن بیش از ۳۰درصد است. این بخش میتواند اقتصاد را از رکود، خارج و آن را شکوفا کند. برای شکوفایی اقتصاد ایران راهی جز این وجود ندارد که به بخش معدن اتکا کنیم.

اشتغالزایی و رشد اقتصادی؛ دو مزیت بخش معدن

مهدی عسلی نیز یکی دیگر از اقتصاددانان حاضر در این سفر درباره این بازدید میگوید: بازدید اقتصاددانان از معادن استان یزد، برنامهای سازماندهی شده، منظم و مدیریت شده بود. این بازدید برای ما بسیار امیدوارکننده بود بهویژه اینکه قرار است معادن دیگری از استانهای دیگر هم مورد بازدید قرار گیرد. جای تشکر از مسئولان برنامهریز و مدیران شرکتهای معدنی دارد که توضیحات و نکات مهمی را درباره بخش معدن بیان کردند. سهم بخش معدن در تولید ناخالص داخلی اکنون کمتر از ۲درصد است اما با توضیحاتی که مدیران مجموعههای معدنی در این بازدید دادند، بهدلیل مزیتهای فراوانی که در این بخش وجود دارد، میتواند سودآور باشد. با استفاده از مزیتها میتوان با ایجاد ارزشافزوده، سهم بخش معدن در تولید ناخالص داخلی را به سرعت افزایش داد ضمن اینکه این بخش میتواند اشتغال مستقیم و غیرمستقیم زیادی برای کشور ایجاد کند به طوری که به ازای ایجاد هر شغل مستقیم در بخش معدن بین ۵ تا ۱۷ شغل غیرمستقیم پیشبینی شده است.