افت بازار پتاس به دنبال رکود معدنی‌ها

شرکت کانادایی پتاس (بزرگترین تولیدکننده کود در جهان) در گزارشی که ۵ شنبه ۷ بهمن (۱۶ ژانویه) منتشر کرد، از افت سنگین و غیرمنتظره سود خود در ۳ ماهه آخر سال گذشته میلادی خبر داد و عنوان کرد با وجود نشانههای مثبتی که در بازار کالاها دیده میشود، چشمانداز سال آینده میلادی چندان امیدوارانه نیست. درآمد خالص اولیه این شرکت مستقر در شهر ساسکاتون کانادا در ۴ماه منتهی به ۳۱ دسامبر ۲۰۱۶ (۱۱ دی ۱۳۹۵) به ۵۹ دلار امریکا سقوط کرد و ارزش سهام آن نیز به ۷ سنت در هر سهم رسید، این ارقام پیشتر ۲۰۱ میلیون دلار امریکا و ۲۴ سنت در هر سهم بود، همچنین درآمد سال به سال این شرکت افت متناوب ۷۳ درصدی را تجربه کرد.

چنین پیامد حزنآوری بیش از همه در نتیجه ضعف مداوم قیمت مواد مغذی است که این شرکت تولیدکننده آنها بود و همچنین افت قیمت کالاهایی که بسیاری از معدنکاران را به تعدیل نیرو و تعطیلی عملیات معدنی واداشت و تولید هر ۳محصول عمده این کارخانه ازجمله پتاس، نیتروژن و کود فسفات را نیز از خود متاثر کرد. چشمانداز بازار پتاس تا زمان شروع به کار پروژههای معدنی گوناگون در سال جدید میلادی همچنان مبهم است، البته همهچیز آشفته به نظر نمیرسد و این شرکت در ادامه گزارش منتشر شده، امیدوار است با بهبود تقاضا در بازار مواد معدنی، بازار جهانی پتاس نیز رو به رونق رود و در اینباره میگوید: با افزایش تقاضا در شرایطی که ما با مازاد ظرفیت روبهرو هستیم، پیشبینی میکنیم در بازار ۲۰۱۷ میلادی شرایط متعادلی را پیش رو داشته باشیم. پتاس یا پتاسیم هیدروکسید یک ترکیب معدنی است که در صنایع کاربرد فراوانی دارد و مهمترین کارآیی آن در خنثیسازی اسیدهاست.

مهمترین کاربرد آن نیز به استفاده به عنوان کود شیمیایی در صنایع کشاورزی مربوط میشود و سایر مصارف آن در صنایع غیرکشاورزی شامل تولید صابون و شویندهها، رنگهای شیمیایی و داروها، صنایع شیشه و سرامیک، صنایع غذایی و تهیه گل حفاری است. پتاس در سال ۱۸۰۷ میلادی (۱۱۸۵ خورشیدی) در انگلستان کشف شد. تا قبل از قرن ۱۸ میلادی، پتاس از خاکستر چوب بهدست میآمد و پس از شستوشوی نمک از خاکستر پتاس از طریق تبخیر محلول در یک دیگ استحصال میشد. جلبکهای دریایی، یکی دیگر از منابع تامین پتاس بوده و تا سال ۱۸۶۰ میلادی (۱۲۳۸ خورشیدی) امریکا با کاربرد این روش یکی از بزرگترین تولیدکنندگان بود. در سال ۱۸۴۰میلادی، یک دانشمند آلمانی نقش پتاس را در رشد گیاهان کشف کرد و بنابراین تقاضا برای پتاس افزایش یافت. امروزه به طور تقریبی تمام پتاس جهان از ذخایر تبخیری همراه نمک استخراج میشود که در اثر تبخیر در اقیانوسها، دریاها و دریاچههای قدیمی تشکیل شدهاند.

پتاس از شورابههای دریاها، دریاچهها و صحراها نیز استخراج میشود. نخستین ذخیره پتاس در سال ۱۸۵۷ میلادی در آلمان هنگام حفاری شفت در یک معدن نمک اکتشاف شد. نخستین ذخایر فرانسه نیز حدود سال ۱۹۰۰ میلادی با حفاریهای نفتی اکتشاف شد و این دو کشور تا آغاز جنگ جهانی دوم بیشتر نیاز دنیا را تامین میکردند، امروز نیز شرکت کانادایی «پُتاس» بزرگترین تولیدکننده این ماده در جهان است. در حال حاضر فرآوری پتاس در معدن انجام میشود و معمولترین روش این کار فلوتاسیون است که در جریان آن ماده معدنی پس از خردایش از سوی آسیاب به دانههایی با قطر کوچکتر از یک سانتیمتر تبدیل میشود. این دانهها همراه با محلول اشباع که قدرت انحلال ندارد از سرندهای ۱۰ مش عبور میکنند. آنچه روی سرند باقی بماند به چرخه واسطه سنگین منتقل میشود و آنچه از سرند عبور کند آماده فلوتاسیون است. مجتمع پتاس خور و بیابانک نخستین تولیدکننده پتاس در ایران و یکی از بزرگترین تولیدکنندگان پتاس در خاورمیانه است.