ورود برخی بخش‌های پایین دستی پتروشیمی به بازار دلالی

«محمود مجیب» درباره برخی گلایههای مطرح شده از سوی صنایع پایین دستی نسبت به اینکه نمیتوانند مواد مورد نیاز را از بورس کالا تامین کنند، افزود: نگاهی به آمار عرضه و تقاضا و همچنین معاملات محصولات پتروشیمی نشان میدهد در بیشتر موارد گله صنایع پایین دست، درست نیست.

وی اضافه کرد: در برخی از موارد صنایع پایین دست گلایه میکنند نمیتوانیم مواد مورد نیاز خود را از بورس کالا خریداری کنیم یا اینکه باید بتوانیم به طور مستقیم از پتروشیمیها خرید کنیم اما واقعیت این است که عرضه و تقاضا و حجم معاملات در بورس کالا نشان میدهد این گلایهها منطقی نیست.

عضو هیات مدیره پتروشیمی امیرکبیر ادامه داد: متاسفانه برخی تقاضاها که بر سامانه بورس کالا با مجوز «بهین یاب» ثبت میشود، نشان میدهد شماری از صنایع پایین دست، منافع واسطه گری در این بازار را به تولید ترجیح میدهند که این روند به وضوح در شیوه خریدها نمایان است.

وی گفت: به عنوان نمونه هفته گذشته، برخی از انواع محصولات مانند «پلی اتیلن»ها با حجم مناسبی عرضه شدند اما حجم خرید بسیار اندک بود، در حالی که قیمت مناسب بود و صنایع پایین دست در زمان مناسب بودن قیمت باید خرید کنند. وی یادآور شد: گاهی سه نوع (گرید) مشابه در یک روز از سه پتروشیمی متفاوت عرضه میشود و فقط یک گرید متعلق به یک پتروشیمی با حجم بالای تقاضا و رقابت خریداری میشود و گریدهای دیگر بدون خریدار باقی میمانند، این در شرایطی است که اگر خریداران مصرف کننده واقعی بودند، دو گرید مشابه را نیز می خریدند تا برای تولید استفاده کنند؛ اما گریدی مورد تقاضای اصلی آنهاست که در بازار طالب بیشتری دارد.

به گفته مجیب، این موارد که همگی به دلیل شفافیت معاملات بورس روشن میشود، نشان میدهد گلایه صنایع پایین دست درباره خرید محصولات پتروشیمی در بیشتر موارد درست نیست. وی درباره عرضه کامل محصولات پتروشیمی در بورس کالا گفت: افرادی که همواره به عرضه محصولات پتروشیمی در بورس کالای ایران اعتراض دارند 2 دسته میشوند: گروه اول از شفافیت، فراریاند و ترجیح میدهند برای خرید به واسطهها مراجعه کنند؛ زیرا ردیابی آنها برای مراجع مالیاتی امکان پذیر نیست.

گروه دوم نیز ترجیج میدهند همواره بدون فاکتور و صورت حساب کار کنند و ارزش افزوده نپردازند و آمار و اطلاعاتی نیز از آنها وجود نداشته باشد. به گفته وی،عرضه محصولات پتروشیمی در بورس کالا به سلامت و شفافیت اقتصادی کمک میکند و فعالان این صنعت باید بتوانند در بازار شفاف بورس همسو با توسعه فعالیتهایشان حرکت کنند.

در ماه های گذشته فشارهای گسترده ای برای خروج محصولات پتروشیمی از بورس کالا وارد شد که تاکنون با مقاومت دولت و مجلس شورای اسلامی روبرو شده است و مقام های دولتی بر ادامه عرضه محصولات در بورس با هدف شفاف سازی معاملات تاکید کردهاند. کارشناسان بارها نسبت به خروج محصولات پتروشیمی از بورس که سبب جولان دلالان در بازار محصولات پتروشیمی میشود ،هشدار دادهاند.

بر اساس قانون، پتروشیمیهای بالادستی باید برای حمایت از تولید داخل و شفاف سازی معاملات، محصولات خود را در بورس کالا عرضه کنند تا از این طریق محصولات به فروش برسد. حجم معاملات محصولات پلیمری در هفته منتهی به نهم بهمن امسال به 43 هزار و 907 تن رسید.

بتازگی شورای رقابت نیز در یازدهمین جلسه کارگروه تنظیم بازار محصولات پتروشیمی، با رای قاطع اعضا عرضه محصولات حراج ( off) در بورس را به تصویب رساند. بدین تربیت، همه محصولات پتروشیمی به عرضه در بورس کالا ملزم شدند و معاملات خارج از آن ممنوع است، البته اگر محصولات پتروشیمی حراج ( off) در تالار فرعی به فروش نرفت، شرکت تولیدکننده به صورت موردی و با مجوز کارگروه میتواند آن را در خارج از بورس به فروش برساند.