ماجرای وجود "وایتکس" در آب تهران

هنوز زمان زیادی از گزارشهای منتشر شده درباره وجود وایتکس در شیر نمیگذرد که خبرهایی مبنی بر استفاده از وایتکس در آب شرب پایتخت در برخی رسانهها منتشر شد.

تیتر گزارشها در حالی شامل استفاده وایتکس در تصفیه آب تهران میشود که در متن اخبار خبری از وایتکس نیست و "آبژاول" به جای وایتکس مورد اشاره قرار گرفته است؛ اتفاقی که مسئولان آبفای استان تهران استفاده از آن را از لحاظ فنی امری ضروری میدانند و علت آن را حفظ سلامت شهروندان عنوان میکنند.

* استفاده از آب ژاول به دستور وزارت بهداشت

معاون بهرهبرداری آبفای استان تهران در این زمینه به خبرنگار ایسنا میگوید: ما به چند دلیل آب ژاول را در بخشی از گندزدایی شهر آب تهران جایگزین کلر کردیم؛ یکی از دلایل آن این است که این دستور وزارت بهداشت و درمان بوده است و آقای ندافی، رییس مرکز سلامت و بهداشت وزارت بهداشت و درمان نیز این موضوع را تایید کرده است که استفاده از آب ژاول در گندزادایی آب تهران به دستور این وزارتخانه بوده است.

آب ژاول؛ گران تر از کلر!

با وجودی که برخی رسانهها از استفاده از آبژاول برای گندزدایی آب پایتخت انتقاد کردهاند، مسئولان آب تهران میگویند استفاده از آب ژاول روشی جدیدتر، کمخطرتر و البته گرانتر برای تصفیه آب تهران است.

نوذریپور در این زمینه میافزاید: نگهداری سیلندرهای گاز کلر که هرکدام نزدیک به یک تن وزن دارند در نزدیکی بافتهای مسکونی متراکم کار بسیار خطرناک و سختی است که تاکنون نیز چندین بار در تهران منجر به بروز حوادثی شده است. از جمله اینکه چند سال قبل فوت دو نفر را سبب شد و چندی پیش نیز یکی از کارشناسان مرکز گندزایی به همین دلیل جان خود را از دست داد.

این مقام مسئول به ایسنا میگوید: با وجود این که استفاده از آب ژاول در گندزایی آب هزینه بالاتری نسبت به استفاده از کلر برای شرکت آب و فاصلاب استان تهران دارد، ولی ما برای حفظ ایمنی شهروندان و رعایت اصول ایمنی به سمت این پروژه حرکت کردیم و هزینههای سنگین آن را نیز تقبل کردیم؛ بهطوری که تغییر سیستم کاربری گندزایی آب از کلر به آب ژاول بیش از 15میلیارد ریال برای ما هزینه داشته است.

* "آب ژاول" و "وایتکس"؛ متفاوت اما با یک ریشه

معاون بهره برداری آبفای استان تهران با انتقاد از اینکه متاسفانه برخی رسانهها از آب ژاول به عنوان وایتکس نام بردهاند، میگوید: آب ژاول و وایتکس هر دو از مشتقات کلر به شمار میروند اما با یکدیگر تفاوت دارند، ضمن اینکه ما برای استفاده از آب ژاول استاندارد آشامیدنی از سوی سازمان استاندارد را داریم و آماده ارائه این گواهیها به همه مراجع مسوول هستیم. از سوی دیگر شرکتهایی که آب ژاول را تولید میکنند همان شرکتهایی هستند که گاز و پودر کلر را برای گندزایی در اختیار ما قرار میدهند که آنها نیز تحت نظارت آزمایشگاههای خود ما و سازمان استاندارد قرار دارند.

نوذریپور در ادامه میگوید: هر محموله آب ژاولی که از شرکتها خریداری میشود حتما تاییدیه سازمان استاندارد را دارد و در آزمایشگاه مجهزی که در تهران در اختیار داریم نیز آن را تایید میکنیم.

به گفته این مقام مسوول 12 آزمایشگاه فرعی و یک آزمایشگاه مرجع در سطح استان تهران به طور مستمر کیفیت آب شرب شهروندان را کنترل میکنند که آزمایشگاه مرجع ما مورد تایید سازمان محیط زیست است و حتی گواهینامههای خارجی لازم را برای مرجع بودن اخذ کرده است.

* روشی خطرناک یا بینالمللی؟!

استفاده از آب ژاول در حالی در تهران مورد انتقاد قرار گرفته است که مسئولات تامین و تصفیه آب پایتخت معتقدند این روش در سطح بینالملل شناخته شده و مورد استفاده است و ایجاد حساسیت برای افکار عمومی در این زمینه بیدلیل بوده است.

معاون بهرهبرداری آبفای استان تهران در این زمینه استفاده از آب ژاول برای گندزایی آب در سایر کشورهای پیشرفته را امری متداول دانست و میگوید: روش گندزایی با آب ژاول در کشورهایی مانند ژاپن، آمریکا، بلژیک، انگلستان، روسیه، ایرلند، سنگاپور، مالزی، ایتالیا، کره، ویتنام، استرالیا و بسیاری از کشورهای دیگر در حال حاضر استفاده میشود و این روش شناخته شدهای در سطح دنیاست.

به گفته وی در کشوری مانند آمریکا، گزارش سال 2007 مرکز آب و فاضلاب این کشور حاکی از آن است که میزان تزریق گندزداها در آب تصفیه شده شامل 50 درصد گاز کلر، 30 درصد آب ژاول، 10 درصد پودر کلر و 10 درصد دیگر اوزون و کلرامین بوده است. در حال حاضر در تهران نیز 50 درصد گاز کلر، 30 درصد آب ژاول و 20 درصد پودر کلر مورد استفاده قرار میگیرد.

نوذریپور با اشاره به این که به نظر میرسد مطرح شدن استفاده از وایتکس در آب تهران به دلیل آن بوده است که اخیرا گزارشهای مبنی بر استفاده از وایتکس در شیر منتشر شده افزود: متاسفانه برخی بدون استناد به گزارشهای رسمی، باتوجه به همزمانی ماجرای شیر برداشتهای نادرستی انجام میدهند که ممکن است که در ذهنیت مردم ایجاد مشکل کند.

هم آبژاول خطرناک است هم کلر؛ اما ...

معاون بهره برداری آبفای استان تهران با اشاره به این که استفاده از آب ژاول در سیستم گندزایی آب تهران از دو سال گذشته آغاز شده است، میگوید: استفاده از این سیستم بیشتر در برخی ازمخازن شهر تهران که داخل بافتهای مسکونی هستند رایج است و این درحالی است که آب تهران در مجموع از ترکیب آب ژاول و گاز کلر تصفیه میشود و براساس نیاز و موقعیت جغرافیایی نسبت به استفاده از سیستم مخصوص برای گندزایی تصمیمگیری میشود.

به گفته وی آب ژاول، گاز و پودر کلر هر کدام به تنهایی برای سلامت انسان خطرناک است اما این گندزداها با رقیقسازی و استانداردهای بینالمللی با درصدی پایین برای تصفیه آب استفاده میشوند، ضمن اینکه روشهای تصفیه آب دیگری از جمله استفاده از اشعه ماورای بنفش و استفاده از اوزون نیز برای تصفیه آب معمول است که با توجه به این که وزارت بهداشت به صورت سرزده و در هر نقطه از شهر از شیر آب خروجی نمونهبرداری و آزمایش به عمل میآورد شهروندان باید این اطمینان خاطر را داشته باشند که استفاده از این مشتقات هیچ خطری برای سلامت آنها ندارد و نه تنها استفاده از آب ژاول به جای کلر هزینههای بالاتری را به شرکت آب و فاضلاب تحمیل میکند، بلکه باعث میشود حملونقل آن سلامت شهروندان را به خطر نیندازد.