ایران غول تولید گاز اتان خاورمیانه شد/ افزایش ۲ برابری تولید اتان

یکی از استراتژیک ترین محصولات گازی تولید در جهان، گاز اتان بوده که از تامین کننده خوراک اصلی صنایع پتروشیمی در کشورهای مختلف جهان است و با افزایش ظرفیت تولید این گاز و تبدیل آن به محصولات مختلف پلیمری و پتروشیمی علاوه بر کاهش خام فروشی امکان تولید محصولاتی با ارزش افزوده و قابل مصرف در صنایع مختلف فراهم میشود.

در طول حدود دو دهه گذشته که توسعه پارس جنوبی در ایران آغاز شد، همواره بیشترین تمرکز بر روی استحصال بیشتر گاز طبیعی و میعانات گازی به عنوان دو محصول اصلی این میدان مشترک گازی بوده به طوریکه در برخی از فازهای پارس جنوبی همچون فاز یک، دو، سه، شش، هفت و هشت پارس جنوبی اصلا ظرفیتی برای تولید اتان پیش بینی نشده است.

پایین بودن طرفیت تولید اتان در پارس جنوبی منجر به ایجاد مشکلات متعدد در تامین خوراک صنایع پتروشیمی کشور شد به طوری که عملا به دلیل افزایش تعداد واحدهای مصرف کننده اتان و پتروشیمی های تولیدکننده اتیلن در عسلویه و مسیر خط لوله اتیلن غرب، عملا برای تامین خوراک متوازن پتروشیمی ها، اتان در صنعت پتروشیمی کشور به طور غیر رسمی سهمیه بندی شده است.

در شرایط فعلی ظرفیت مصرف اتان در سطح صنایع پتروشیمی ایران و با راه اندازی مجتمع های پتروشیمی همچون کاویان، جم، مروارید، آریا ساسول و ... به حدود ۵ میلیون و ۲۵۰ هزار تن در سال رسیده و این در حالی که ظرفیت تولید این خوراک استراتژیک گازی با بهره برداری از فازهای پارس جنوبی حدود سه میلیون تن در سال بوده است.

از سوی دیگر با توجه به بهره برداری از فاز دوم پتروشیمی کاویان و طرح های جدیدی همچون گچساران، فیروزآباد، بوشهر، کیان، واحد اتیلن پتروشیمی ایلام و ... ظرفیت مصرف تولید اتان در سطح صنایع پتروشیمی ایران با افزایشی حدود ۴ تا ۴/۱ میلیون تنی در سال از مرز ۹ میلیون تن عبور میکند.

ظرفیت تولید اتان ۲ برابر شد

به گزارش مهر، با آغاز بهره برداری از فازهای ۱۷، ۱۸، ۱۹، ۲۰ و ۲۱ پارس جنوبی تا پایان امسال و اواسط فروردین ماه سال ۹۶ در مجموع حدود سه میلیون تن به ظرفیت تولید اتان ایران افزوده می شود و هر یک ازاین فازها از ظرفیت تولید سالانه یک میلیون تن برخوردار هستند.

به عبارت دیگر ساده تر با راه اندازی کامل این پنج فاز پارس جنوبی ظرفیت تولید اتان ایران از محل بهره برداری فازهای جدید پارس جنوبی (بدون در نظر گرفتن واحد استحصال اتان پتروشیمی پارس) با افزایشی ۲ برابری به حدود ۶ میلیون تن در سال افزایش مییابد.

با این افزایش ظرفیت تولید عملا با لغو سهمیه بندی گاز اتان صنایع پتروشیمی امکان تامین کامل نیازهای تولیدکنندگان اتیلن ایران فراهم میشود که تامین خوراک این دسته از واحدهای پتروشیمی عملا منجر به افزایش ظرفیت تولید در پتروشیمیهای پایین دستی صنعت پتروشیمی به ویژه واحدهای تولیدکننده انواع پلی اتیلن سبک و سنگین خطی، پروپیلن، پلی پروپیلن و ... در سطح کشور خواهد شد.

از سوی دیگر همزمان با آغاز شمارش معکوس برای برداشت برابری گاز طبیعی بین ایران و قطر در پارس جنوبی، با بهره برداری از پنج فاز جدید این میدان مشترک ایران از دو رقیب سنتی خود در صنعت پتروشیمی یعنی کشورهای قطر و عربستان سعودی در تولید و عرضه اتان به عنوان خوراک اصلی صنایع پتروشیمی پیشی میگیرد.

در همین حال پیش بینی میشود با بهره برداری کامل از تمامی فازهای باقی مانده پارس جنوبی شامل فاز ۱۳، ۱۴، ۲۲، ۲۳ و ۲۴ پارس جنوبی سالانه سه میلیون تن دیگر به ظرفیت تولید اتان ایران افزوده شود که در این صورت ایران به یکی از بزرگترین تولیدکنندگان گاز اتان در منطقه خاورمیانه و حتی جهان تبدیل خواهد شد.

بر اساس برآوردهای انجام گرفته در سطح شرکت ملی صنایع پتروشیمی با افزایش ظرفیت تولید اتان در پارس جنوبی، بدون احداث واحدهای جدید و صرفا از محل تامین کامل خوراک صنایع موجود پتروشیمی حدود ۱۰ تا ۱۵ درصد تولید محصولات پتروشیمیایی و پلیمری ایران افزایش مییابد.

دوئل جدید ایران و آمریکا در بازار گاز اتان

آمریکا در طول چهار سال گذشته با بهره برداری و افزایش ظرفیت تولید گاز از ذخایر نامتعارف و به اصطلاح شیل گس به یکی از کشورهای بزرگ تولیدکننده اتان در سطح منطقه آمریکا شمالی تبدیل شده و حتی با توسعه کانال پاناما به اولین صادرکننده اتان جهان تبدیل شده است.

همزمان با افزایش تولید و صادرات گاز اتان آمریکا، برخی از تحلیلگران بازار پتروشیمی اعتقاد دارند که این افزایش تولید تهدیدی برای کشورهای بزرگ تولیدکننده محصولات پتروشیمی خاورمیانه همچون ایران، عربستان سعودی و قطر خواهد بود.

اما به نظر میرسد افزایش ظرفیت تولید و حتی صادرات اتان آمریکا به دلیل افزایش تولید این خوراک استراتژیک گازی در ایران عملا تاثیری بر روند توسعه صنعت پتروشیمی کشور ندارد و به دلیل کیفیت بالا و ذخیار غنی اتان، ایران دست کم برای یک دوره ۱۰ ساله می تواند با افزایش اتان در آمریکا رقابت کند.