اهرم‌های مثبت و منفی در بازار نفت

چرا که روسیه اعلام کرده است سطح تولید خود را در ماه فوریه نسبت به ماه پیش از آن کاهش نداده و اجرای توافق را به 100 هزار بشکه که یکسوم تعهد این کشور است، محدود کرده، از سوی دیگر عراق اقدام به افزایش یک درصدی صادرات نفت خود کرده است. هرچند که کاهش هرچه بیشتر تولید نفت عربستان، ممکن است مقداری از بدعهدی این کشورها را جبران کند. با این حال بسیاری از کارشناسان بر این باورند که عدم پایبندی برخی کشورها میتواند دیگر کشورهایی را نیز که به خوبی در حال اجرای توافق هستند، به تخلف از آن ترغیب کند. این علائم موجب شد که بازار نفت در هفته گذشته روزهای پرنوسانی را از سر بگذراند. با این حال قیمت نفت در انتهای هفته نسبت به اولین روز آن تغییر چندانی نداشت. بهای نفت خام آمریکا در هفته گذشته 66 سنت معادل 1/2 درصد کاهش یافت و به 53/33 سنت رسید. نفت برنت، تنها 9 سنت کاهش قیمت را تجربه کرد و در انتهای هفته 55/9 دلار بر بشکه معامله شد.

نگرانی از جبهه غیرعضو اوپک

10 دسامبر 11 کشور تولیدکننده غیرعضو اوپک در مقر اوپک گرد آمدند و به کشورهای عضو تعهد دادند که تولیدات خود را در مجموع 558 هزار بشکه در نیمه اول 2017 کاهش دهند که از این مقدار 300 هزار بشکه آن به عهده روسیه، بزرگترین تولیدکننده نفت جهان گذاشته شد. کشورهای غیرعضو اعلام کردند که به آرامی شروع به کاهش تولیدات خود خواهند کرد اما در مجموع متوسط تولیداتشان در نیمه اول سال نسبت به سطح ماه اکتبر کاهش 558 هزار بشکهای خواهد داشت. از این رو پایبندی تنها 40 درصدی این کشورها به تعهداتشان چندان نگرانکننده نبود، در این ماه روسیه تنها 100 هزار بشکه تولید خود را کاهش داد و به 11/1 میلیون بشکه رساند. درحالی که انتظار میرفت افت تولید این کشور در فوریه بیشتر از ژانویه باشد اما وزارت انرژی این کشور اعلام کرد روسیه سطح تولید خود را در این ماه تغییر نداده است. از این رو روسیه تاکنون تنها به یکسوم تعهداتش عمل کرده است. این در حالی است که وزیر انرژی این کشور ابتدای هفته از کاهش مجدد تولید نفت روسیه خبر داده بود. به گفته الکساندر نواک، روسیه در چارچوب توافق کاهش تولید، در ماه فوریه تولید روزانه نفت خود را بیش از 117 هزار بشکه دیگر کاهش داده است. نواک گفته بود روسیه در حال کاهش تولید خود جلوتر از زمانبندی انجام شده است. حال باید منتظر انتشار آمار دقیقتر از سوی موسساتی چون آژانس بینالمللی انرژی باشیم.

ادامه بدعهدیهای عراق

در حالی که اعضای اوپک بر اساس آمار منابع مختلف در ماه ژانویه به شکل بیسابقهای(بیش از 90 درصد) به توافق پایبند بودند، اما همچنان به رقابت با خود و تولیدکنندگان خارج از این سازمان ادامه میدهند. به گزارش بلومبرگ، صادرات نفت عراق در ماه فوریه 39 هزار بشکه معادل یک درصد رشد کرده و به 3/85 میلیون بشکه در روز رسیده است. صادرات این کشور از بندر بصره حدود یک درصد و فروش نفت از سوی دولت خودمختار کردستان حدود 9 درصد رشد کرده است. این در حالی است که این کشور در ماه فوریه بزرگترین متخلف در توافق اوپک نام گرفت و تنها 49 درصد به توافق پایبند بود. با این حال بلومبرگ این احتمال را مطرح میکند که صادرات عراق در ماه مارس به کمترین سطح ظرف 7 ماه اخیر برسد.

از سوی دیگر آمار بلومبرگ نشان می‎دهد عربستان که ماه گذشته بیش از تعهداتش تولیدات خود را کاهش داده، در این ماه نیز 2 درصد دیگر به کاهش تولید خود افزوده است. این کشور در ماه فوریه سطح تولیدات خود را 704 هزار بشکه نسبت به سطح ماه اکتبر کاهش داده در حالی که کمتر از 500 هزار بشکه متعهد به کاهش تولید شده است. در عین حال عربستان برای از دست ندادن مشتریانش اقدام به کاهش قیمت نفت سبک خود کرده است. به گزارش رویترز، آرامکو اعلام کرده قیمت نفت سبک خود را برای مشتریان آسیایی برای سررسید آوریل 30 سنت در بشکه نسبت به مارس کاهش داده است. در عین حال برای مشتریان اروپایی 45 سنت و مشتریان آمریکایی 20 سنت قیمت این نوع نفت را کاهش داده است. این در حالی است که پیش از این انتظار میرفت عربستان قیمت نفت سبک خود را در بازار آسیا در ماه آوریل برای سومین ماه متوالی افزایش دهد، از این رو اقدام آرامکو غیرمنتظره بوده است. از سوی دیگر با توجه به برنامه افزایش صادرات نفت آمریکا به بازارهای آسیایی که عموما نفت سبک بوده این اقدام ریاض را میتوان به مثابه رقابت با تولیدکنندگان آمریکایی و برای حفظ بازار تعبیر کرد.

از سویی افزایش مجدد درگیریها در لیبی یکی از عوامل رشد قیمتها در آخرین روز هفته و جبران کاهش شدید قیمت در روز پنجشنبه بود. به گزارش مارکت واچ، بهدلیل افزایش درگیریها کارگران بندر نفتی Es SIDER در شمال لیبی را تخلیه کردهاند. این بندر بزرگترین بندر نفتی لیبی محسوب میشود. از آنجا که لیبی از توافق اوپک معاف شده و در چند ماه اخیر اقدام به افزایش تولید خود کرده است، همواره بهعنوان یکی از تردیدهای موفقآمیز بودن توافق اوپک از آن یاد میشد. از این رو کاهش تولید و صادرات نفت این کشور میتواند به افزایش تاثیر توافق اوپک منجر شود.

آمریکا؛ نگرانی بزرگ اوپک

همچنان آمریکا بزرگترین تهدید برای اجرای توافق اوپک محسوب میشود. بر اساس آمار منتشر شده از سوی بیکرهیوز، هفته گذشته تعداد دکلهای حفاری در میادین نفتی این کشور 7 مورد افزایش یافت و به 609 عدد رسید که بیشترین تعداد از اکتبر 2015 محسوب میشود. از سویی تولید نفت این کشور به بیش از 9 میلیون بشکه در روز رسیده و نگرانی از بیاثر کردن توافق اوپک برای کاهش موجودی انبارها را بیشتر کرده است. با وجود اینکه بسیاری از منابع اعلام کردهاند متوسط تولید نفت آمریکا در سال جاری نهایتا 300 هزار بشکه افزایش خواهد یافت، اما برخی کارشناسان بر این باورند که نفت شیل میتواند با رشد تولید خود بازار نفت را شگفتزده کند.