موانع پیش روی ایران برای صادرات گاز

مقامات ایرانی میخواهند به رغم افزایش تنش با ترامپ سهمی از بازار گاز به دست آورند و سرمایه گذاری خارجی جذب نمایند.

اما احتمالا ایران نخواهد توانست به اندازهای که قصد دارد گاز صادر کند، زیرا مردم این کشور بخش عمده ای از تولید گاز بیشتر را خود مصرف خواهند کرد.

ایران دارای 18/2 درصد از ذخایر گازی اثبات شده جهان است و بالاتر از روسیه و قطر به عنوان بزرگترین دارنده ذخایر جهان شناخته میشود.

اما این کشور بر خلاف رقبایش، که خطوط لوله و مجتمعهای ال ان جی متعددی را برای رسیدن به بازارهای خارجی ایجاد کردهاند، در سال 2015، تنها توانسته 8/4 میلیارد متر مکعب گاز صادر کند، در حالی که در همان سال 7/5 میلیارد متر مکعب گاز وارد کرده است.

تا همین اواخر ایران در مجموع یک وارد کننده گاز محسوب میشد و به دلیل ناکافی بودن شبکه توزیع گاز داخلیاش، از ترکمنستان و آذربایجان گاز خریداری یا تهاتر مینمود.

ایران از طریق خط لوله، گازی کمتر از میانمار یا قزاقستان صادر میکند که مجموعا کمتر از یک درصد از ذخایر جهانی را در اختیار دارند.

بر اساس آمارهای موسسه تحقیقات صنعتی سدیگاز نیمی از گاز تولیدی ایران صرف گرم کردن خانههای ایرانی میشود، 21 درصد صرف تولید برق و 18 درصد صرف تولیدات صنعتی از جمله تولید پتروشیمی.

ایران با جمعیتی 80 میلیون نفری، چهارمین بازار بزرگ گاز طبیعی جهان پس از آمریکا، روسیه و چین است. تولید گاز بیشتر به زحمت میتواند تامین کننده نیاز داخلی باشد.

بر اساس آمارهای بی پی مصرف گاز در ایران نسبت به 102/7 میلیارد متر مکعب در سال 2005 دو برابر شده و به 191/2 میلیارد متر مکعب در سال 2015 رسیده است.

این در حالی است که میزان تولید گاز این کشور در همین بازه زمانی از 102/3 به 192/5 میلیارد متر مکعب رسیده است.

ایران قصد دارد امسال صادرات گاز به بغداد را آغاز کند گامی که این کشور را به پانزدهمین صادر کننده بزرگ گاز تبدیل خواهد کرد و ایران را از رتبه فعلیاش هفت پله بالاتر خواهد برد.

اما عراق خود در حال برنامهریزی برای احداث خط لولهای برای صادرات گاز به کویت است و احتمالا مشتری بلند مدتی برای گاز ایران نیست.

توسعه مجتمعهای ال ان جی ایران به دلیل تحریمهای غرب سال­ها متوقف مانده، و با توجه به فراوانی گاز مایع شده موجود در بازارها فعلا در اولویت قرار ندارد.

ایران همچنین در حال بررسی صادرات گاز به کشورهای عمان، پاکستان و دیگر کشورهاست اما خطوط لوله فرامرزی در این منطقه ناامن چندان زیاد نیستند.

مجتمعهای ال ان جی شناور روی آب، که یک راه حل موقت تا زمان احداث مجتمعهای دائمی مستقر در خشکی محسوب میشوند نیز یکی از گزینههای موجود هستند. ایران حداقل تا سال 2024 بخش اعظم گاز تولیدی خود را مصرف خواهد کرد.