اقتصاد مقاومتی؛‌ مسیری که بخش معدن و صنایع معدنی پیمود

مهدی کرباسیان رئیس هیئت عامل سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران (ایمیدرو) گفت: سال 1395 را در حالی به پایان بردیم که تلاشهای جمعی مجموعه ایمیدرو و حرکتهای بخش خصوصی در طرحهای شاخص به سرانجام نیک رسید. از افتتاح طرحها تا آغاز به کار پروژههای جدید جملگی افقی جدید پیش روی بخش معدن و صنایع معدنی کشورمان گشودند. این واپسین سال، از دوره دولت یازدهم است.

وی افزود: بیتردید باید معدن را نقطهای قابلاتکا در اقتصاد مقاومتی دانست. تکیه معدن به توانمندیهای داخلی از یکسو و گنجی که در دل زمین است، رهیافتی درخور اقتصاد مقاومتی دارد. کرباسیان اظهار داشت: خوشبختانه اقدامات و برنامهای که طی سه سال گذشته و بهویژه سال 1395 از بخشهای بالادستی همچون اکتشاف، استخراج و فرآوری شروع و تا تولید محصول نهایی ادامه داشت، در مسیر توانمندی سازی داخلی است. حضور شرکتهای خصوصی در این زنجیره، هدفی جز مقاوم شدن پایههای اقتصاد ندارد. وی افزود: شاهد تقویت این زنجیره در اقتصاد کشور شدیم که وجوهی از منافع آن، در کوتاهمدت قابلرؤیت است و ابعادی دیگر، در سالهای آتی نمایان میشود.

واپسین طرحی که در روزهای پایانی سال 95 در مسیر توسعه قرار گرفت، قرارداد سرمایهگذاری معدن و کارخانههای روی مهدی آباد بود. این طرح یک میلیارد دلاری، امید صنعت روی ایران برای آینده است و راهاندازی طرحهای آن، سبب افزایش سهم ایران در تولید فلز روی در جهان میشود.

کرباسیان گفت: همچنین به تولید رسیدن نخستین کارخانه پرعیارسازی سنگ آهن کمعیار هماتیتی، ازجمله دستاوردهایی بود که نقطه عطفی در بخش معدن ایران ایجاد کرد. افتخار فناوری، طراحی و اجرای این پروژه متعلق به بخش خصوصی داخلی است و نقطه آغازی بر فرآوری موادی است که پیشتر بهعنوان باطله معدن شناخته میشد.

امید است با افتتاح رسمی این طرح در سال جدید، شاهد تحولی تازه در حوزه معدن باشیم. رئیس سازمان ایمیدرو گفت: علاوه بر آن، آغاز به کار پروژه آهک صنعتی با مشارکت بخش خصوصی در استان لرستان، آمادگی کارخانه جدید زغال شویی سوادکوه برای افتتاح، شروع احداث نخستین طرح فرآوری تیتانیوم در ایران، در کنار راهاندازی نخستین کارخانه از فولادهای استانی- که یکی از برجستهترین نتایجی بود که از زحمات و مشارکت بخش دولتی و خصوصی نشات گرفت- بخشی از اقدامات ایمیدرو در سال گذشته به شمار میآید.
وی تصریح کرد: فعال کردن و راهاندازی مجموعه فولادهای استانی، چالشی بود که بیشک تنها با مشارکت و همراهی شرکتهای سرمایهگذاری و بخشهای مهندسی، ساخت و اجرا در داخل میسر شد. در ادامه این مسیر، سه طرح دیگر در آستانه افتتاح قرار دارد، که در بهار سال جدید به ثمر مینشیند.

تولید شمش آنتیموان، قراردادهای توسعه منطقه لامرد و پارسیان را نیز باید در زمره اقدامات سالی گذاشت که پشت سر نهادیم. با تلاش مشاوران خصوصی داخلی، پروژه بندر پارسیان نیز در حال تعیین تکلیف برای سرمایهگذاری و احداث بندر اختصاصی آن منطقه است که در سال جدید خبرهای تکمیلی اعلام خواهد شد.

کرباسیان اظهار داشت: در حوزه اکتشاف نیز با اتکا به توانمندیهای داخلی، فاز شناسایی پهنهها به اتمام رسید. بر اساس نتایج اکتشافات ایمیدرو در پهنههای اکتشافی کشور، فاز شناسایی 100 درصد پهنهها به اتمام رسیده و در برخی از این پهنهها، مرحله پیجویی و اکتشافات عمومی نیز پیشرفتهای مناسبی را طی کرده است.

با نگاهی به 3.5 سال گذشته این امر برجستگی بیشتری پیدا میکند که ایمیدرو در دولت تدبیر و امید، برنامههای پایهای خود برای توسعه معدن را با همراهی بخش خصوصی، انجمنها و نهادهای تخصصی توانست اجرایی کند. وی تأکید کرد: این اقدامات در شرایط کمبود منابع مالی و از دست رفتن داراییهایی سازمان طی دولت قبل، عملی شد. بهواقع بدون تدبیر، تحرک در 73 طرح نیمهتمام، راکد و بلاتکلیف کار چندان آسانی نبود که امروزه شرایط نشان میدهد، به سرانجامی نیک رسیدهاند.

افتخار دارم، ابراز تشکر خود را از تمامی مدیران، کارشناسان و همراهان همیشگی معدن و صنایع معدنی بخش خصوصی و دولتی، انجمنها و سازمانهای دیگر اعلام کنم. مجموعه ایمیدرو تلاش خود را برای آبادانی این سرزمین و حسب تکلیف و رسالتی که بر عهده دارد، به کار گرفته و بهطور طبیعی مأموریتی 100 درصد به انجام رسیده، محسوب نمیشود، اما تحرکی دوباره و جان بخشیدن به این بخش از اقتصاد ایرانزمین است.

وی افزود: امیدوارم سال پیش رو برکاتی بیشازپیش برای ساکنان این سرزمین پرگهر، به ارمغان آورد و معتقدم با همراهی بخش خصوصی، توان دولتمردان و پشتیبانیهای مقام معظم رهبری، چنین آرزویی دستیافتنی است. سال 1396 و ماههای نخستین آن را برای افتتاح تعدادی طرح جدید، برنامهریزی کردهایم و گامی عملی برای تکمیل زنجیره تولید، ایجاد زمینهای مناسب برای فرآوری و تولید محصول بخش معدن و صنایع معدنی، برداشته خواهد شد.

افزایش ظرفیت فولاد کشور طی سه سال گذشته

دستیابی به ایجاد ظرفیت 55 میلیون تنی فولاد در چشمانداز 1404 با افزایش سرمایهگذاری در بخش معدن و صنایع معدنی امکانپذیر است. رئیس هیئت عامل سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران گفت: رونقبخش مسکن کمک بزرگی به رشد و توسعه صنعت فولاد خواهد بود ضمن اینکه سبب ایجاد فرصتهای شغلی دردهها شغل مرتبط به مسکن میشود.

وی افزود: سرانه مصرف فولاد کشور در حال حاضر 220 کیلوگرم است که بر اساس برنامههای پیشبینیشده، در افق چشمانداز به 340 کیلوگرم خواهد رسید. کرباسیان با اشاره به افزایش ظرفیت فولاد کشور در سه سال گذشته، ظرفیت فعلی فولاد را در حال حاضر حدود 30 میلیون تن ذکر کرد و ادامه داد: اما مصرف فولاد کشور در سطح همان 17 میلیون تن سالهای قبل است که ازجمله دلایل آن رکود صنعت ساختمان است.

کرباسیان بابیان اینکه طرح جامع فولاد در دولت یازدهم موردبازنگری قرارگرفته است، تصریح کرد: مزیتهای زیادی در کشور برای توسعه صنعت فولاد وجود دارد که ازجمله آنها میتوان به انرژی فراوان، نیروی انسانی توانمند و برخورداری از دانش فنی در بخش آهن اسفنجی اشاره کرد.

وی همچنین توجه به صادرات را مورد تأکید قرارداد و گفت: بر اساس سند چشمانداز قرار است از 55 میلیون تن ظرفیت تولید فولاد، رقمی بیش از 15 میلیون تن در افق 1404 به صادرات اختصاص یابد که با ادامه روند فعلی این مهم نیز محقق خواهد شد. کرباسیان افزود: صادرات فولاد که تا قبل از سال 92 رقمی برابر با 200 هزار تن بود، در سال 94 به بیش از 4 میلیون تن و در سال 95 به بیش از 5 میلیون تن رسید؛ لذا ادامه این روند اهداف صادراتی چشمانداز فولاد را میسر میکند.

رئیس هیات عامل ایمیدرو، البته در رفتار خود مشخصههای حرفهای و ارتباطات انسانی را همراه هم دارد و میتوان این نکته را در شخصیت کسی یافت که دانشآموخته رشته مدیریت نیز هست و چنین خصلتی را از نزدیکان وی هم جویا شد. کرباسیان تأکید خاصی بر آراستگی دارد که به اعتقاد وی، ارتباطی به تمول ندارد.

وی درباره سختترین تصمیمی که در طول سه سال گذشته گرفته است، میگوید:

سختیهای زیادی وجود داشته. اما یکی از آنها تأمین 7.5 درصد یا 150 میلیارد تومان پیشپرداخت برای طرح آلومینیوم جنوب بود. این کار بهرغم بیپولی و شرایط سختی که ازنظر تأمین مالی با آن مواجه بودیم، با کمک بانک صادرات و همکاران انجام شد. وی بر این نظر است که یک مدیر باید با تمام نیروهایی که کار میکند، با گوشهای باز، حوصله و سعهصدر حرفهای آنها را، بهویژه حرفهای کارشناسی را بپذیرد حتی اگر نقد باشد. بدیهی است که یک مدیر بهترین (ایده) را انتخاب میکند. باید حوصله داشته باشد. سختترین کار مدیر میانی این است که با مقامات مافوق یا باکسانی که در هیات مدیره هستند، طرف شود که حرف و منطق را نپذیرند و خیلی به اصول منطقی توجه نکنند.

مدیر به هر دلیلی همانند تجربه،علم یا شانس در پستی قرار میگیرد ممکن است در مجموعه با یک تیم کار کند که باید روابط انسانی، اجتماعی و عاطفی را همیشه در نظر بگیرد. بدیهی است از پدر خانواده انتظار بیشتری هست اما به معنی تشر زدن و بداخلاقی نیست. در مدیریت اسلامی و مدرن، روابط انسانی خیلی مهم و جایگاه ویژه دارد.

کرباسیان اظهار داشت: در سازمان تأمین اجتماعی خیلی کارهایی که برنامهریزی کرده بودم به نتیجه نشست اما یه سری کارها را هم نتوانستم انجام دهم. دلیلش هم این بود که فکر میکردم مدیران بعد از من، همه آن کارها را ادامه میدهند درصورتیکه آنها میآیند و باسلیقه خود انجام میدهند.

در بخش معدن هم وقتی پیشنهاد شد مسئولیتی را قبول کنم؛ آقای نعمت زاده دعوت کرد و پیشنهاد پست قائممقام وزیری را داد، نپذیرفتم اما ایمیدرو را بهعنوان سازمان توسعهای که میتواند در حوزه معدن جایگاه ویژه داشته باشد را پذیرفتم. در اینجا یک سری انتظارات و پروژههای بلندپروازانه ای که داشتم، متأسفانه بخشی به دلیل تحریم و برخی دیگر به دلیل خالی شدن سازمان از منابع مالی، نشد که محقق شود.
خوشبختانه چون مدیر واقعگرا هستم تلاش میکنم تعامل ایجاد کنم.

یکی از اقدامات خوبی که سازمان و مدیریت ما انجام داد، معدن و صنایع معدنی رابین مردم و مسئولان، کموبیش جا انداخت.  وی تصریح  میکند: بحث اقتصاد مقاومتی و جلوگیری از خام فروشی به این امر کمک کرد. بعلاوه، طرح اکتشافی و پروژههای نیمهتمام را شروع و برخی از آنها را به سرانجام رساندیم. پیشبینی میکنم دولت بعدی به این حوزه توجه بیشتری خواهد کرد. معدن.... آرامش دارد اما به نظر میرسد به کار و حمایت بیشتری نیاز دارد.