امپراطوری نفت ایران در دست گروهبان‌ها یا ژنرال‌ها؟

«در دولت قبل عدهای بدون بلیط به نفت آمدند، من به نفت برگردم نفتیها را به نفت باز میگردانم و نفت را با نفتیها و ژنرالها اداره خواهم کرد.» این جمله معروف وزیر نفت آن هم زمانی که برای دریافت رای اعتماد میهمان بهارستانیها بود هرگز از حافظه تاریخی این مرز و بوم پاک نمیشود. جمله شهیری که به گفته دست اندرکاران حوزه نفت، انتصابات اخیر دربخشهای مختلف حاکی از آن است که عکس آن در این وزارتخانه رخ داده است. شیخ الوزرا در جلسه رای اعتماد خود در مجلس شورای اسلامی گفته بود که گروهبانها را از نفت بیرون کرده و ژنرالها را جایگزین آنها میکند. در ادامه مواردی از این انتصابات را از نظر میگذرانیم:

نخست محسن پاک نژاد؛ بدنیست بدانید کارشناسان حوزه نفت میگویند او بدون اینکه تخصص چندانی در حوزه تولید داشته باشد به عنوان معاونت تولید شرکت ملی نفت منصوب شد. پیش از آنکه چنین حکمی برای وی صادر شود ابتدا مدیرکلی نظارت برصادرات و مبادلات نفتی را بر عهده گرفت و پس از آن راهی نیکو (شرکت بازرگانی نفت ایران)  شد. وقتی در ماموریت خود در این شرکت نفتی ناکام ماند بدنبال بازگشت به ایران بود. در نتیجه وزیر نفت با ایجاد تغییراتی در ساختار شرکت ملی نفت ایران و با تعریف معاونت تولید، مدیریت آن را به پاک نژاد سپرد.

محمد مصطفوی؛ مصطفوی را می توان جزو تیم دانشجویی وزیر نفت دانست که  به نفت آمدند؛ ولی او یک تفاوت عمده با سایرین داشت و آن هم اینکه تا پیش از ورود به صنعت نفت، سابقه فعالیت آنچنانی نداشته است. مانند برخی بازیکنان تیم ملی در دهه گذشته که فوتبال خود را از تیم ملی آغاز کردند، وی هم اینگونه به نفت آمد و بسرعت در جمع مدیران ارشد صنعت نفت نشست. او همچنین تا پیش از وزارت زنگنه در خانه شهریاران جوان رفت و آمد داشت و امروز در وزارت نفت. مصطفوی در نهایت با حکم کاردر، مدیر عامل شرکت ملی نفت ایران به سمت مدیر سرمایهگذاری و کسب و کار شرکت ملی نفت ایران منصوب شد.

محمد مشکین فام؛ زمانی که علی اکبر شعبانپور به عنوان یک «بهرهبردار» به مدیریت شرکت نفت و گاز پارس رسید، خیلیها شگفت زده شدند. چندی بعد  وقتی محمد مشکین فام به صندلی مدیریتی این شرکت تکیه زد مشخص شد وعده استفاده از ژنرالها مجددا به تعویق افتاده است.

سید نورالدین شهنازی زاده؛ مدیرعامل شرکت مهندسی و توسعه نفت یک نفتی است اما در پایین دست. او در روزهای ابتدایی دولت یازدهم به انتقاد صریح از زنگنه پرداخت و بعد به سایه رفت ولی اندکی بعد برای حضور در شرکت «متن» برگزیده شد. شهنازی زاده تا پیش از ورود به «متن» شناخت دقیقی از بالادست نداشت و امروز باغلامرضا منوچهری کار میکند و میخواهد نسل جدید قراردادهای نفتی را به پیش ببرد.

علی پورکبیریان؛ چند ماهی میشد که خبر بازنشستگی علی اکبر ماهرخ زاد مدیر امور حقوقی شرکت ملی نفت به گوش می رسید. مدیری که از پایین دست به بالادست آمده بود. او بازنشسته شد و علی کاردر فردی را جایگزین او کرد که تجربه کاریاش هنوز دو رقمی نشده است. دست اندرکاران حوزه نفت میگویند که پورکبیریان انتخاب پاک نژاد است و پیوند آنها به روزهایی بر میگردد که پاک نژاد در «نیکو» بوده و با وی روابط نزدیکی داشته است. گفتنی است پور کبیریان تنها ۳۵ سال دارد و در امور حقوقی شرکت نیکو مشغول به کار بوده است ولی امروز حکم سرپرستی امور حقوقی نفت را در جیب دارد.

محسن دلاویز؛ قرار بود جایگزین کریم سلحشور در معاونت منابع انسانی وزرات نفت شود ولی مجموع فعل و انفعالات وی را راهی شرکت نفت خزر کرد. او از سازمان انرژی اتمی به نفت راه پیدا کرد و پس از حضور در پاسارگاد، به صندوقها رفت و بعد زنگنه برای او حکم مشاور در منابع انسانی را صادر کرد. گفتنی است دلاویز تجربه خاصی در بالادست ندارد.

حبیب الله بیطرف؛ وزیر اسبق نیرو که توسط زنگنه به باشگاه نفت و نیرو راه پیدا کرده بود پس از استعفای مقدم راهی وزارت نفت شد. پرونده نفتی او با حضورش در سمت معاونت وزیر پر شده است و نهایت کار را به آنجا رساند تا باز هم یک «نیرویی» دیگر به نفت بیاید.

بر اساس این گزارش، شعار وزیر نفت در مجلس شورای اسلامی موجب شد سطح توقعات برای انتصابات مدیریتی بالا رفته و چشم ها به انتخاب های شیخ الوزرا دوخته شود ولی همانگونه که نفتیها میگویند، نگاهی به انتصابات انجام شده نشان میدهد وی در حوزه انتصابات نتوانسته انتظارات را برآورده سازد.