صنعت پوشاک راه‌حل مناسب برای اشتغالزایی ضربتی

علیرضا حائری کارشناس صنعت نوشت: بدون شک معضل بیکاری و دغدغه اشتغال، بزرگترین دلمشغولی دولت در سالهای اخیر میباشد.

هرچند بر اساس آمار و ارقام منتشرشده در سال گذشته در حدود ۷۰۰ هزار شغل در کشور ایجادشده است اما این مقدار فرصت شغلی به وجود آمده همچنان از تقاضای جویندگان کار کمتر بوده بهنحویکه نرخ بیکاری در سال گذشته همچنان سیر صعودی خود را حفظ نموده است.

معضل بیکاری تا حدی نگرانکننده شده که رهبر معظم انقلاب نیز با توجه خاص به این موضوع، شعار امسال را حول همین محور انتخاب فرموده و تمام توجه دولت و تیم اقتصادی آن را در سال جاری معطوف به این قضیه فرمودند و از دست اندکاران و مسئولین دولتی خواستند که در کنار توجه به رونق تولید، نگاه ویژهای نیز به مسئله اشتغال داشته باشند.

بدیهی است که رونق تولید، لاجرم افزایش اشتغال را نیز در پی خواهد داشت و اصولاً یکی از دلایل افزایش نرخ بیکاری در سالهای اخیر، وجود رکود فراگیر در اقتصاد کشور میباشد.

علی ایحال برای ایجاد اشتغال در کشور آنهم بهصورت ضربتی، میباید در رشتههایی سرمایهگذاری نمود و به حوزههایی توجه ویژه داشت که با کمترین سرمایهگذاری، بیشترین بازده را در ایجاد اشتغال پایدار داشته باشد.

حوزههایی از قبیل صنعت گردشگری و هتلداری در بخش خدمات و نساجی و پوشاک در بخش صنعت.

از دیرباز صنعت نساجی و پوشاک بهعنوان صنعتی اشتغالزا شناختهشده است و حتی اگر در بعد ایجاد ارزشافزوده نیز بهاندازه صنایع "های تک " قدرت  ایجاد ارزشافزوده نداشته باشد، لیکن آنقدر توان اشتغالزایی دارد که دولتها را مجاب نماید که در این حوزه سرمایهگذاری مستقیم نموده و یا اینکه تسهیلات خاصی برای داوطلبان سرمایهگذاری در این رشته را فراهم نمایند.

اتفاقاً در برنامه راهبردی وزارت صمت نیز که در سال ۱۳۹۴ رونمایی گردید به این موضوع توجه شده است. در این برنامه سرمایهگذاری لازم برای ایجاد یک شغل در صنعت نساجی معادل یکچهارم متوسط صنعت اعلام گردیده است.

این در حالی است که سرمایهگذاری موردنیاز برای ایجاد یک شغل در رشته پوشاک بهمراتب کمتر از صنعت نساجی نیز میباشد.

رشته صنعتی پوشاک دارای کلیه مزیتهای موجود در یک صنعت پاک و اشتغالزا بوده و میتواند در صورت توجه ویژه مسئولین، بهصورت ضربتی معضل بیکاری را حل نموده و یابه نحو چشمگیری کاهش دهد و همزمان کشور را از دیگر مزایای آن نیز برخوردار نماید.

ازآنجاییکه پوشاک، صنعتی پاک و دوستدار محیطزیست بوده و کمترین آلودگی را در محیطزیست ایجاد مینماید، لذا میتوان بدون دغدغه نسبت به توسعه این رشته صنعتی حتی در محیطهای شهری نیز اقدام نمود و در کنار واحدهای عظیم صنعتی، از واحدهای کوچکتر نیز در محدودههای شهری بهرهمند شد.

علاوه بر توان اشتغالزایی و دوستی با محیطزیست، پوشاک صنعتی است ارزآور و میتواند بخشی از نیازهای ارزی کشور را نیز مرتفع نموده و در صورت توسعه مناسب و ارتقای کیفیت تولیدات داخلی، در کاهش حجم کالاهای مشابه وارداتی علیالخصوص از طریق قاچاق بهصورت مؤثری عمل نماید.

ارزش فعلی بازار پوشاک در جهان بالغبر حدود ۱۵۰۰ میلیارد  دلار میباشد که پیشبینی میشود ارزش این بازار تا سال ۲۰۲۵ از ۲۰۰۰ میلیارد دلار نیز فراتر رود. متأسفانه سهم ایران از این بازار باارزش تقریباً برابر هیچ است. بدیهی است در صورت توسعه این صنعت در کشور، میتوانیم سهم مناسبی از این بازار مصرف جهانی برای خود در نظر بگیریم.

در حال حاضر بسیاری از کشورهای پیشرفته در رشته نساجی و پوشاک از قبیل چین، کره، اسپانیا، ترکیه، تایلند و حتی بنگلادش، ویتنام و پاکستان بخش عمدهای از نیاز ارزی خود را از طریق صادرات پوشاک تأمین مینمایند.

متأسفانه حجم صادرات کشور ما در این رشته بسیار ناچیز و درشان قدمت و سابقه نساجی ایران نمیباشد.

ناگفته نماند که سرانه سالیانه مصرف پوشاک در کشور بالغبر ۱۴۰ دلار میباشد و بهعبارتدیگر با بازار مصرفی حدوداً ۱۱ میلیارد دلاری در سال در این حوزه روبرو میباشیم که بخشی از این بازار به ارزش حدوداً ۲ تا ۳ میلیارد دلار آن در اختیار رقبا میباشد. با توسعه این صنعت، علاوه بر ایجاد اشتغال پایدار، میتوان تا حدود زیادی از واردات این محصول بهصورت قاچاق جلوگیری نمود.

در بعد ایجاد ارزشافزوده نیز رشته پوشاک حرفهای زیادی برای گفتن دارد بهنحویکه میتوان از یک کیلو پنبه و یا سایر الیاف طبیعی و مصنوعی دیگر به قیمت ۲ تا ۵ دلار، محصولاتی را تولید نمود که تا چندین برابر ارزش مواد اولیه آن بفروش رسد و برای تولیدکننده آن ارزشآفرینی نماید.

خلاصه اینکه در کنار رشتههایی از قبیل صنایعهای تک، نفت و پتروشیمی که نیاز به سرمایهگذاریهای هنگفت داشته و میباید از منابع خارج از کشور تأمین گردد، میباید به صنایعی باسابقه و کهن که دانش آن نیز در کشور بومیشده و مراکز تحصیلات عالیه فراوان و معتبری نیز در کشور وجود دارد همچون صنایع نساجی و پوشاک توجه ویژهای داشت تا بتوان در کنار تأمین ارز موردنیاز کشور، همزمان معضل بیکاری را نیز مرتفع نمود و بهعبارتدیگر میتوان از مجموع صنایع نامبرده شده بهعنوان صنایع پیشرو در جهت توسعه پایدار و همچنین اشتغال پایدار بهره جست.