آمادگی مناطق نفت‌خیزجنوب برای تولید بیش از ۳ میلیون بشکه نفت خام

از سال ۱۳۹۰ و با تشدید تحریمهای غرب، مناطق نفت خیز جنوب مکلف به کاهش شد و تولید در مقطعی به زیر یک میلیون بشکه در روز رسید، برخی از تأسیسات از مدار خارج و بخش مهمی از چاهها بسته شدند. کاهش تولید و بستن چاهها و تأسیسات فرآورشی نفت و گاز در درازمدت پیامدهای فنی و آسیبهای خاص خود را دارد؛ مهمترین کاری که مناطق نفتخیزجنوب در مدت رکود و دوران تحریم انجام داد «طرح جهادی نگهداشت توان تولید» بود که با برنامهریزی و اقدام همزمان در بخش چاهها، تاسیسات سطح الارضی و خطوط لوله تحقق یافت؛ تمهیداتی که تأسیسات و چاهها برای از سرگیری تولید در کوتاه مدت مهیا داشته و در عین حال به تناوب در مدار عملیات قرار میداد.

این تهمیدات شامل اورهال و تعمیر اساسی کارخانههای بهره برداری، گاز و گاز مایع، تلمبه خانه و تقویت فشار گاز، نوسازی خطوط لوله و بستن تناوبی چاه ها بود تا کمترین خسارت به آنها وارد آمده و برای تولید پس از رفع تحریم در آمادگی قرار داشته باشند. برای جلوگیری از پیامدهای منفی ناشی از عدم تولید چاهها طی سالهای ۱۳۹۳ و ۱۳۹۴، برنامه استفاده تناوبی از ۱۷۳۸ حلقه چاه فعال اجرا و تزریق گاز به مخازن هیدروکربوری با حداکثر توان صورت گرفت. در این مدت تعمیرات اساسی بیش از ۳۸۰۰ مورد از تجهیزات فرآورشی، ۶۵۱ مورد اصلاحیههای فرآیندی، ۲۲ هزار مورد اقدامات مهندسی درون چاهی با استفاده از دکل و لوله مغزی سیار، ۳۰۷ مورد تعمیرات اساسی ماشینآلات دوار و صدها مورد ضخامت سنجی خطوط لوله انجام شد.

انجام بیش از ۳۰۰ مورد تعمیرات اساسی توربین ها و کمپرسورها و بیش از ۵ هزار مورد اصلاحیههای فرآیندی از دیگر اقداماتی است که برای آمادگی تولید پس از رفع تحریم صورت گرفت که در نهایت با رکورد گیری آبان ماه ۱۳۹۴، آمادگی مناطق نفت خیز جنوب برای بازگشت تولید به میزان پیش از تحریمها به اثبات رسید و سرانجام تولید در ابتدای سال جاری به میزان ۳ میلیون بشکه تثبیت شد و تاکنون نیز ادامه داشته است.

به گفته بیژن عالیپور، مدیرعامل شرکت ملی مناطق نفتخیز جنوب، افزایش تولید افزون بر ۳ میلیون بشکه در روز به برنامه ابلاغی شرکت ملی نفت ایران بستگی دارد. اما مناطق نفت خیز جنوب از حیث آمادگی و ایجاد ظرفیت، خود را در وضعیتی قرار داده است تا در صورت ابلاغ دستور افزایش تولید و تأمین به موقع منابع مورد نیاز، تولید نفت خام را به بالای ۳ میلیون بشکه برساند. به این منظور پروژه های افزایش ظرفیت فرآورش مانند احداث واحدهای نمکزدایی، بهره برداری و خطوط لوله و حفاری چاههای توسعهای و تعمیری در دست اجراست که به تدریج تکمیل و در مدار عملیات قرار میگیرند.

استقبال شرکتهای خارجی و داخلی از سرمایهگذاری در مناطق نفت خیز جنوب

وی همچنین درمورد در زمینه سرمایهگذاری برای توسعه میادین مناطق نفت خیز جنوب توضیح داد در این زمینه پیشنهادهایی ارائه کردهایم که با استقبال شرکتهای خارجی و داخلی مواجه شده است. از بهمن ماه ۱۳۹۴ تاکنون بیش از ۷۰ جلسه با حدود ۴۰ شرکت داخلی و خارجی برگزار کرده و مدل قرارداد پیشنهادی خود را که به تصویب هیات مدیره شرکت ملی نفت ایران رسیده است برای آنها تشریح کردهایم و در نهایت منجر به عقد تفاهمنامه با برخی از شرکت ها از جمله کنسرسیوم پرگس، شلمبرژه، قرارگاه خاتم الانبیا و شرکت توسعه پرشیا شده است که پس از ارائه پیشنهادها و بررسی های فنی- تخصصی با شرکت های واجد شرایط برای توسعه ۴ میدان نفتی کرنج، پارسی، رگ سفید و شادگان شامل ۹ مخزن قرارداد منعقد میشود.

پروژههای احداث و توسعه واحدهای نمکزدایی

بر اساس این گزارش، در سال جاری طرح توسعه نمکزدایی ٣٠ هزاربشکهای بنگستان اهواز ٢ راهاندازی شد و طرحهای نمکزدایی ٥٥ هزار بشکه ای رگ سفید ١، ١١٠ هزار بشکهای گچساران ٣، نمکزدایی ٢٢٠ هزار بشکهای اهواز متمرکز، نمکزدایی ٤٥ هزار بشکهای هفتکل نفت سفید و ٥٥ هزار بشکهای بی بی حکیمه در شرف تکمیل و راه اندازی هستند.

این پروژهها به طور عمده برای نگهداشت تولید، افزایش کیفیت نفت خام و برخی نیز برای افزایش تولید نفت ساخته شدهاند. هم اکنون حدود ٣٥ پروژه مرتبط با نمکزدایی در مناطق نفت خیز جنوب در دست اجراست که اعتبار آنها حدود ١٤ هزار میلیارد ریال است. سال گذشته نیز فاز نخست طرح توسعه میدان منصوری افتتاح شد. تاسیسات سطح الارضی این پروژه شامل یک واحد مجهز بهرهبرداری و نمکزدایی به گنجایش تولید ۷۵ هزار بشکه در روز است که امکان افزایش تولید از این میدان تا سقف یکصد هزار بشکه در روز را فراهم میسازد.

واحد بهرهبرداری و نمکزدایی ۵۵ هزار بشکهای هفت شهیدان و کارخانه ۳۰ هزار بشکهای نمکزدایی لب سفید هر دو در حوزه عملیاتی شرکت نفت و گاز مسجد سلیمان نیز در سال ۱۳۹۴ راهاندازی شدند که امکان فرآورش نفت تولیدی میدانهای مسجدسلیمان، لالی، پرسیاه، زیلایی و کارون و لب سفید مجموعا به ظرفیت ۸۵ هزار بشکه در روز را انجام میدهند.