3 پرده از جهت‌گیری بازارهای پایه

روز گذشته قیمتهای پایه محصولات پتروشیمی در شرایطی اعلام شد که بهای نفت پس از حمله نظامی آمریکا به دستور رئیسجمهور این کشور پا در مسیری صعودی گذاشت و روندی افزایشی را طی کرد؛ بهگونهای که در لحظه تنظیم این گزارش قیمت نفت برنت از مرز 55 دلار گذشت و با 0/29 درصد افزایش به قیمت 55 دلار و 29 سنت رسید و نفت خام آمریکا با روندی رو به رشد 52 دلار و 24 سنت را در نوردید. با توجه به اینکه بهای طلای سیاه تاثیر مستقیمی بر قیمت محصولات بازارهای پتروشیمی دارد، انتظار میرود شاهد رشد قیمت این محصولات باشیم.

این در حالی است که همانطور که قبلتر اشاره شد بازارهای جهانی محصولات پتروشیمی جهت گیری منفی را در اساس کار خود قرار داده بودند و روندی کاهشی را طی میکردند. با توجه به این اتفاق پیشبینی میشود که با توجه به این دوگانگی بازار این محصولات باید ابتدا مسیری با ثبات را تجربه کنند و بعد از آن روند افزایشی را طی کنند. گروهی دیگر بر این باورند که جهش قیمت نفت بهگونهای تاثیرگذار است که قیمت محصولات در بازارهای پتروشیمی بهطور قطع روند رو به رشدی را تجربه خواهد کرد.با این تفاسیر بهای محصولات شیمیایی که وابستگی عمیقتری را به قیمت نفت دارند، طبق عقیده گروه دوم پیشرفت و سرعت مناسبی از خود نشان داد و حتی بعضی از آنها از مدار نزولی قیمتی وارد مدار صعود قیمتی شدند.

درخصوص چشمانداز قیمتی محصولات پتروشیمی میثم باقری کوپایی، کارشناس این بازارها با توجه به قیمتهای منتشر شده در مجله آیسیس درخصوص قیمت پروپیلنها بر این باور است که افت شدید قیمتی این کالا در طول هفتههای گذشته با شیب بالایی جبران شده ولی قیمتها همچنان در سطوحی پایین باقی خواهد ماند، اما درصد کاهش نسبت به دو هفته گذشته بسیار پایین است اگر چه مجددا وارد فاز افزایشی جدیدی شده است. همچنین قیمتهای متفاوت در نقاط مختلف آسیا معامله گران را دچار سردرگمی کرده و فرصت آربیتراژی مناسبی را در بازارهای آسیایی فراهم ساخته است.

وی میگوید: این در حالی است که میان قیمتهای چین و جنوب شرق آسیا گاهی 10 درصد تفاوت قیمت وجود دارد. بنابراین با توجه به این روند قیمت پلی پروپیلنها روند طبیعی خود را دنبال کرده و تغییرات برای این گروه کالایی زیر یک درصد است.باقری درباره بهای اتیلنها میگوید: کاهش شدید قیمت این کالا هم در طول هفتههای گذشته جبران شده و این محصولات هم روندی افزایشی را تجربه کردند. وی میافزاید: همچنین قیمتهای متفاوت در نقاط مختلف آسیا معاملهگران را دچار سردرگمی کرده است و فرصت آربیتراژی مناسبی را در بازارهای آسیایی فراهم ساخته است. میان شمال شرق و جنوب شرق آسیا گاهی 100 دلار تفاوت قیمت وجود دارد. بنابراین با توجه به این روند قیمتی این کالا روند تقریبا متعادلی داشته و قیمت آن در طول دو هفته قبل تغییری نخواهد داشت.این کارشناس در آخر درخصوص استایرن مونومرها میگوید: افت شدید قیمتی این کالا به اتمام رسیده و پیشبینی میشود هفته آینده صعود قیمتی بالایی را برای این کالا شاهد باشیم.

وضعیت قیمتها در بازارهای آزاد

بیشتر محصولات در بازار آزاد روند قیمت نزولی را تجربه کرده و جهت گیری منفی را در پیش گرفتهاند. از جمله دلایل این اتفاق میتوان به عوامل زیر اشاره کرد:

1) با توجه به اینکه آغاز هفته با افزایش قیمتها در بازار داخلی شروع شد، پتانسیل کاهش قیمت وجود داشت و شاید علت کاهش روز گذشته تعدیل قیمتها طی روزهای قبل باشد.

2) با توجه به اینکه دیروز زمان اعلام قیمتهای پایه بود، میتوان این استدلال را برای عملکرد بازارهای داخلی داشت که بازار در انتظار قیمتهای جدید نسبت به کاهش قیمتها خوشبین است به همین علت قیمتها جهتگیری نزولی را تجربه کردند.

3) با جدی شدن فعالیتها، حجم عرضه و تقاضا شفافیت بیشتری پیدا کرده؛ بنابراین با فرض بالا بودن حجم معاملات عرضه به بازارهای داخلی افزایش پیدا کرد که برتری عرضه به تقاضا به کاهش قیمتها در بازارهای داخلی منجر شد.

قیمتهای محصولات پتروشیمی از سوی شرکت ملی پتروشیمی

با توجه به قیمتهای اعلام شده از سوی شرکت ملی پتروشیمی، قیمت همه محصولات پا در مسیری نزولی گذاشته و جهتگیری منفی را تجربه کردند. این در حالی است که دلار بهعنوان اهرم دوم در تعیین قیمتهای محصولات پتروشیمی هم با 3/ 0 درصد رشد با قیمت 37 هزار و 494 تومان در فرمول قیمت محاسبه شده است. این جهتگیری قیمتی حاکی از آن است که با توجه به دوگانگی که میان افزایش بهای نفت و جهتگیری کاهشی بازار جهانی محصولات پتروشیمی وجود دارد بازار تصمیم دارد ابتدا مسیر با ثبات را در پیش بگیرد و اگر فضای حاکم بر بازار نفت هم روندی مثبت داشته باشد، بعد از این ثبات در مسیری جهشی گام بگذارد.

آغاز روند رو به رشد قیمتها در بازار فولاد

در بازار فولاد شاهد دومین روز رشد قیمتها هستیم تا جایی که برخی از کارخانههای شاخص در اواخر روز گذشته به نسبت ابتدای هفته جاری تا 50 تومان رشد قیمت میلگرد را در کارنامه نرخهای پیشنهادی خود ثبت کردند که به نسبت اسفندماه یک رکورد معنیدار محسوب میشود. تجمیع تقاضا در دو هفته ابتدایی سال جاری و خودنمایی آن در دو روز اخیر را باید مهمترین دلیل این افزایش قیمت بهشمار آورد، زیرا هنوز بسیاری از واحدهای تولیدی به صورت قدرتمند وارد عرصه تولید و عرضه نشدهاندهمچنین موجودی فعلی انبارها نیز در روزهای گذشته بهویژه هفته پیش به دلایل مختلف با رونقی ناچیز به بازار وارد شد. عدم حضور بسیاری از فروشندگان و خوشبینی نسبت به سال پیشرو همچنین افزایش دمای هوا را باید دلایل مهمی از رشد قیمتها بهشمار آورد هرچند نرخهای جهانی هم در سطوح بالایی قرار داشته و مجموع این موارد در کنار فعالیت مجدد سفتهبازیها به افزایش قیمتها در بازار آزاد منجر شد. این در حالی است که بسیاری از موجودی نقدینگی که به دلایل مختلف در سال قبل در بانکها جمعآوری، انباشته و شاید بلوکه شده بود، به بازار بازگشته و در نهایت این رشد قیمتها را رقم زده است. از سوی دیگر رشد قیمت شمش بهدلیل کاهش عرضه قراضه نیز دلیل مهم دیگری محسوب میشود که به افزایش قیمتها در بازار آزاد دامن زد. با توجه به تعطیلات پیشین روند جمعآوری، تفکیک و انتقال قراضه فولادی با وقفه صورت گرفته و به احتمال قوی این شرایط در آینده بهبود مییابد ولی در مورد قیمت قراضه تحویلی در سال جاری نمیتوان اظهارنظر قطعی داشت بنابراین یکی از فاکتورهای مهم در تعیین قیمت تمامشده در روزهای آینده با ابهام روبهرو خواهد بود.

حجم اعلام قیمت در روزهای اخیر نشان میدهد بسیاری از واحدهای تولیدی آغاز به کار کرده، هرچند که ممکن است در بخش نوردی، گرم شدن کورهها و آغاز فعالیتها زمانبر باشد ولی حجم اعلام قیمت و قید تحویل یک روز تا یک هفته یا وجود فرصت تحویل برای فروشنده حتی تا 10 روز پیش رو، موجب خواهد شد تقاضای موجود به سرعت تغذیه شود. به عبارت سادهتر واحدهای تولیدی حتی اگر کالایی برای عرضه نداشته باشند، باز هم اقدام به فروش کرده و در روزهای آینده کالای تولیدشده پیش روی خود را تحویل خواهند داد. بنابراین نمیتوان چندان هم به این رشد مقطعی قیمتها دل خوش کرد هرچند شنیدهها حکایت از آن دارد که حجم تقاضای موثر تغییر چندانی نداشته که میتواند به نگرانیها دامن بزند. در هر حال تا زمانی که قیمت تمامشده شمش در بازار داخلی در کنار حجم عرضه شمش فولادی از واحدهای تولیدی کوچک و بزرگ داخلی مشخص نشود نمیتوان از فراز و فرود قیمتها تحلیل درستی داشت بنابراین تثبیت مجدد نرخ را میتوان تنها یک احتمال به شمار آورد نه چیز دیگری.

در هر حال رشد قیمتها در آغاز سال جاری و در اولین روزهایی که فعالیتها به صورت رسمی آغاز شده است را باید نکته مثبتی برای سال جاری برشمرد تا شاید بهار بازار فولاد سالی پررونق را برای این صنف و صنعت به همراه داشته باشد. به نظر میرسد خوشبینی به کاهش حجم تولید فولاد خام چین به کاهش حجم صادرات این کشور منجر شود، همچنین فضا برای صادرات محمولههای فولادی ایران به سایر کشورها مخصوصا کشورهای منطقه هموارتر از قبل شده تا شاید به این وسیله حجم صادرات فولاد ایران مخصوصا از سوی کارخانههای کوچکتر نوردی با حمایتی جدید روبهرو شود.

صادرات مخصوصا به کشورهای منطقه را باید یکی از مهمترین راهحلهای بهبود بنیادین بازار فولاد داخلی به شمار آورد که میتواند ضعف تقاضای موثر در بازار آزاد برای مصرف در پروژههای عمرانی و مسکونی را پوشش داده همچنین فضا را برای استفاده حداکثری از ظرفیتهای داخلی فراهم سازد. به نظر میرسد در شرایطی که قیمتهای داخلی در بازار فولاد از قیمتهای جهانی کمتر است، زمانی ایدهآل برای صادرات محصولات فولادی ایران به کشورهای منطقه مخصوصا عراق فراهم آمده که بهتر است به این فرصت تجاری بسیار مهم از سوی واحدهای نوردی توجه شود تا سود بیشتری از فرآیندهای تولیدی و تجاری حاصل شده و بازار فولاد با حمایتهای جدیدی روبهرو شود.

تب و تاب ضعیف در بازار فلزات پایه

نگاهی به معاملات دو هفته جاری مس در بازار داخلی اعم از بازار آزاد و بورس کالا نشان میدهد با آنکه این محصول با رشد قیمت مناسبی در مدت یک سال گذشته روبهرو شده اما هنوز شرایط برای خرید آن فراهم نیست. همین مساله در مورد آلومینیوم نیز قابل بررسی است. قیمت مس در یک سال گذشته از رقم 15 هزار تومان تا 24 هزار تومان افزایش را ثبت کرده است اما میزان تقاضا برای این محصول نسبت به سالهای گذشته با رشد قابل توجهی روبهرو نشده است. بررسی «دنیای اقتصاد» نشان میدهد میزان تقاضای مس مفتول در سال 95 رقم 54 هزار تن بوده و میزان 47 هزار تن نیز معامله شده است و این در حالی است که در سال 94 تقاضا 49 هزار تن و معامله 48 هزار تن بوده است. به عبارتی افزایش قیمت بیش از 50 درصدی بهای مس در بازار داخل نتوانسته روی حجم معاملات یا مقدار تقاضا اثر فوقالعادهای بگذارد. به این ترتیب باید گفت رکود در بخش پاییندستی این محصول مانع از رشد تقاضا شده و افزایش قیمت نیز مستقل از مولفههای بازار یعنی عرضه و تقاضا حرکت کرده است.

کارشناسان در این رابطه میگویند اولا قیمت جهانی مس در مدت یک سال گذشته با روندی صعودی روبهرو شده و این در شرایطی است که این روند با ضریب دلار در بازار که حدود 200 تومان افزایش را در مقایسه با سال 94 تجربه کرده همراه شده است. بر همین اساس نیز هست که فعالان بازار معتقدند قیمتگذاری این قبیل کالاها بر اساس اثر مستقیم دلار و قیمتهای جهانی میتواند به تناقض در بازارهای پایه منتهی شود که در حال حاضر نیز چنین شده است. در مورد مس کاتد اما وضعیت کمی بهتر بوده است بهطوریکه در سال 95 میزان تقاضا برای کالا 150 هزار تن بوده که 95 هزار تن از این کالا مورد معامله قرار گرفته است. این ارقام در سال 94 به ترتیب 85 و 80 هزار تن بوده است. این به آن معنا است که مس کاتد در سال گذشته با رونق بیشتری روبهرو شده و افزایش قیمت این محصول به بهبود خرید در آن نیز منجر شده است.

در این بین کارشناسان بازار فلزات پایه به این موضوع اشاره کردهاند که هنوز بازار وارد فاز معاملاتی خود نشده و در مقایسه با 5 سال پیش از تحرک مناسبی برخوردار نیست. به عقیده آنها قیمت مس در بازار داخل در سال 91 مثلا برای کاتد تا 25 هزار تومان نیز رسید که در آن دوره میزان تقاضا حدود 100 هزار تن ثبت شد و 85 هزار تن نیز معامله صورت گرفت که این رقم در حال حاضر در بازار به نصف رسیده است.

در این میان فعالان بازار با اشاره به وضعیت بازارهای فلزات پایه میگویند مدتی است عرضههای این محصول در بورس کالا کاهش یافته بهطوریکه آخرین عرضه این محصول در تالار صنعتی متعلق به اواخر بهمن ماه بوده و حدود 2 ماه است که این محصول عرضه نشده و از آنجا که قیمت در بازارهای جهانی طی این مدت افت و خیزهای فراوانی را تجربه کرده است قیمت در بازار آزاد نیز نوسانی است، اما میانگین قیمت مس در بازار در حال حاضر 24 هزار تومان برای کاتد و 22 هزار تومان برای مفتول ثبت شده است.

به عقیده فعالان بازار تقاضا در بازار فلزات پایه در حال حاضر چندان رضایتبخش نیست و انتظار نمیرود این کالا فعلا با وضعیت رو به رشدی همراه شود. این در شرایطی است که در بازارهای جهانی نیز به دلایل متعددی از جمله روابط تجاری آمریکا و چین که هر دو از کشورهای بزرگ مصرفکننده فلزات پایه دنیا محسوب میشوند در کنار تغییرات نرخ بهره آمریکا و افزایش بهای نفت همگی مسیر آتی بازار فلزات پایه را تعیین میکنند. بررسیها نشان میدهد مس در محدوده کنونی و نزدیک به مرز 6 هزار دلار فعلا به نوسان خود ادامه خواهد داد و این در حالی است که سطوح قیمتی بالاتر برای فلز نیکل قابل تصور است و این سطوح بالا به داخل نیز سرایت خواهد کرد. همچنین قیمت روی فعلا پایینتر از 3 هزار دلار است و پیشبینی نمیشود فعلا این مرز شکسته شود بهطوریکه قیمت این کالا در هفته گذشته میلادی حتی کاهش یافت. همچنین آلومینیوم نیز در بازارهای جهانی همچنان زیر 2 هزار دلار قرار دارد.