آغاز موج جدید احتکار خانگی/ ارزش سبد کالایی رمضان در بازار چقدر است؟

دو روز از آغاز ماه مبارک رمضان، گذشته است و مردم همچنان در تب و تاب خرید کالاهای مورد نیاز خود از بازار هستند، این در شرایطی است که با عرضه مستقیم کالا و برگزاری فروشهای فوق‎العادهای که از سوی دولت و واحدهای صنفی تدارک دیده شده است، بخشی از بار تامین کالای مورد نیاز مردم در این ماه، در حال پاسخگویی است.

در عین حال، مردم نیز به دلیل اینکه در ماههای گذشته با بازار نابسامانی مواجه شده اند و به راحتی نمیتوانستند کالاهای مورد نیاز خود را تامین کند، اکنون گویا حریص شدهاند و به خرید کالاها روی آوردهاند، به خصوص اینکه در گذشته هر گاه که عرضههای گسترده این چنینی از سوی دولت در بازار آغاز میشد، همواره این هشدار مسئولان را در پی داشت که مردم بیش از حد نیاز خود خرید نکنند و سعی در انبار کالاها در منازل خود نداشته باشند.

اما اکنون گویا اعتماد مردم به دولتیها از بین رفته است و هر کس تا جایی که توان مالی دارد، تلاش میکند تا از این فرصت استفاده کرده و کالاهای مورد نیاز خود را حداقل برای چند ماه آینده خریداری و از تخفیفهای خوب این روزهای بازار بهرهمند شود.

اوج احتکار خانگی کالاهای اساسی

بررسیهای میدانی مهر نشانگر این است که مردم تلاش دارند تا حداقل برای مایحتاج چند ماه آینده خود کالا خرید کرده و در خانههای خود ذخیرهسازی کنند. این در شرایطی است که البته برخی از مسئولان دولتی نیز از این احتکار خانگی بدشان نمیآید، چراکه آنها معتقدند که مردم خود تامین نیازهای زندگی روزمره خود در کالاهای اساسی را به عهده گیرند تا اگر نوسانی در قیمت کالاها در آینده بوجود آمد، دیگر دولت در تب و تاب تامین مایحتاج کالاهای اساسی به شکل فعلی نباشد.

در این میان، به خصوص در حاشیه نمایشگاههای عرضه مستقیم کالا، خودروهایی مشاهده میشود که صندوق عقب آنها مملو از کالاهایی است که نشان میدهد تنها مایحتاج یک ماه یک خانوار نیست، بلکه مشخص است که احتکاری در حال انجام است و خانهها به انبارهایی برای دپو مواد غذایی تبدیل شده است.

برنج، پرتقاضاترین کالای قابل دپو در منازل

یکی از خانمهایی که 5 کیسه برنج خریداری کرده و منتظر است تا خودرویی او را به مقصد برساند، در پاسخ به این پرسش مهر که چرا این میزان برنج خریداری کرده است، میگوید: برنج ایرانی به قیمت 1800 تومان در هیچ جای بازار حتی سر زمینهای کشاورزی نیز یافت نمیشود، بنابراین موقعیت خوبی است که برای ماههای آینده نیز خرید کنیم.

وی میافزاید: نوسانات قیمتی در بازار در ماههای گذشته این احساس را در مردم به وجود آورده است که اگر هم اکنون از این فرصت استفاده نکنند، حتما این فرصت را از دست خواهند داد و در ماههای آینده همین اقلام را باید حداقل 40 درصد گرانتر بخرند.

بررسیهای میدانی مهر نشانگر این است که حتی در میان غرفههای عرضه کننده کالا در نمایشگاههای عرضه مستقیم کالا ویژه ماه مبارک رمضان، مقابل غرفههای عرضه کننده برنج، ازدحام جمعیت است، این در حالی است که رنج قیمتی برنج عرضه شده در این نمایشگاهها، 1800 تا 2500 و در نوع مرغوب آن، 3500 تومان است، در حالیکه هم اکنون در بازار محدوده قیمتی برنج، در کف 2500 تومان و در سقف به 4500 تومان هم میرسد.

صفهای مرغ آب رفت

در روزهای گذشته از جمله کالاهایی که با استقبال زیاد مردم مواجه شده بود، مرغ بود. این در شرایطی است که قیمت این کالاها در نمایشگاههای عرضه مستقیم کالا تا 35 تا 40 درصد کمتر از سطح بازار است، البته هم اکنون در سطح بازار نیز با توزیع گسترده مرغ در نمایشگاههای عرضه مستقیم کالا و شبکه های توزیع منتخب، این کالا با افت قیمت مواجه شده است، اما باز هم اختلاف قیمت میان بازار و نمایشگاهها و مراکز منتخب عرضه، به اندازهای جذاب هست که مردم را ساعتها در صف نگه دارد.

این در شرایطی است که صفهای مرغ در نمایشگاههای عرضه مستقیم کالا نسبت به روزهای اول، کمتر شده است و مردم نیز در روزهای اول، بیشترین زمان را صرف کردند تا مرغ مورد نیاز خود را در ماه مبارک رمضان، تامین کنند.

یکی از خانم هایی که در صف تحویل مرغ ایستاده است، می گوید: مردم مجبور هستند تا مدتها از زمان خود را صرف کنند تا در صف بایستند و مرغ ارزان بخرند، در حالیکه اگر دولت مراکز عرضه را بیشتر کند، حتما مردم نیز به سختی نباید در صف بایستند.

او میافزاید: صف مرغ نسبت به روزهای گذشته کوتاهتر شده است و البته عرضه نیز بیشتر است و مردم راحت تر می توانند مرغ مورد نیاز خود را خرید کنند.

یک سبد کالایی ماه رمضان، چند؟

بررسیهای میدانی مهر نشانگر این است که اگر یک سبد کالایی برای ماه رمضان را برای یک خانوار 4 نفره را شامل 10 کیلو گرم برنج، 5 کیلوگرم شکر، 2 کیلوگرم قند، روغن 4 بطری 900 گرم، 5 کیلوگرم مرغ، 3 کیلوگرم گوشت در نظر بگیریم، و قیمت هر کیلوگرم برنج 2500 تومان، هر کیلوگرم شکر 1800 تومان، قند 1000 تومان، روغن 900 گرمی 1800 تومان، مرغ 4650 تومان و گوشت قرمز 21 هزار تومان باشد، آنگاه قیمت یک سبد کالایی خانوار در ماه رمضان تنها با اقلام مذکور حدود 82 هزار و 750 تومان خواهد شد.

بنابر این اگر حداقل تخفیفی که برای این اجناس در نظر گرفته شده است را 10 درصد بدانیم، آنگاه همین سبد به طور متوسط برای یک خانوار اگر از بازار آزاد خرید کرده و نوسانات قیمتی نیز نداشته باشد، حدود 90 هزار تومان تمام می‎شود.

بر این اساس شاید بی اعتمادی مردم به قیمتها در بازار کالاهای اساسی را بتوان عامل مهمی در ایجاد انگیزه برای خریدهای انبوه و عمده از مراکز عرضه مستقیم کالا دانست. حال این ئسوال مطرح است که آیا راهکار تنظیم بازار این است که مردم خود به خرید و احتکار کالا روی آورند یا خیر، دولت به نحوی مکانیزم بازار را چینش کند که همواره کالا با قیمت مناسب و یا حداقل نوسانات قیمتی معقول در اختیار مصرف کنندگان قرار گیرد، چراکه دیگر دوره تثبیت قیمت از سوی دولت نیز گذشته است، اما این به معنای آن نیست که مردم هر روز با قیمتی جدید و نوساناتی غیرقابل تحمل و حتی ساعتی و روزانه مواجه شوند.