اجاره زمین به قطری‌ها با 106 هزار مهندس کشاورزی بیکار توجیه ندارد

در حالی که یکی از اهداف مهم جذب سرمایهگذاری خارجی در کشور انتقال فناوری نو و مدیریت پیشرفته به کشور و نیز ایجاد رقابت بین تولیدکنندگان داخلی و سرمایهگذاری خارجی اعلام میشود، اخیرا اخباری شنیده میشود که از سرمایهگذاران یک کشور کوچک مانند قطر که اتفاقا نسبت به ایران هیچ حرف نویی در کشاورزی ندارد، برای اجاره بلند مدت زمین کشاورزی ایران دعوت شده است.

اجاره زمینهای کشاورزی ایران به قطریها در حالی است که طبق آمار رسمی سازمان نظام مهندسی کشاورزی و منابع طبیعی، از 160 هزار مهندس کشاورزی عضو این سازمان تنها 55 هزار مهندس در رشتههای مرتبط و غیر مرتبط کشاورزی مشغول کار هستند و به طور رسمی 106هزار مهندس کشاورزی بیکار و جویای کار ثبت شدهاند و سالانه 32 هزار مهندس جدید کشاورزی وارد بازار کار میشوند. این در حالی است که لزوما همه مهندسان کشاورزی عضو سازمان نظام مهندسی کشاورزی نیستند و سالانه 60 هزار کاردان(فوق دیپلم) کشاورزی وارد بازار کار میشوند که اکثر آنها بیکار میمانند.

در این اوضاع و احوال اجاره دادن زمین کشاورزی به مهندسان قطری و سرمایهگذاران این کشور حاشیه خلیج فارس چه توجیهی دارد.

اگر به گفته بهروز علیشیری رئیس سازمان سرمایهگذاری و کمکهای فنی و اقتصادی از 4.15 میلیارد دلار سرمایهگذاری خارجی در سال گذشته میلادی تنها یک درصد در بخش کشاورزی جذب شده و سازمان خواهان ارتقا این سهم اندک بخش کشاورزی است، آیا بهتر نیست به جای اجاره دادن زمین به قطریها، این سرمایهگذاران به بخش فرآوری و ارزش افزوده و بستهبندی و صادرات محصول کشاورزی راهنمایی میشدند.

طبقه گفته کارشناسان کشاورزی، تولید خرما در ایران سالانه حدود یک میلیون تن است که از این رقم 400 تا 500 هزار تن مصرف داخلی، رقم ناچیز صادرات و بقیه ضایع و تباه شده یا به مصرف خوراک دام میرسد، سایر تولیدات کشاورزی هم وضع بهتری ندارد.

به گونهای که گفته میشود حدود 20 تا 30 درصد محصولات کشاورزی ضایع میشود، در این شرایط آیا بهتر نیست سرمایهگذار خارجی در بخش فرآوری، بستهبندی و تبدیل خرما به محصولاتی چون قند خرما، عسل خرما، شیره خرما، الکل خرما، صدها محصول جدید فرآوری شده سرمایهگذاری کند تا این که زمین کشور را به اجاره بلند مدت خود در آورد.

از طرفی حضور سرمایهگذار خارجی در زمین کشاورزی به این معنی است که در شرایط کم آبی اکثر نقاط کشور و عدم مجوز برای احداث چاه جدید آب، این سرمایهگذاران که معمولا نسبت به سرمایهگذاران داخلی نزد برخی مدیران ارجح هستند، مجوز احداث چاه عمیق و برداشت آن را میگیرند و آب زیرزمینی که قطره قطره آن در حکم طلا دارد و طی میلیونها سال در دل زمین تشکیل شده از زمین کشیده و صرف تولید محصولاتی میشود که به خاطر نزدیک بودن قطر به ایران محصول برداشت شده و طی همان روز تولید را به کشورش منتقل کند.

حال تصور شود بعد از طی مدت اجاره زمین که به فرض 20 سال باشد، اگر این سرمایهگذار منصرف شود و زمین را به کشور ایران تحویل دهد که اولا از نظر کشاورزی تبدیل به کویر شده، ثانیا آب ندارد و ثالثا خاک آن سالها طول میکشد که بتواند مواد مغذی و میکرو ارگانیسمهای از دست رفته را باز یابد.

از طرف دیگر باید در مباحث سیاسی دقت شود، حضور اشغالگران سرزمین مقدس فلسطین و بیتالمقدس از 1948 از اجاره زمینهای فلسطینیان و احداث باغهای کیبوتس (مزارع کار جمعی اسرائیلی) شروع شد، تا کمکم ساکنان اصلی آن سرزمین را از زمین مادری خود راندند و آواره کردند و اکنون بعد از 64 سال آوارگان فلسطین در سراسر دنیا پراکندهاند و هر روز شهرک نشینان صهیونیست بیشتر میشوند.

بخش کشاورزی ایران بسیار پیشرفته تر و با قدمتتر از کشورهای خاورمیانه است مثلا صنعت واکسن و سرم سازی در ایران حدود 100 سال، صنعت دامپزشکی حدود 100 سال، دانشکده کشاورزی و فلاحت حدود 100 سال، صنعت مرغداری مدرن و امروزی حدود 60 سال، صنعت دامداری پیشرفته حدود 50 سال، صنعت گلخانه حدود 50 سال، صنعت کشت بافت به عنوان پیشرفته ترین صنعت کشاورزی حدود 20 سال، صنعت تولید گیاهان تراریخته حدود 20 سال و سایر فنون پیشرفته کشاورزی ایران از کشورهای خاورمیانه و به ویژه کشورهای کوچک حاشیه خلیج فارس بسیار پیشرو تر و پیشرفتهتر است.

در حال حاضر متخصصان بخش خصوصی جمهوری اسلامی برای احیای نخلستانهای کشور همسایه مسلمان عراق که در طی جنگ تحمیلی از بین رفته از طریق کشت بافت و احیای نخلستان دعوت شده و حضور دارند.

بر اساس گفته حسن تاجبخش استاد ممتاز و بازنشسته و چهره ماندگار رشته دامپزشکی دانشگاه تهران، ایران دارای 12 هزار سال سابقه سکونت و  7000 سال سابقه تمدن است که طی این قرون متمادی بخش کشاورزی و دامپروری ثروت لایزال بوده و کشور را اداره کرده و نفت حدود 100 سال پیدا شده ،اما متاسفانه برخی افراد فکر میکنند ثروت لایزال است در حالی که منابع نفت و گاز یک روز تمام میشود، پس باید کشاورزی دامپروری کشور توجه شود و ثروت لایزال در آنجا است.

حال که سالانه حدود 1500 دامپزشک و 32 مهندس کشاورزی از دانشگاهها دانش آموخته میشوند آیا بهتر نیست این مهندسان جوان در قالب شرکتهای تعاونی دانش بنیان با اندک آوردهای و با حمایت دولت و در اختیار قرار دادن زمین و امکانات آب به تولید و کشت و کار بپردازند.

در حال حاضر مهندسان جوانی که گلخانههایی در هشتگرد و یا زمین در ورامین برای تولید گرفتهاند، صدها مشکل در تامین آب، نقدینگی در گردش، فروش محصول و سایر مشکلات دارند، آنگاه عدهای تصمیم میگیرند، زمینهای کشاورزی را به خارجیها اجاره دهند. آیا اجاره زمین به خارجی بهتر است یا برطرف کردن مشکل مهندسان ایرانی که مشغول کار هستند.

طبق گفته مختار مهدی زاده عضو هیات مدیره اتحادیه صادر کننده میوه و تره بار سالهای قبل میوه و سبزیجات ایران مانند هندوانه، خربزه، کاهو، کلم، فلفل و سیب زمینی، پیاز و سیب زمینی ایران به کشورهای حاشیه خلیج فارس از جمله قطر صادر میشده و به صورت تازه خوری و خام و فروشی عرضه می شد، اما آنها امروز این محصولات را از کشورهای دیگر مانند اردن خریداری میکنند، اگر قرار است سرمایه گذار خارجی بیاید، بهتر نیست همین محصولات را با بسته بندی جدید یا فرآوری شده صادر نماید.

رئیس سازمان سرمایه گذاری خارجی با اشاره به قانون سال 1310 در مورد امکان مالک شدن شرکتهای خارجی در ایران اعلام میکند سرمایه گذاری خارجی از طریق ثبت شرکت خارجی در کشور از طریق شخصیت حقوقی میتواند مالک و سهامدار عمده شود. آیا نباید مسئولان به مساله ارزش افزوده برای کشور فکر کنند آیا نمیتوانند زمینه حضور سرمایه گذاری خارجی در فناوری پیشرفته و حضور به شرط انتقال مدیریت را به ثبت رسانند؟ اگر این گونه باشد خارجیها تمایل پیدا میکنند که چاههای نفت را هم اجاره کنند و تمام ذخایر را ظرف مدت اجاره بکشند. اما باید با تدبیر سعی شود سرمایه گذاری خارجی در صنایع بسیار پیشرفته سرمایه گذاری کند که هم ارزش افزوده و هم انتقال تکنولوژی و مدیریت به کشور را انجام دهد.