سه راه پیش‌ روی توسعه میدان گازی فرزاد

قرار بود طرح جامع توسعه میدان گازی فرزاد B تا پایان سال ۱۳۸۷ امضا شود، اما این اتفاق محقق نشد تا اینکه در مرداد ماه سال ۱۳۸۸، منابع خبری از تصمیم ایران برای مذاکره با هند درباره میدان گازی فرزاد B خبر دادند. اما از سال ۱۳۸۸ که خبر حضور هندیها در فرزادB قطعی شد، تا سال ۱۳۹۰ همچنان توسعه این میدان گازی، منتظر نهایی شدن مذاکرات شرکت ملی نفت ایران با یک کنسرسیوم هندی بود.

مذاکراتی که از سالی به سال دیگر موکول میشد بدون اینکه نتیجه ای در پی داشته باشد. در نهایت ۲۱ فروردین ۱۳۹۵ بود که وزیر نفت و گاز هند گفت مذاکرات در مورد فرزاد B پیش از تحریمها صورت گرفته و بنابراین خارج از مناقصه به شرکت هندی داده میشود. به گفته پرادان اگرچه هنوز توافقی برای قیمتگذاری گاز میدان فرزاد B صورت نگرفته اما این پروژه حتما به یک شرکت هندی میرسد.

بلاتکلیفی درمورد این میدان همچنان ادامه داشت تا اینکه علی اکبر شعبان پور، مدیر عامل شرکت نفت و گاز پارس در اواسط تیرماه 1395 با اشاره به اینکه تصمیم نهایی در مورد میدان فرزاد B را شرکت ملی نفت میگیرد، گفت شرکت هندی پیمانکار تنها تا سپتامبر فرصت ارائهی مدلهای تجاری خود را در مورد این میدان دارد و هندیها باید مدل مالی خود را در این زمینه ارائه دهند. وی با رد هرگونه اختلاف مالی در زمینهی توسعه این میدان خاطر نشان کرده بود طبق قرارداد قبلی که با هندیها در مورد فرزاد B داشتیم مدل مالی متفاوت بود و در آن زمان با شرایطی که قیمت نفت بالا بود، تجاری بودن این پروژه مورد بررسی قرار گرفته بود.

مدیر عامل شرکت نفت و گاز پارس ادامه داده بود اما با پایین آمدن قیمت نفت باید بار دیگر مسالهی تجاری بودن توسعه این میدان از سوی هندیها بررسی شده و مدل مالی آن ارائه شود تا در نهایت مساله تجاری بودن انجام پروژه به تایید وزارت نفت برسد. همچنین شعبانپور اعلام کرده بود هند تا سپتامبر سال جاری یعنی اواخر شهریور و اوایل مهر 1395فرصت دارد مدل مالی خود را به وزارت نفت ارائه دهد و در غیر این صورت تصمیمگیری در مورد ادامه یافتن این قرارداد بسته به نظر وزارت نفت خواهد بود.

زمان هندیها در حالی قرار بود در اوایل مهرماه به پایان برسد که علی کاردر، مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران، در اواسط آذر ماه 1395 اعلام کرد برای توسعه میدان فرزاد B با هند به مدل فنی نسبتا نزدیک شدیم و اکنون بحث مالی و اقتصادی مطرح است. تنها دو هفته بعد از اظهارات وی، مشکین فام، مدیرعامل شرکت نفت و گاز پارس گفت قرارداد توسعه میدان فرزاد B به زودی امضاء میشود.قراردادی که هرگز نهایی نشد تا اینکه وزیر نفت، اواخر سال گذشته اعلام کرد پیشنهاد هندیها مورد قبول نبوده و نامهای نوشته شده که آنها باید بیایند و آن را تصحیح کنند. در موازات این یک راه دیگری را دنبال میکنیم که روش دیگری بوده و بعدا اعلام میشود اما هندیها وقت زیادی ندارند.

خبر صریح وزیر وگروکشی هندیها

اما تیر خلاص را وزیر نفت کشورمان در اوایل اسفند سال گذشته زد و صراحتا اعلام کرد پیشنهاد هند مورد بحث قرار میگیرد اما با آنها به توافق نرسیدیم و بعید است به این سادگی به توافق برسیم. زیرا فاصله پیشنهاد ما و هندیها از نظر قیمت خرید گاز زیاد است. بنابراین ممکن است توسعه این میدان به شرکت دیگری داده شود.

خبری که گویا به مذاق هندیها خوش نیامد و رسانه های هندی اخیرا به نقل از یک منبع آگاه هندی اعلام کردند با توجه رد اعطای امتیاز توسعه میدان گازی «فرزاد ب» ایران به شرکت های هندی، پالایشگاه های دولتی هند قصد دارند میزان خرید نفت خود از ایران را در سال ۱۸-۲۰۱۷ یک پنجم کاهش دهند و اگر در تصمیم تهران تغییری حاصل نشود، میزان کاهش خرید را بیشتر خواهند کرد.
بر این اساس قرار است خرید روزانه نفت هند از ایران از ۲۴۰ هزار بشکه به ۱۹۰ هزار بشکه کاهش یابد.

3 پیش روی فرزاد B برای توسعه

با وجود اینکه ایران و هند بر سر میدان گازی فرزاد B به توافق نهایی نرسیدند و کارشان به تهدید و گرو کشی رسید، علی کاردر،مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران چندی پیش به ایسنا گفت اگر هندیها باز هم اظهار علاقه کنند و بتوانند مشکلات خود را در زمینه مالی برطرف کنند، مذاکره با آنها را متوقف نمیکنیم.

وی همچنین از آماده سازی اسناد برای توسعه میدان گازی فرزاد B به صورت EPCF خبر داد و افزود برای توسعه این میدان پکیجهای مستقلی به صورت EPCF  (مهندسی، تامین کالا و ساخت، اجرا و تامین مالی) در بازار عرضه میشود. برای این اقدام  با یک مشاور وارد مذاکر شدهایم و این مشاور در حال آمادهسازی اسناد مربوطه  است.

همچنین زنگنه هفته گذشته از تمایل گاز پروم برای توسعه میدان فرزاد خبر داد و گفت این شرکت روسی هم برای توسعه میدان فرزاد اعلام آمادگی کرده است. همچنین ممکن است در این میدان یک چاه اکتشافی حفر کنیم یا به روشی غیرمتعارف این میدان را توسعه دهیم.

وی تاکید کرد زنگنه  برای مذاکره با هندیها زمان زیادی صرف کردیم اما چیزی از مذاکره با هندیها عاید کشور نمیشود. البته هنوز نمیگوییم مذاکرات شکست خورده و نتیجه مذاکرات بستگی به نظر طرف مقابل دارد.

بر اساس این گزارش، حجم گاز درجای میدان گازی فرزاد B ، بیش از ۲۱ تریلیون فوت مکعب برآورد شده که ۱۲/۵ تریلیون آن قابل استحصال است و طبق برنامه قرار است با توسعه میدان در فاز نخست از این میدان روزانه ۱/۱ میلیارد فوت مکعب گاز تولید شود.