کاهش چشمگیر اکتشاف نفت در سال ۲۰۱۶

طبق این گزارش که روز پنجشنبه، هفتم اردیبهشت، در وبسایت رسمی این نهاد بینالمللی منتشر شد، این امر در پی کاهش سرمایه گذاری شرکتها و کاهش پروژههای نفتی به کمترین میزان در بیش از ۷۰ سال گذشته، رخ داده است.

آژانس بین المللی انرژی در این گزارش هشدار داده است که این روند در سال جاری نیز ادامه خواهد یافت.

در سال ۲۰۱۶ حدود ۲/۴ میلیارد بشکه ذخایر جدید نفتی کشف شد که در مقایسه با متوسط ۹ میلیارد بشکه کشف شده در ۱۵ سال گذشته بیانگر کاهش چشمگیری است.

در همین حال، حجم منابع متعارف برنامه ریزی شده برای توسعه سال گذشته به ۴/۷ میلیارد بشکه کاهش یافت که نسبت به سال پیش از آن ۳۰ درصد کمتر است. همچنین، تعداد پروژههایی که تصمیم نهایی برای سرمایه گذاری در مورد آنها گرفته شد کمترین حد از دهه ۱۹۴۰ تاکنون بوده است.

کاهش شدید فعالیت در بخش منابع متعارف نفتی به این دلیل است که سرمایه گذاری در پی سقوط قیمت نفت کاهش یافته است. این امر نگرانی مضاعفی را برای امنیت انرژی جهانی در زمانی ایجاد میکند که خطرات ژئوپلیتیکی در برخی کشورهای تولیدکننده عمده، مانند ونزوئلا، بالا گرفته است.

کاهش فعالیت ها در بخش منابع متعارف نفتی در حالی است که صنعت نفت شیل (منابع نامتعارف نفت) در آمریکا قوت گرفته است. سرمایه گذاری در صنعت شیل به شدت زیاد شده و تولید در پی کاهش هزینهها تا ۵۰ درصد از سال ۲۰۱۴ تاکنون، افزایش یافته است.

این رشد در تولید نفت شیل در آمریکا یک عامل اساسی در کاهش فعالیت در بخش منابع متعارف نفت بوده است.

تولید از منابع متعارف نفتی به میزان ۶۹ میلیون بشکه در روز بیشترین سهم را در تولید روزانه ۸۵ میلیون بشکهای جهان دارد. علاوه بر آن، روزانه ۶/۵ میلیون بشکه نیز از تولید مایعات شیل در آمریکا، و بقیه نیز از دیگر مایعات گازی و منابع نامتعارف شامل شنهای نفتی و نفت سنگین به دست میآید.

با در نظر گرفتن پیشبینی افزایش سالانه ۱/۲ میلیون بشکه در روز تقاضای جهانی در پنج سال آینده، آژانس بینالمللی انرژی مکررا هشدار میدهد که ادامه روند کاهش سرمایه گذاری میتواند به محدود شدن عرضه بینجامد.

پیشبینی میشود سرمایه گذاری در بخش اکتشاف سومین سال متوالی در سال ۲۰۱۷ نیز به کمتر از نصف میزان انجام شده در سال ۲۰۱۴ برسد که به نوبه خود به کاهش اکتشافات منجر خواهد شد.

به گفته فاتح بیرول، مدیر اجرایی آژانس، شواهد نشان میدهد بازار نفت از یک سو با کاهش تاریخی فعالیت در بخش منابع متعارف و از سوی دیگر با افزایش قابل توجه تولید نفت شیل در آمریکا روبهروست.

در این حالت پرسش کلیدی در مورد آینده بازار نفت این است که تا چه زمانی افزایش عرضه نفت شیل میتواند سرعت کم رشد در بخشهای دیگر نفت را جبران کند.

هزینهها در صنعت شیل آمریکا تا حدی پایین آمده است که در بسیاری از موارد قابل رقابت با پروژههای متعارف نفتی شده است. برای مثال، قیمت سربهسر در حوزه نفتی تکزاس هم اکنون حدود ۴۵-۴۰ دلار در هر بشکه است.

پیشبینی میشود تولید مایعات از شیل آمریکا تا سال ۲۰۲۲ تا ۲/۳ میلیون بشکه در روز بر مبنای قیمتهای کنونی بالا رود و اگر قیمتها بالاتر رود تولید نیز افزایش یابد.

بخش فراساحلی، که حدود یک سوم تولید را شامل میشود و نقش حیاتی در آینده عرضه جهانی ایفا میکند، به شدت در اثر کاهش فعالیت صدمه دیده است. در سال ۲۰۱۶، فقط ۳۱ درصد منابع متعارف برنامه ریزی شده فراساحلی بود که در مقایسه با متوسط ۴۰ درصد بین سال های ۲۰۰۰ و ۲۰۱۵ کاهش یافته است.

برای نمونه، در دریای شمال، سرمایه گذاری نفتی در سال ۲۰۱۶ به کمتر از ۲۵ میلیارد دلار کاهش یافت که تقریبا نصف سرمایه گذاری در سال ۲۰۱۴ بود. این میزان سرمایه گذاری نزدیک به سرمایهگذاری انجام شده در پروژههای بادی فراساحلی در دریای شمال است که در همین بازه زمانی دو برابر شده و به ۲۰ میلیارد دلار رسیده است.