تمایل کشورهای حاشیه خلیج فارس به خرید گاز از ایران/ پساانتخابات فرصت مناسب پی‌گیری

«حمیدرضا عراقی» روز یکشنبه درباره مذاکره با کشورهای حاشیه خلیج فارس برای صادرات گاز، گفت: بهتازگی مذاکرهای با آنها نداشتهایم، اما بهصورت غیرمستقیم گفتهاند که میخواهند دراینباره مذاکره کنند.

وی بابیان اینکه با کاهش تنشها در منطقه، شرایط بهبود مییابد، تأکید کرد، به نظرم پس از برگزاری انتخابات، این اقدام را بتوان راحتتر پیگیری کرد.

اغلب کشورهای حاشیه خلیج فارس باوجود دارا بودن منابع غنی نفت، از ذخایر کافی گاز محروم هستند و در بین آنها فقط ایران و قطر به حجم عظیم ذخایر گاز دسترسی دارند و میتوانند صادر کنند. هرچند عراق نیز دارای ذخایر قابلتوجه گاز است، اما به دلیل شرایط موجود این کشور، به نظر نمیرسد تا سال 2018 یا حتی 2020 بتواند به این ذخایر دسترسی پیدا کند.

حوزه خلیج فارس حدود 730 میلیارد بشکه ذخیره اثباتشده نفت و بیش از 70 تریلیون مترمکعب ذخیره گاز طبیعی را در خود جای داده است. اما باوجود برخورداری اغلب کشورهای منطقه از میادین عظیم نفتی، این کشورها منابع مستقل گازی ندارند و اغلب منابع گازی بهصورت گاز همراه با نفت است.

کشورهایی مانند عراق، عربستان، کویت و امارات هرچند دارای منابع گازی هستند اما این منابع بهطور عمده گاز همراه با نفت است و این کشورها ذخایر مستقل گازی ندارند. تولید این گازها نخست بر میزان تولید نفت مبتنی است و بیشتر برای تزریق گاز به مخازن استفاده میشود و بنابراین نمیتواند بهعنوان منبع مطمئن عرضه گاز لحاظ شود.

با توجه به اختصاص گاز میدان گنبد شمالی قطر به تأسیسات ان.ال.جی (گاز طبیعی مایعشده)، در عمل این کشور گازی برای صادرات از طریق خط لوله ندارد و بدین ترتیب ایران، تنها کشوری است که میتواند از طریق خط لوله، گاز موردنیاز کشورهای منطقه را برای مصرف در بخش خانگی، صنایع و آبشیرینکنها تأمین کند.

بر این اساس، مسئولان وزارت، توجهی ویژه به تأمین نیازهای گازی کشورهای منطقه داشته و حتی مذاکراتی را نیز انجام دادهاند. در حاضر، ایران، صرفاً به ترکیه گاز صادر میکند و قرار است که از سال جاری نیز صادرات گاز به عراق را آغاز کند. پاکستان کشور دیگری است که تمایل خود را برای واردات گاز از ایران اعلام و قراردادی را نیز امضا کرده، اما تاکنون اقدامی برای احداث خط لوله انتقال گاز انجام نداده است.

بر اساس قرارداد گازی تهران – اسلامآباد، تا سال آینده ایران باید بهطور میانگین روزانه حدود 21 میلیون و 500 هزار مترمکعب گاز به پاکستان صادر کند و باوجود مراحل نهایی ساخت و آمادهسازی خط لوله انتقال گاز ایران اما طرف پاکستانی هنوز ساخت لوله گاز را در خاک کشور خود آغاز نکرده است.

ایران در سالهای اخیر با عمان، امارات و کویت مذاکراتی را برای صادرات گاز داشته که به امضای قرارداد با عمان منجر شده است. قرار است گاز صادراتی ایران درعمان به گاز طبیعی مایعشده (ال.ان.جی) تبدیل و به بازارهای هدف صادر شود.

اما مذاکره با کویت و امارات به دلیل برخی مسائل سیاسی در 2 سال اخیر متوقف شده است. ایران اعلام کرده است که در سالهای آینده از ظرفیت صادرات روزانه 200 تا 300 میلیون مترمکعب گاز برخوردار خواهد بود.