افزایش امید به آینده جمعیت فعال اقتصادی/ کیفیت رشد اقتصادی بالا رفت

بررسیهای صورت گرفته توسط مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی نشان میدهد دولت یازدهم در حالی موفق شده است نسبت به ایجاد اشتغالی برابر با سالانه 490 هزار شغل در هر سال اقدام کند که کیفیت رشد اقتصادی در سالهای قبل با کاهشی محسوس روبرو بود . افزایش تعداد اشتغال ایجاد شده نشانگر آن است که کیفیت رشد اقتصادی در ایران در سالهای 1392 تا 1396 افزایش یافته است.

عبارت کاهش کیفیت رشد اقتصادی بدان معناست که رشد اقتصاد موجبات ایجاد شغل در کشور را فراهم نکند. این پدیده غالبا در کشورهایی که دارای منابع طبیعی هستند دیده میشود. بررسیهای بازوی کارشناسی مجلس شورای اسلامی نشان میدهد از سال 1387 تا سال 1393 رشد اقتصادی ایران رشدی غیر اشتغال زا بوده است و به این ترتیب فرصت تاریخی بزرگی از دست رفته است. این فرصت در حالی از دست رفت که بالاترین درآمد تاریخ نفت در همین سالها نصیب ایران شد، اما فرصت تاریخی ایجاد شده از سوی دولتمردان مورد بهره برداری جدی قرار نگرفت .

بر این اساس، در دوره تصدی دولت نهم خالص اشتغال کل دوره منفی 120 هزار فرصت شغلی بوده است. این بدان معناست که در این دوره زمانی هر سال 30 هزار فرصت شغلی از دست رفته است. با این حال در سالهای استقرار دولت دهم، با بهبود درآمدهای نفتی اما وضعیت اشتغال چندان بهبودی نیافت و خالص اشتغال کل دوره برابر با 128 هزار شغل بوده است.

دولت یازدهم توانسته است در سخت ترین دوران اقتصادی ایران سالانه برابر با 490 هزار شغل خالص ایجاد کنذ. به این ترتیب خالص اشتغال ایجاد شده در کل دوره برابر با یک میلیون و 960 هزار شغل برآورد شده است.

به نظر میرسد اقتصاد ایران بار دیگر توانسته است رشد خود را با بنیان های ایجاد شغل هماهنگ کند. این نکته امروزه نه فقط برای ایران که برای بسیاری از کشورها از اهمیتی درخور برخوردار است چرا که رشد اقتصادی منفک از اشتغال نمیتواند در خدمت بهبود وضعیت توزیع درآمد و بهره مندی اقشار مردم از فرصت ایجاد شده قرار دهد .

افزایش کیفیت رشد اقتصادی در سالهای استقرار دولت یازدهم، در سالهای پیش رو نیز مد نظر قرار دارد چرا که بیکاری یکی از مهمترین اولویتهای اقتصاد و اجتماع ایران محسوب میشود. نرخ بیکاری دو رقمی سالهاست که اقتصاد ایران را تحت فشاری شدید قرار داده و دو برابر بودن نرخ بیکاری جوانان نسبت به نرخ بیکاری کل سبب شده است بخشی از ظرفیتهای اقتصادی ایران قابلیت ظهور و بروز را پیدا نکند.

بررسیها نشان میدهد در سال های اخیر با افزایش امید به آینده جمعیت فعال اقتصادی نیز افزایش یافته است. این نشانه هر چند از منظر کارشناسان نشانه خوبی محسوب میشود اما اهمیت تمرکز بر سیاستهای منجر به ایجاد شغل در کشور را گوشزد میکند.

بر اساس این گزارش دولت برای سال جاری ایجاد یک میلیون شغل را هدف گذاری کرده است.در قالب برنامه ششم، رشد هشت درصدی ایجاد اشتغال پیش بینی شده است. بر این اساس ایجاد سالانه هشتصد تا یک میلیون شغل نیز در دستور کار قرار دارد.

بخش مهمی از جمعیت بیکار ایران دارای تحصیلات دانشگاهی هستند و همین امر اهمیت ایجاد شغل متناسب با جمعیت تحصیلکرده را نیز بازگو میکند. بر این اساس ایران نیاز دارد برای استفاده از توان بالقوه و سرمایههای انسانی خود شرایط را برای ایجاد شغل مناسب با تحصیلکردههای بیکار فراهم کند.