رشد صادرات صنایع معدنی در سال 95

در این میان کشورهای چین، عراق، امارات متحده عربی، ترکیه، ایتالیا، افغانستان، تایوان، عمان، تایلند، هند، ترکمنستان، اسپانیا، پاکستان، کره و کویت به ترتیب از مهمترین بازارهای صادراتی مواد معدنی در این سال به شمار میروند.

این در حالی است که در کنار مواد معدنی خام و نیم ساخته نیز برخی محصولات نهایی نظیر چینی بهداشتی، کاشی و سرامیک کشور با وجود کیفیت و قیمت مناسب و رقابتی به بازارهای اروپا صادر شده است. اما ریز صادرات مواد معدنی به کشورهای مختلف نیز در این گزارش مورد بررسی قرار گرفته است.

براساس این گزارش وضعیت صادرات مواد معدنی در سال 95 در بخش سنگآهن به رقم 775 میلیون دلار و به وزن 20235 هزارتن رسیده که نسبت به دوره مشابه سال 94، از لحاظ ارزشی 48 درصد و از لحاظ وزنی نیز 48 درصد رشد را تجربه کرده است. طی این دوره، قیمت جهانی سنگآهن به حداقل ۲۵ دلار و حداکثر ۵۰ دلار رسید که در مقایسه با قیمتهای سال 94 که حداقل کمتر از ۲۰ دلار و حداکثر ۵۷ دلار بوده است، از رشد برخوردار و سرمایهگذاری در صنایع پاییندستی فولاد در کوتاهمدت برای محقق شدن اهداف پیشبینی شده تولید، از مهمترین عوامل موثر بر روند کاهش خامفروشی است.

با توجه به جایگاه ویژه ایران از لحاظ برخورداری از منابع و ذخایر ارزشمند و کیفیت منحصر به فرد انواع سنگ تزئینی، بازارهای عمده جهانی سنگ کشورهای چین، هند، ایتالیا و... همواره از شرکای تجاری ایران در این زمینه بودهاند. در سال ۱۳۹۵ صادرات سنگ تزئینی کار نشده (خام) به رقم ۱۴۳ میلیون دلار به وزن ۷۲۶ هزار تن بالغ شد که در مقایسه با مدت مشابه سال قبل از آن از لحاظ ارزش 42/5 درصد و از لحاظ وزنی نیز 42/8 درصد افزایش یافته است.

صنعت فولاد هم بهعنوان صنعت مادر در بخش فلزات با تکیه بر منابع موجود در کشور از اهمیت ویژه برخوردار است که این جایگاه نیز صادرات غیرنفتی کشور را هم جهت بخشیده، بهطوری که فولاد یکی از اقلام عمده صادرات غیرنفتی کشور به شمار میآید.

صادرات گروه کالایی فولادخام و نیمهساخته طی سال 95 به ۲۴۵۹ میلیون دلار و وزن ۶۳۶۷ هزار تن رسیده است که بر این اساس در مقایسه با عملکرد دوره مشابه سال 94 از لحاظ ارزشی 2/7 درصد و از لحاظ وزنی ۴۲ درصد رشد را نشان میدهد. صادرات مس هم طی سال 95 بالغ بر ۵۱۸ میلیون دلار به میزان ۱۷۵ هزار تن است که در مقایسه با دوره مشابه سال قبل از آن ۱۴۶ درصد از لحاظ ارزشی و ۳۳۹ درصد از لحاظ وزنی افزایش نشان میدهد.

عامل اصلی در رشد صادرات بهبود شرایط فعالیت شرکت ملی صنایع مس ایران در تولید و صادرات نسبت به سال گذشته است. اما پساز فولاد، آلومینیوم نیز دیگر فلز مهم صادراتی کشور است.

صادرات در این بخش طی سال ۱۳۹۵ بالغ بر ۲۳۷ میلیون دلار به وزن ۱۳۷ هزارتن است که در مقایسه با دوره مشابه سال قبل 5/3 درصد از لحاظ ارزشی و 13/3 درصد از لحاظ وزنی رشد را نشان میدهد. بهرغم افزایش قیمت جهانی آلومینیوم از دلایل کاهش صادرات در این گروه باید به تقاضا در داخل کشور در برخی صنایع اشاره داشت. همچنین صادرات سرب و مصنوعات از سرب در مدت زمان مذکور بالغ بر ۱۷۱ میلیون دلار به وزن ۹۲ هزار تن گزارش شده که عموما بهصورت شمش است و در مقایسه با مدت مشابه سال 94 با افزایش ۳۳ درصدی ارزشی و ۳۰ درصد افزایش وزنی همراه بوده است.

صادرات سال ۱۳۹۵ در بخش روی و مصنوعات از روی نیز ۲۲۰ میلیون دلار به وزن ۱۲۷ هزارتن (۹۹ درصد شمش) رسیده که در مقایسه با صادرات دوره مشابه سال قبل از آن با ۲۴ درصد از لحاظ ارزشی و ۳۸ درصد از نظر وزنی با افزایش همراه بوده است. آمارها نشان میدهد صادرات سیمان و کلینکر هم در این مدت به رقم ۳۹۹ میلیون دلار معادل ۱۱۳۸۵ هزار تن بالغ شده که بر این اساس در مقایسه با مدت مشابه سال قبل از نظر ارزشی ۴۱ درصد و از نظر وزنی ۱۰ درصد با کاهش مواجه شده است. از این میزان صادرات ۱۴۴ میلیون دلار به وزن ۴۲۳۳ هزار تن مربوط به کلینکر است. صادرات کلینکر طی این دوره با ۲۲ درصد رشد ارزشی و ۳۳ درصد رشد وزنی همراه بوده است.

براساس این گزارش کاهش صادرات سیمان کشور عمدتا متاثر از تحولات داخلی کشور عراق بوده است. با توجه به تقاضاهای مناسب برای کلینکر و سیمان ایران که در بازارهای جنوب شرق آسیا و نیز آفریقا وجود دارد، ضرورت تامین بخشی از هزینه حمل دریایی این محصولات پیشنهاد میشود.

از سوی دیگر در سال 95 میزان ۳۷۲ میلیون دلار به وزن ۲۴۰ هزار تن انواع کاشی و سرامیک، آجر و چینی بهداشتی از کشور صادر شده که در مقایسه با مدت مشابه در سال ۱۳۹۴ از لحاظ ارزشی با ۲۱ درصد و از لحاظ وزنی با 5/ 9 درصد کاهش همراه شده است که این تفاوت نرخ تغییر قیمت و وزن نشان از کاهش چشمگیر قیمت صادراتی است. شیشه ساختمانی هم شامل انواع مختلف تخت، چند جداره، فلوت و بهصورت بلوک و نیز شیشه برای تزئینات داخلی است که در سال ۱۳۹۵ به ارزش ۱۳۹۴ میلیون دلار و به وزن ۴۳۲ هزار تن گزارش شده است. این رقم در مقایسه با ۱۲ ماه سال ۱۳۹۴، ۲۲ درصد رشد ارزشی و ۲۱ درصد رشد وزنی را نشان میدهد.

صادرات سنگ کار شده هم در دوره مذکور به رقم ۱۲۲ میلیون دلار و ۳۷۴ هزار تن رسید که در مقایسه با دوره مشابه سال ماقبل از لحاظ ارزشی ۴۱ درصد و از لحاظ وزنی ۴۴ درصد رشد را نشان میدهد و به دلیل غالب بودن تفکر سنتی بر بهرهگیری از تکنولوژی مدرن و بهروز، بهرهوری در صنعت سنگ پایین بوده به گونهای که هماکنون در کشور بهطور متوسط از یک تن سنگ خام حدود هفت مترمربع سنگ تولید میشود.