افت‌و‌خیز درآمدهای مالیاتی دولت از خودرو

آمار بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران از میزان درآمدهای مالیاتی دولت در سال گذشته نشان میدهد دولت توانسته درآمد مالیاتی 42 هزار و 400 میلیارد ریالی از بخش خودرو را در سال 95 کسب کند؛ حال آنکه براساس برنامه مصوب سال گذشته دولت باید درآمد 49 هزار و 500میلیارد ریالی از این بخش کسب میکرد. هر چند درآمدهای دولت از این بخش بیش از 50درصد رشد داشته اما کمتر از رقم هدفگذاری شده بوده است.

مجموع درآمدهای مالیاتی دولت از خودروسازی، در بخش مالیاتهای غیرمستقیم جای میگیرد که براساس قوانین مالیاتی، دولت از دو بخش یعنی «مالیات بر واردات» و «مالیات بر کالا و خدمات» میتواند از عرضهکنندگان خودرو مالیات دریافت کند. روند چهار ساله آمار بانک مرکزی از مجموع درآمدهای مالیاتی خودرو اما نشان میدهد که درآمدهای دولت از این بخش طی چهار سال گذشته با افتوخیز جدی مواجه بوده است. براساس این آمار، دولت در سال 92 درآمد 22 هزار میلیارد ریالی را کسب کرد که این رقم در سال 93 با افزایش بیش از 75 درصدی به 38 هزار و 600 میلیارد ریال رسید. با وجود این، آمار بانک مرکزی نشان میدهد که درآمد دولت در سال 94 با افت بیش از 27 درصدی مواجه شده بهطوریکه در این سال 28 هزار و 100 میلیارد ریال درآمد از بخش خودرو نصیب دولت شد.

هرچند در سال 95 دولت تصمیم داشت درآمدهای خود از این محل را 76 درصد رشد دهد، اما در نهایت با کسب 42 هزار و 400 میلیارد ریال، تنها توانست 51 درصد درآمدهای خود از این بخش را افزایش دهد. از سوی دیگر، بررسی روند درآمدهای مالیات واردات خودرو دولت از سال 92 تا 95 نشاندهنده افتوخیز درآمدی آن از محل واردات خودرو نیز هست. در سال 92 دولت 14 هزار و 800 میلیارد ریال درآمد مالیاتی از واردات خودرو کسب کرد که این رقم با رشد 76 درصدی در سال 93 به 26 هزار و 100 میلیارد ریال رسید؛ پس از این در سال 94 کسب 16 هزار و 600 میلیارد ریال مالیات، سبب شد درآمدهای دولت از این محل 36 درصد کاهش پیدا کند. اما دولت بار دیگر در سال 95 با افزایش درآمدهای خود به 26 هزار و 600 میلیارد ریال توانست درآمدش از این بخش را 60 درصد افزایش دهد. از سوی دیگر، درآمدهای حاصل از مالیات واردات خودرو در سال 94 به میزان 1/ 2 درصد از کل درآمدهای مالیاتی دولت را تشکیل داده است؛ درحالیکه این میزان با نیم درصد افزایش در سال 95 به 6/ 2 درصد رسیده است.

بررسی درآمدهای دولت از محل مالیات بر نقل و انتقال خودرو نیز طی 4 سال گذشته نشان از روندی صعودی و نزولی داشته است؛ بهطوریکه دولت در سال 92 درآمد 3 هزار و 800 میلیارد ریالی از نقل و انتقال عرضهکنندگان خودرو کسب کرد اما در سال 93 درآمدهای دولت از این بخش با افزایش حدودا 62 درصدی به 6 هزار و 100 میلیارد ریال رسید. در سال 94 اما درآمدهای دولت از این بخش پایدار نبود و نزدیک به 10 درصد کاهش یافت؛ به نحوی که میزان مالیاتهای کسب شده دولت از نقل و انتقال خودرو در این سال، 5هزار و 500 میلیارد ریال شد. با وجود این، بار دیگر مالیاتهای دولت از این محل افزایش یافت و در سال 95 دولت با دریافت 6 هزار و 200 میلیارد ریال، توانست بیش از 12 درصد درآمد خود از این بخش را افزایش دهد.نکته قابل توجه اینکه درآمدهای حاصل از مالیات نقل و انتقال در سال 94 به میزان 7/ 0 درصد از کل درآمدهای مالیاتی دولت را تشکیل داده، درحالیکه این میزان با 1/ 0 درصد تغییر در سال 95 به 6/ 0 درصد کاهش یافته است.

یکی دیگر از ردیفهای مالیاتی خودرویی که دولت از آن کسب درآمد میکند، مالیات شمارهگذاری خودرو است؛ براساس آمار بانک مرکزی درآمدهای دولت از این بخش نیز طی 4 سال گذشته افتوخیز بسیاری به خود دیده است. براساس آمار دولت در سال 92 به میزان 3 هزار و 400 میلیارد ریال درآمد از شمارهگذاری خودرو به دست آورده است اما این رقم در سال 93 به بیش از 88 درصد افزایش پیدا کرد و به 6 هزار و 400 میلیارد ریال رسید. با وجود این، در سال 94 این درآمد نیز کاهش بیش از 6 درصدی به خود دید و 6 هزار میلیارد ریال را به خزانه دولت اضافه کرد. اما این درآمد در سال 95 بار دیگر رشد 60 درصدی پیدا کرد؛ بهطوریکه دولت از این محل 9هزار و 600 میلیارد ریال درآمد کسب کرد. درآمدهای حاصل از مالیات شمارهگذاری خودرو در سال 94 به میزان 8/ 0 درصد از کل درآمدهای مالیاتی دولت را تشکیل داده، درحالیکه این میزان با 1/ 0 درصد تغییر در سال 95 به 9/ 0 درصد افزایش یافته است.