عراقچی: در زمین دشمن بازی نمی‌کنیم

سیدعباس عراقچی در برنامه "نگاه یک" با اشاره به قانون کنگره آمریکا در تحریم ایران اظهار کرد: این تحریمها ادامه دشمنی آمریکا است و همیشه بوده و ادامه خواهد داشت. این روندی بوده که بعد از انقلاب شروع کردیم و با افتخار با استکبار مبارزه کردیم و همان طور که رهبری گفتند آنها با اصل نظام ما دشمنی دارند و قرار هم نبوده این دشمنی کاهش یابد.برخی بر این نظرند که برجام قرار بوده عقد اخوت بین ما و آمریکا ایجاد کند در حالی که برجام توافقی بین ایران و شش کشور بوده است. اگر هر نقطه ضعفی هم نداشت آیا توقع داشتیم که دیگر آمریکا ما را تحریم نکند قطعا چنین توقعی کسی نداشته است.

وی گفت: واکنش ما به قانون تحریمی جدید آمریکا قاطعانه و در موقع خود خواهد بود.

عراقچی افزود: کسی انتظار نداشته باشد دشمنی آمریکا در اثر برجام یا هر چیز دیگر کاهش یابد.

وی اقدام آمریکا در تحریم ایران را خصمانه دانست و افزود: رفتار ایران تهاجمیتر شده است و حرف از سیاست "به عقب  راندن" ایران میزنند یعنی ایران خود را با برجام بازسازی کرد و فروش نفت به قبل از تحریم رسیده و صنعت هواپیماییاش راه افتاده و تورمش یک رفمی شده و ایران دارد قدرتمند میشود و در منطقه هم از متحدانش حمایت میکند و نفوذ و تاثیر در منطقه دارد، توان موشکی دفاعی دارد و از این رو میگویند این ایران را باید عقب راند از طریق از بین بردن برجام.

عراقچی اظهار کرد: این حرف ترامپ است و از روز اول هم این حرف را زد و اجماع است که جلوی قدرتمند شدن ایران را باید گرفت و با ایجاد فضای منفی مانع از فعالیت کشورهای دیگر با ایران شوند. وی گفت: در چندین بند برجام 26، 28 و 29 گفته شده که برجام باید با حسن نیت و در فضای سازنده اجرا شود و آنها متعهد شدند کاری که عادیسازی روابط ایران را مختل نکنند و با این تحریم در عمل برجام را نقض کردهاند با وجود این که کنگره آمریکا تلاش کرده که بندهای این قانون جدید برجام را نقض نکند اما این اتفاق افتاده است.

معاون ظریف گفت: آنها میخواهند هزینه بر هم زدن برجام را به دوش ایران بگذارند یا کاری کنند که ایران خودش از برجام خارج شود اما ایران تا زمانی به برجام پایبند است که از منافع برجام منتفع شود و هر گاه منافعش برای ما کاهش یابد یا از بین برود از آن خارج میشویم. ما در مقابل اقدامات آنها واکنش نشان میدهیم اما با تدبیر و حتما در زمین آقای ترامپ در نشان دادن واکنش بازی نخواهیم کرد. وی با بیان این که برجام دو نوع نقض عدم اجرا و عدم اجرای اساسی را شناسایی کرده است گفت: عدم اجرا ممکن است اتفاق افتد اما به خروج از برجام منجر نشود؛ ممکن است محدودیت 3.67 درصد غنی سازی داریم و ممکن است این رقم بشود 3.68 ، بنابراین این نقض است اما نقض فاحش نیست. اینکه نقض فاحش در روند اجرا صورت گرفته یا نه به عهده هیات نظارت بر اجرای برجام است و واکنش به آن اقدام هم باز به عهده هیات نظارت بر اجرای برجام است.

عراقچی درباره تشخیص نقض فاحش در اجرای برجام با بیان این که تشخیص این مساله به عهده خودمان است تصریح کرد: در برجام آمده که هر 4 ماه یا هر 6 ماه تحریمهای آمریکا تعلیق شود و اگر این کار در موعد خودش انجام نشود نقض فاحش است و ترامپ الان دو بار این تمدید را انجام داده است ولی اگر این کار را نمی کرد نقض فاحش است اما اگر اقدامی کند که نقض حسن نیت در اجرا باشد باید درباره آن بررسی انجام شود.

معاون وزیر امور خارجه کشورمان در ادامه در پاسخ به این که تحریمها ی جدید آمریکا مادر تحریمهاست خاطرنشان کرد: این تحریمها همین حالا هم هست و قانون موجود آنها را تجمیع کرده با وسعت بیشتر اما تحریم نفت و بیمه و کشتیرانی را برنگردانده است. اینکه ممکن است در آینده افراد و شرکتهای بیشتری را شامل شود که منافع ما را از نفع برجام کاهش دهد درست است ولی هنوز اتفاق نیفتاده و وقتی اتفاق افتد قطعا برای خروج از برجام تردید نمیکنیم اما تا رسیدن به آن نقطه فاصله داریم.

وی ادامه داد: همین حالا کشورها مثل فرانسه در قرارداد توتال با ایران قراداد نفتی امضا میکند و آنها این پیام را دادند که با وجود تحریم ها به تعامل با ایران ادامه میدهند.

عراقچی درباره واکنش سه کشور اروپایی به آزمایش موشکی جدید ایران که گفته اند ایران نقض قطعنامه 2231 انجام داده است گفت: ما با اروپاییها درحمایت از اجرای برجام حقوق بشر اختلاف داریم ، در بحث موشکی اختلاف داریم در عین حال در بحث برجام اروپاییها حمایت میکنند و به همین دلیل ترامپ نتوانسته برجام را از بین ببرد. اما در بحث موشکی موضوع جداست، آنها مواضع خودشان را دارند اما ما در مسایل امنیتی از کسی دستور نمیگیریم، آزمایش و حمله موشکی در جای خودش انجام شده است.

وی با تبریک موفقیت آمیز بودن پرتاب موشک ماهواره بر سیمرغ این اقدام را باعث افتخار و خرسندی دانست و افزود: بحث موشکی در قطعنامه 2231 با قطعنامه 1929 کاملا متفاوت است و امری الزام آور نیست، این قطعنامه فقط از ایران میخواهد که آزمایش نشود و در بیانیه اروپاییها هم آمده که اقدام ایران در آزمایش موشک سیمرغ ناسازگار با قطعنامه 2231 است. البته پاسخ تروئیکای اروپا را سخنگوی وزارت خارجه دادند و اجازه مداخله در امور داخلی خودمان را به کسی نمی دهیم.

معاون ظریف درباره رعایت شروط 9 گانه رهبری در اجرای برجام با بیان این که برخی از این شروط به قبل از اجرایی شدن برجام باز میگردد  از جمله در بحث راکتور اراک افزود: برخی دیگر به بعد از اجرای برجام بر می  گردد از جمله "وضع هر گونه تحریم جدید به هر بهانه ای ..." که از نظر ما نقض برجام است. هیچ موضوع تحریمی جدید اضافه نمی شود و اشخاص وارد لیست میشوند. قانون جدید اموال افراد را به دلیل حمایت از مثلا تروریسم بلوکه میکند. این قانون اشخاص محور است و موضوعی نیست. اینکه آیا  این هم تحریم جدید است یا نه به عهده هیات نظارت بر اجرای برجام گذاشته شده است و تا الان بحث شده و ظاهرا برداشت تحریم جدید نداشته اند.

وی در پاسخ به این پرسش که چرا هدف تحریمهای جدید آمریکا سپاه است؟ با بیان این که سپاه در همه عرصهها حاضر و ناظر است از زمان جنگ تا الان افزود: سپاه مظهر اقتدار ایران است و همه به آن افتخار میکنیم و هیچ سیاست خارجی در جمهوری اسلامی ایران نیست که موجب تضعیف سپاه شود و دشمنان ما هم میدانند که آنچه ایران را نگه داشته و با دشمنان مبارزه میکند سپاه است، طبیعی است که نوک حمله را به سمت سپاه ببرند چیزی که در سالهای گذشته آرزو داشتند اما این آرزو را به گور خواهند برد. سپاه به مرحله ای رسیده که به مقامات نظامی سوریه، عراق و حزب الله مشورت نظامی می دهد.

عراقچی گفت: هیچ چیز دشمنی آمریکا را نسبت به ایران، سپاه و مردم کاهش نخواهد داد و برجام هم قرار نبوده است این کار را کند. اتفاقا تحریم و دشمنی آمریکا این مساله را نشان میدهد که هیچ چیز پشت پرده مذاکرات نبوده و مذاکرات ما صرفا درباره موضوع هستهای بوده است.

وی گفت: سپاه سالها در تحریم بوده است. تا کنون سپاه به بهانه موشکی تحریم بود و سپاه قدس به بهانه تروریسم اما حالا کل سپاه به بهانه تروریسم تحریم شده است. اگر آمریکا سپاه را تحریم نمیکرد باید تعجب میکردید و میگفتید، عراقچی در پشت پرده چه کردهاید که آمریکا با ما دشمنی ندارد؟

این مقام وزارت خارجه تاکید کرد: ما به برجام وابستگی نداریم که بخواهیم به هر قیمتی آن را حفظ کنیم. این دوستانی که میگویند شما پیامها و سیگنالهایی به آمریکا میفرستید که فکر میکنند ما تحت هر شرایط به برجام پایبندیم تا هر کاری دلشان میخواهد کنند، حرف درستی نیست.

معاون ظریف در پاسخ به این پرسش که برخی میگویند واکنشهای ایران به تحریم آمریکا صرفا کلامی است نه در عمل، با تاکید بر این که ما تا وقتی برجام را حفظ می کنیم که منافع مان از آن تامین شود افزود: این مساله را همه جا چه در جلسات داخلی و چه جلسات خارجی گفتیم که اگر از برجام منتفع نشویم از آن خارج می شویم.

عراقچی در پاسخ به این پرسش که یعنی تحریمها هنوز منافع ما را در برجام به خطر نینداخته است؟ گفت: به خطر انداخته است اما نه منافع اصلی را. البته این نظر بنده است اما تصمیمگیری در این باره با هیات نظارت و مقامات ارشد است که آیا این تحریمها منافع ما را به خطر انداخته یا نه.

وی تصریح کرد: این که برخی فکر کنند آمریکا هر کاری کرد ما در مقابل باید برجام را پاره کنیم خودزنی است. واکنشهای ما در مقابل همه نوع اقدامی آماده است، اما در زمین دشمن بازی نمیکنیم و خودزنی هم نمیکنیم و با ابزارهایی که در جاهای مختلف داریم واکنش نشان میدهیم. واکنشهای ما صرفا در حوزه برجام نخواهد بود. ایران کشور قدرتمندی است و مولفه های قدرت خود را حفظ کرده و می کند. این که آمریکا قانون میگذارد تا ایران را تحریم کند، نشان میدهد که ایران در منطقه و جامعه بین الملل قدرتمند است.
عراقچی اظهار کرد: این که موسسه امریکن اینترپرایز ایران را جزو قدرت های مهم دنیا معرفی می کند و یکی از نقاط قوت ایران را برجام اعلام می کند که با آن می تواند اقتصاد خود را بازسازی کند مساله مهمی است و به همین دلیل است که آمریکاییها نگران پیشرفت ایران هستند.

وی درباره مکانیزم حل اختلافات در برجام گفت: یکی از بحثهای ما در مذاکرات این بود که اگر با طرف مقابل به اختلاف برخوردیم باید به کجا رجوع کنیم؟ بین ما و 1+5 چه کسی باید مساله را حل و فصل کند؟ شورای امنیت؟ دادگاه لاهه؟ و در نهایت تصمیم بر این گرفته شد که باید به خودمان رجوع کنیم، یعنی تنها ضامن برای اجرای تعهدات طرف مقابل حفظ توان خودمان در زمانی است که بخواهیم به گذشته یا همان قبل از برجام بازگردیم.

عراقچی ادامه داد: در عین حال اگر مساله در کمیسیون مشترک برجام در سطح معاونان حل نشود، درخواست تشکیل کمیسیون در سطح وزیران خارجه مطرح میشود و اگر آنجا هم به نتیجه نرسید آن وقت ایران میتواند اقدام مدنظر خلاف برجامی را تلقی نقض فاحش کند و به فعالیت های گذشته بازگردد.

وی در پاسخ به این پرسش که چرا در نشست اخیر کمیسیون مشترک ایران و 1+5 اعتراضات ایران بازتاب نداشت؟ گفت: این بحث را انجام دادیم و به روشنی نقض برجام از سوی آمریکا را مطرح کردیم، البته برخی کشورها اتفاق نظر کامل داشتند و برخی مسایل دیگر را مطرح میکردند و در بیانیه خانم اشمید هم آمد که کمیسیون مشترک از تمام  اعضا میخواهد که به مفاد برجام پایبند باشند. البته اشاره مستقیم به آمریکا نشد اما مشخص است که کدام یک از کشورها مدنظر است.

معاون وزیر امور خارجه کشورمان در پاسخ به این که چرا جرات نام بردن از آمریکا در بیانیه خانم اشمید نبوده است؟ تصریح کرد: چون اتفاق نظر کامل نبود که از طرف آمریکا نقض صورت گرفته است یا نه.  در عین حال ما اعلام کردیم از نتیجه کار کمیسیون راضی نیستیم و موارد را به تهران گزارش میدهیم و الان هم منتظر تصمیم هیات نظارت هستیم. وی گفت که هیات نظارت قرار است همین روزها جلسه داشته باشد.

عراقچی درباره زمان بازگشت ایران به فعالیتهای گذشته هستهای خود و قبل از برجام در صورت تایید نقض شدن برجام از سوی آمریکا یا هر یک از طرفهای دیگر اظهار کرد: زمان بازگشت طبق برنامهای است که مجلس در چارچوب قانون "اقدام متناسب" از ما خواسته است و سازمان انرژی اتمی هم در این باره برنامه روشن دارد و سناریوی ما کاملا مشخص است که کی و چگونه به قبل و حتی فراتر از فعالیتهای قبل بازگردیم.

وی در عین حال خاطرنشان کرد: در حال حاضر برجام کارهایی که باید برای رفع تحریمها انجام می داد را صورت داده است. برجام قرار بود مانع فروش نفت ایران را بردارد و این کار هم انجام شد. این که فروش رفته بالا یا نه عملکرد وزارت نفت است. قرار بود مانع سرمایهگذاری در صنعت نفت را بردارد که این کار شد اینکه چرا توتال آمده و دیگری نیامده بحثی دیگر است. در بحث کشتیرانی موانع برداشته شده است و سفارش ده کشتی هم به کره جنوبی دادیم اما این که چرا به کره جنوبی دادیم و به شرکت داخلی داده نشده است بحثی دیگر است و موارد دیگر.

معاون ظریف هم چنین اضافه کرد: در حوزه بانکی و مالی مشکلات تحریم های اولیه، FATFو پولشویی را داریم. البته کشور از بن بست در حوزه بانکی و مالی خارج شده است. شاید سرعت به آن میزان که مردم انتظار داشتند نبوده است اما موانعی که پیش بینی شده بود برداشته شده است.

عراقچی درباره برخی اخباری مبنی بر این که آمریکاییها خواستار بازرسی آژانس از مراکز نظامی ایران شده اند گفت: چنین درخواستی نشده ا ست. یک فردی در آمریکا پیشنهاد کرده بود که باید از آژانس بخواهیم از ایران چنین درخواستی را بکند و ایران نپذیرد و بعد دعوا شود و برجام را از بین ببردند اما آژانس هنوز درخواستی برای بازرسی از سایتهای نظامی ما را نداشته است و اگر هم مطرح کند باید دلایل و مدارک بیاورد و ما توضیح میدهیم و مراحل زیادی دارد. ما هم اعلام کردیم که ملاحظات خودمان را داریم.

وی گفت: آنها نتوانستند نقظه ضعفی از پایبندی ایران به برجام بگیرند و از این بابت عصبانی هستند. وزیر خارجه آمریکا موظف است هر سه ماه یک بار گزارش پایبندی را به کنگره دهند و تا کنون هم نتوانستند چیزی پیدا کنند. ترامپ گفته بار سوم پایبندی ایران را به برجام تایید نمیکنم و تیمی را مامور کرده که عدم پایبندی از ایران پیدا کنند. ترامپ گفته بود اگر دست من بود تایید نمیکردم و اوباما هم گفته بود که اگر میتوانستم اجازه نمی دادم یک پیچ و مهره از صنعت هستهای ایران باقی بماند. اما آنها نتوانستند.

وی در پاسخ به این که اگر به هر دلیلی برجام را اجرا نکنند چه میشود؟ گفت: ممکن است روزی قید همه چیز را بزنند در آن صورت مقام رهبری تکلیف را روشن کرده اند، آنها پاره کنند ما آتش میزنیم. ما آمادگی لازم برای هر سناریویی را داریم.

عراقچی اظهار کرد: قانون جدید آن قسمت که مربوط به ایران است 9 صفحه است. تحریمهایی که علیه ایران نوشته شده  است گفته، اگر اشخاصی به برنامه موشکی ایران کمک کنند در لیست تحریم میرود و به او ویزای آمریکا نمیدهیم و اموالش در آمریکا را تحریم میکنیم.

معاون وزیر امور خارجه کشورمان درباره واکنش ایران به قانون تحریمی جدید آمریکا علیه ایران با بیان این که  حرکت خصمانه آمریکا را قصد نداریم کوچک بشمریم گفت: اما قانونی که مجلس در واکنش به تحریم آمریکا تهیه کرده است در واکنش به این قانون تحریمی طراحی شده است و متقابلا قانون ما تحریمهایی را به طور مشابه علیه آمریکاییها اعمال میکند. در بخش حمایتی، تدابیری را برای تقویت بنیه دفاعی سپاه و سپاه قدس در  نظر گرفته است و مجلس بودجه خوبی را به این بخشها اختصاص داده است و متقابلا افراد آمریکایی را در لیست تحریم قرار داده است. همچنین ارتش آمریکا را مشمول تحریم کرده است. البته دست آمریکا در عرصه بین المللی باز است اما تحریم مقامات آمریکایی از سوی ایران در بخشی جنبه سمبولیک دارد. وقتی آنها سرداران ایرانی را در لیست تحریم قرار میدهد جنبه سمبولیک و فرافکنی دارد؛ مگر فرماندهان و سرداران ما اموالی در آمریکا دارند که بخواهد بلوکه شود، بنابراین آنها هم تحریم هایشان جنبه سمبولیک دارد. وی در ادامه تصریح کرد ما با مجلس هماهنگ هستیم و یک صدا داریم و حتما به طور هوشمندانه کار را انجام میدهیم و عصبی نخواهیم شد.

عراقچی با اشاره به جلسه امروز  کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس با بیان این که جلسه امروز خوب بود و شاهد یک صدایی میان نمایندگان بودیم افزود: اگر هم تفاوتهایی بود در شیوههای برخورد بود. دولت و مجلس در این مواجهه یک صدا است و معتقدیم که برجام نقض شده و  آقای ظریف هم در نامههایی به خانم موگرینی موارد را بیان کرده و مجلس هم در این باره همراه است و انشاء لله پاسخ مناسب را خواهیم داد.