چهار سناریو افزایش صادرات غیرنفتی

عملیاتی سازی سیاستهای اقتصاد مقاومتی از زمان روی کارآمدن دولت یازدهم، در زمره مهمترین عناصر برنامهریزی و تصمیم گیری مسوولان اجرایی بوده و به همین جهت شاهد گشایشهایی در عرصه مختلف اقتصادی بودیم. بر همین اساس توسعه صادرات غیرنفتی در کنار رونق تولید صنعتی بخشی از زمینههای اقتصادی بود که محقق شد.

این گزارش بخشی از مهمترین تحلیلهای مطبوعات طی یک هفته گذشته را در زمینه عملکرد دولت در اجرایی سازی سیاستهای اقتصاد مقاومتی بررسی کرده است که به مهمترین محورهای آن اشاره میشود.

تسهیلات رونق تولید

یکی از مقولههای مهم اقتصاد مقاومتی رونق تولید است. بر این اساس پرداخت تسهیلات به واحدهای تولیدی و صنعتی میتواند موجب رونق در عرصه تولید داخلی شود. در همین زمینه معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت با اشاره به آغاز مجدد نامنویسی واحدهای صنعتی و تولیدی در سامانه بهینیاب، از نامنویسی بیش از 4 هزار و 900 متقاضی دریافت تسهیلات طرح رونق تولید و نیز متقاضیان دریافت تسهیلات نوسازی واحدهای صنعتی خبر داد.

یزدانی افزود: با تدابیر ستاد فرماندهی اقتصاد مقاومتی، امسال بیش از 30 هزار میلیارد تومان تسهیلات برای فعال سازی10هزار واحد راکد و زیرظرفیت، نوسازی 10 هزار واحد تولیدی، رونق 2 هزار واحد معدنی و فعالسازی 6 هزار طرح صنعتی بالای60 درصد پیشرفت، اختصاص مییابد. بیش از 10 هزار میلیارد تومان هم برای تامین نقدینگی حدود 100 هزار واحد صنفی در نظر گرفته شده است. تسهیلات اعطایی به واحدهای تولیدی امسال دو برابر شد.

توسعه صادرات غیرنفتی

توسعه صادرات غیرنفتی از جمله راهبردهای مهم در زمینه تحقق اقتصاد مقاومتی بوده که باید براساس اسناد بالادستی از جمله سند توسعه صادرات غیرنفتی کشور و برنامه ششم توسعه تدوین شود. یکی از مهمترین بندهای سیاستهای ابلاغی اقتصاد مقاومتی بر تولید صادراتمحور تاکید دارد.

تجربیات بعد از انقلاب نشان میدهد که اقتصاد وقتی رونق و شکوفایی را تجربه خواهد کرد که تولید بر صادرات متکی باشد. از طرف دیگر برونگرایی همراه با دروننگری که در سیاستهای ابلاغی اقتصاد مقاومتی مورد تاکید قرار گرفته است، نشانه دیگری از لزوم توجه به محوریت صادرات در اقتصاد است.

صادرات غیرنفتی بهویژه کالاهای صنعتی جزو اولویتهای رشد و توسعه ایران و البته هر کشور دیگری محسوب میشود. هر چه بتوان از خامفروشی فاصله گرفت و عرضه تولیدات صنعتی خود را به بازارهای بینالمللی افزایش داد، میتوان امیدوار بود که اقتصاد بیش از پیش در مسیر توسعه حرکت میکند.

وقتی این وضعیت بر اقتصاد حاکم باشد، نشاندهنده این است که کیفیت و قیمت تمام شده کالا زمینه رقابت بینالمللی محصولات تولیدی ایران را فراهم خواهد آورد. البته در این میان باید به آمارهای جزئی مربوط به افزایش صادرات غیرنفتی هم توجه کرد. اینکه در چه حوزههایی این افزایش رخ داده است و گروههای کالایی مختلف چه نقشی در این میان ایفا کردهاند، میتواند تجربه خوبی برای بینالمللی کردن اقتصاد کشور به حساب آید. مخصوصا اینکه با پالایش دادههای تجاری گروههای مختلف کالایی، میتوان زمینه را برای سرمایهگذاری در بخشهایی که دچار ضعف هستند، فراهم کرد.

قرار است طی اجرای برنامه ششم، صادرات کالای غیرنفتی (بدون احتساب میعانات گازی) به 58 میلیارد و 676 میلیون دلار و کل صادرات غیرنفتی (با احتساب میعانات گازی) به 75 میلیارد و 92 میلیون دلار برسد که به ترتیب از رشد 22/2 و 21/8 درصدی برخوردار خواهند بود. اما این هدفگذاری در شرایطی مطرح میشود که براساس گزارش پیشرو، مهمترین چالشی که در زمینه صادرات غیرنفتی کشور وجود دارد این است که بیشتر محصولات صادراتی ایران محصولاتی هستند که در گروه کالاهای واسطهای و اولیه قرار میگیرند و تولید آنها در کشور پیرو ساختار دولتی است.

کمیسیون توسعه صادرات اتاق بازرگانی ایران در گزارشی، چهار سناریو را برای خروج صادرات غیرنفتی از این وضعیت مطرح کرده است. در سناریوی اول، بر افزایش سهم صادرات خدمات و محصولات با فناوری برتر در صادرات کشور تاکید شده و در سناریوی دوم، تسهیل و گسترش خدمات تجاری و بازرگانی مورد توجه قرار گرفته است. سناریوی سوم بر جذب سرمایهگذاری خارجی به منظور تولید صادراتی اشاره دارد و سناریوی چهارم جلوگیری از انحصار و بازارشکنی و گسترش حضور موثر بخشخصوصی در بازارهای بینالمللی با تاکید بر بنگاههای خرد و کوچک را مورد تاکید قرار میدهد.

رونق تولید داخلی

یکی از شاخصههای مهم اقتصاد مقاومتی تکیه بر ظرفیتهای داخلی و رونق تولید است. در همین زمینه هفته گذشته آمارهای انجمن جهانی فولاد نشان داد که تولید فولاد ایران در 6 ماه نخست 2017 میلادی 13/7 درصد افزایش یافته و به 9/947 میلیون تن رسیده است. ایران در این مدت چهاردهمین و در ماه ژوئن دوازدهمین تولیدکننده بزرگ فولاد جهان شناخته شده است.

انجمن جهانی فولاد اعلام کرد: تولید فولاد ایران در ٦ ماه نخست سال جاری میلادی به 9/947 میلیون تن رسیده که نسبت به مدت مشابه سال گذشته 13/7درصد رشد داشته است. فولاد تولیدی ایران در ٦ ماه نخست سال ٢٠١٦ برابر با ٨/٧٥٠ میلیون تن بوده است. بر اساس این گزارش، ایران در ماه ژوئن 1/875 میلیون تن فولاد تولید کرده که نسبت به مدت مشابه سال گذشته ٤/١٦ درصد رشد داشته است. تولید فولاد ایران در ژوئن ٢٠١٦ برابر با ١/٥٣٤ میلیون تن بوده است.

ایران در میان ٦٧ کشور تولیدکننده فولاد که ٩٩ درصد فولاد جهان را تولید میکنند، در ماه ژوئن در جایگاه دوازدهم قرار گرفته و در ٦ ماه نخست سال جاری میلادی چهاردهمین کشور بزرگ تولیدکننده فولاد در جهان بوده است. بر اساس آمارهای انجمن جهانی فولاد در ٦ ماه نخست سال ٢٠١٧،چین با تولید 419/745 میلیون تن، ژاپن با تولید 52/350 میلیون تن و هند با تولید 49/482 میلیون تن فولاد در جایگاههای اول تا سوم قرار دارند.