پشت پرده توقف صادرات پتروشیمی به ترکیه/ لجاجت ترک‌ها و دخالت آمریکایی‌ها

در طی روزهای گذشته صادرات محصولات پتروشیمی ایران به کشور ترکیه با اخلال رو به رو شده است. این در حالی است که در طی 4 ماه گذشته به دلیل کاهش چشمگیر صادرات محصولات پتروشیمی به کشور چین و منفی شدن 3 میلیارد دلاری تراز تجاری کشور انتشار آمارهای تجارت خارجی با وقفه روبهرو شده بود. در خصوص بهانهجویی جدید ترکها در صادرات محصولات پتروشیمی به این کشور، خبر میرسد گمرک ترکیه برای مجوز ورود محصولات پتروشیمی شرکتهای ایرانی گواهی مبدا تایید شده به وسیله کنسولگری ترکیه در ایران را مطالبه کرده است.

نکته جالب توجه این که ایران همکاری تجاری سنگینی را با ترکیه ایجاد کرده و در ماههای گذشته تلاشهای زیادی برای رفع موانع تحقق تجارت 30 میلیارد دلاری ایران و ترکیه صورت گرفته بود. گفتنی است هم اکنون صادرات محصولات پتروشیمی ایران به این کشور در حدود 1 میلیارد دلار است که با توجه به اهمیت استراتژیک صادرات این محصول مانع تراشی جدید ترکها یک نقطه منفی در تجارت ترجیهی دو کشور تلقی میشود.

اقدام متقابل ترکیه با وجود آگاهی از تخلفات صادرگنندگان ترک
در خصوص مطالبه گواهی مبدا تایید شده از سوی کنسولگری ترکیه نکته حائز اهمیت اینکه در طی هفته های گذشته با توجه به وقوع تخلفات متعدد در صادرات محصولات مصرفی ترکها به ایران کمیسیون مشترک همکاری اقتصادی  دو کشور، توافقی را  به امضا رساندند که برای جلو گیری از ادامه تخلفات سودجویان، محصولات مصرفی صادراتی ترک، مندرج در توافق تعرفه ترجیحی بایستی به تایید کنسول گری ایران در آن کشور برسد. در این بین با فشارهایی که از سوی کشور سوم وارد میشود کشور ترکیه با وجود اطلاع از تخلفات روی داده به نوعی به اقدام غیر متقابل دست میزند و برای صادرات محصولات پتروشیمی صادراتی ایران نیز موضوع دریافت مجوز از کنسولگری ترکیه را مطرح میکند. این در حالی است که محصولات پتروشیمی در لیست تعرفه ترجیحی دو کشور قرار نداشته است.

ممنوعیت یک طرفه بدون مکاتبه با طرف ایرانی
نکته جالب توجه آنکه گمرک ترکیه به صورت یک طرفه این مانع جدید را اعمال کرده و در واقع بدون در میان گذاشتن موضوع با گمرک ایران در مرزهای تجاری دو کشور محمولههای صادراتی ایران از ورود به کشور ترکیه با بهانههای واهی منع شدهاند.

پای آمریکاییها در میان است
بر همین اساس یک مقام مسئول در گمرک ایران گفت: موضوع اخلال در صادرات محصولات پتروشیمی به ترکیه بعد از سنگاندازی چینها در واردات این محصول با خط دهی آمریکاییها صورت گرفته است. بهانه چینیها در سخت گیریهای اخیر واردات محصولات پتروشیمی با بهانه مبارزه با پولشویی صورت گرفت و ترکها نیز دریافت گواهی مبدا تایید شده به وسیله کنسولگری را، به عنوان بهانهای برای ممنوعیت صادرات محصولات پتروشیمی ایران مطرح کردهاند. نکته جالب توجه انکه مانع تراشیهای اخیر در خصوص محصولی انجام شده است که بیشترین درآمد ارزی غیر نفتی ایران را تشکیل میدهد و از سوی دیگر شواهد نشان میدهد با توجه به روابط مستحکم تجاری با کشورهای ترکیه و چین، دخالتهای امریکاییها باعث اخلال در صادرات غیر نفتی ایران به این دو کشور شده است.

جلسه فوری با رایزن بازرگانی ترکیه
بعد از نامه نگاریهای معاونت بین الملل گمرک ایران با گمرک ترکیه که در آن به دو موضوع بررسی صحت ممنوعیت و همچنین جویا شدن علت آن پرداخته شده بود، طی روز جاری گمرک ایران جلسه فوری با رایزن بازرگانی کنسول گری ترکیه برگزار خواهد کرد.