آیا غول‌های نفتی با نفت ۵۰ دلاری تطبیق یافته‌اند؟

این شرکتها دیگر ضرر ده نیستند اما از سوی دیگر شانس کمی وجود دارد که آنها به رشد چشمگیری که سابق بر این تجربه کرده بودند، بازگردند.

بر اساس آماری که روزهای اخیر  برای برخی از بزرگترین شرکتهای نفت سهامی عام در جهان منتشر شده است، شرکت اکسون موبیل سود ۳.۳۵ میلیارد دلار در سه ماهه دوم را گزارش کرد که نسبت به مدت مشابه سال گذشته دو برابر شده بود.

سود شورون در سه ماهه دوم امسال به ۱.۴۵ میلیارد دلار بالغ شد که در مقایسه با ضرر در مدت مشابه سال ۲۰۱۶ بهبود داشت. سود خالص رویال داچ شل در سه ماهه دوم به ۳.۶ میلیارد دلار رسید که نسبت به مدت مشابه سال گذشته بیش از سه برابر افزایش داشت. سود خالص توتال با ۱۴ درصد افزایش نسبت به سه ماهه دوم سال گذشته، به ۲.۵ میلیارد دلار رسید. استاتاویل سه میلیارد دلار سود گزارش کرد که سه برابر سطح سه ماهه دوم سال ۲۰۱۶ بود. سود شرکت BP حدود ۷۰۰ میلیون دلار در سه ماهه دوم بود که پنج درصد نسبت به مدت مشابه سال گذشته کاهش داشت. شرکت کونوکو فیلیپس ۳.۴ میلیارد دلار ضرر کرد که در مقایسه با ضرر ۱.۱ میلیارد دلار در مدت مشابه سال گذشته افزایش داشت.

این آمار برای بیشتر شرکتها مثبت هستند تا چند سه ماهه پیش مدیران نفتی شاید از این فرصت برای طرحریزی برنامههای رشد استفاده میکردند اما پس از  سه سال قیمتهای پایین نفت، غول های نفتی سرانجام به این نتیجه رسیدهاند که شانس کمی برای بهبود قابل توجه قیمتهای نفت وجود دارد. مدیرعامل رویال داچ شل در این باره میگوید: قیمتهای نفت احتمالا برای مدت طولانی و شاید برای همیشه در رکورد پایینی باقی خواهند ماند.

این مسئله به معنای آن است که غولهای نفتی باید  استراتژیهای خود را نه فقط در سال جاری بلکه برای بلندمدت بر محور قیمت حدود ۵۰ دلاری نفت قرار دهند. برآورد اینکه چنین تغییری تا چه حد رادیکال به شمار میرود، دشوار است. غولهای نفتی در چند سال گذشته مشکلات را تحمل کردند و منتظر بالا رفتن قیمت های نفت بودند اما اکنون این تفکر را پیدا کردهاند که قیمتهای بالاتر برای نفت ممکن است هرگز محقق نشود و دستکم به سطح پیش از ریزش قیمتها در سال ۲۰۱۴ باز نخواهد گشت.

چنین تفکری به معنای آن است که پروژههای فوق العاده بزرگ جای خود را به پروژههای کوچکتری میدهند که بازدهی سریعتری دارند و پروژههای فوق العاده بزرگی مانند مجتمع کاشاگان در قزاقستان دیگر تکرار نخواهند شد. به جای آن غولهای نفتی رقیبان کوچکتر خود را دنبال کرده و نقدینگی بیشتری را به حفاری شیل اختصاص میدهند.

به گفته آلساندرو بلاسی، مدیر برنامه در آژانس بین المللی انرژی، بعضی از شرکتها مانند اکسون مبین و شورون سهم بزرگی از هزینه سرمایه خود را به حوزههای شیل آمریکا اختصاص دادهاند در حالی که سایرین بر روی دور نمای فعالیتهای فراساحلی آبهای عمیق حساب میکنند. با این همه، همه این شرکتها یک وجه اشتراک دارند و به میزان فزایندهای روی پروژههای کوچکتری حساب میکنند که در یک دوره کوتاهتر بازدهی خود را نشان میدهند. این تغییر قابل توجهی برای صنعتی است که همواره اجرای پروژههای بلندمدت در آن رایج بود.

تلاشهای چند ساله برای کاهش هزینه در حال به ثمر نشستن است. غولهای نفتی هزینههای تولید خود را به میزان قابل توجهی کاهش داده، فعالیتهایشان را یکپارچه کرده، تجهیزاتشان را به میزان زیادی استاندارد کرده و از مجموعه گسترده ای از فناوریهای پیشرفته برای محدود کردن هزینه استفاده میکنند. صنعت نفت برای تولید با هزینه بسیار کمتری از گذشته، در بخشهای مختلف از فناوریهای مختلف از کنفرانس ویدئویی گرفته تا مدلینگ رایانهای جدید برای افزایش تولید استفاده میکند.

در مجموع غول های نفتی به شکل چشمگیری با وضعیت کنونی وفق یافتهاند و مهمترین آمار، این حقیقت است که بیشتر آنها حتی با نفت حدود ۵۰ دلار، پس از سالها ضرر به سودآوری بازگشتهاند. شرکت BP اعلام کرده قیمت سر به سری برای نفت اکنون ۴۷ دلار در هر بشکه است که در مقایسه با ۶۰ دلار در اوایل سال جاری کاهش قابل توجهی پیدا کرده است.

اما این غولهای نفتی خیلی هم آسوده نیستند. اگرچه آنها به سودآوری رسیدهاند اما حجم انبوهی از بدهی را دارند که از سال ۲۰۱۴ به میزان آن افزوده شده است و یک ریزش دیگر در قیمتها آنها را به ضرردهی بازگردانده و وادار میکند دوباره متحمل استقراض شوند. این به معنای آن است که تهدیدی که برای صنعت نفت از قیمت های پایین وجود دارد، هنوز به طور کامل رفع نشده است.