آینده سبدصادرات محصولات پتروشیمی

با توجه به اینکه پس از مراسم تحلیف ریاست جمهوری عملا فعالیت دولت دوازدهم یا به عبارتی دیگر وزارت خانههای مختلف از جمله وزارت نفت؛ آغاز میشود، توجه و بررسی بخشهای مختلف این صنعت پیشرو و عظیم میتواند در ریل گذاری آن در آینده مفید فایده باشد. در این گزارش با نگاهی گذرا به مشکلات موجود در صنعت پتروشیمی، اهداف اولویت دار این صنعت مورداشاره قرار گرفته است. به گفته کارشناسان، در صنعت پتروشیمی با توجه به پایین بودن ظرفیت واقعی از ظرفیت نصب شده در سالهای گذشته، به نظر میرسد در ابتدا باید از ظرفیت تولید به طور کامل استفاده کرد که این امر نیازمند، تامین خوراک مجتمعهای پتروشیمی، تامین سرویسهای جانبی، رفع اشکالات تعمیراتی، رفع اشکال های فرآیندی و بازاریابی برای فروش محصولات است.

با توجه به وضعیت کنونی تامین خوراک و افزایش تولید گاز طبیعی و اتان در سالهای آتی باید دید پنج فرآورده اصلی پتروشیمی در آینده چه سرنوشتی دارند. طبق بررسیهای انجام شده از سوی کارشناسان این حوزه پیش بینی میشود ظرفیت تولید متانول در ایران از حدود ۵ میلیون تن در سال ۲۰۱۵ به حدود ۹ میلیون تن در ۲۰۲۰ و ۱۵.۳ میلیون تن در ۲۰۲۵ افزایش یابد. این در حالی است که مصرف فعلی کشور در حال حاضر کمتر از ۴۰۰ هزار تن در سال است که عمدتا در تهیه MTBE و فرمالدئید به کار میرود که با راه اندازی طرحهای صنایع پتروشیمی همانند اسید استیک و سایر صنایع پایین دستی این میزان افزایش مییابد.

سرنوشت متانول چه میشود؟

طبق گفته کارشناسان در بهترین حالت تا سال ۲۰۲۰ میلادی مقدار ۴.۲ میلیون تن به صادرات سالانه متانول توسط ایران افزوده میشود، هرچند که پیش بینی موسسه مشاوره IHS به عنوان یکی از موسسات مشاور بین المللی و معتبر در صنعت پتروشیمی برای این سال تغییرات ۱.۷ میلیون تنی صادرات متانول را از سوی ایران نشان میدهد. طبق بررسیهای انجام شده ظرفیت تولید اوره در سال ۹۵ در کشور به ۶.۵۹ میلیون تن در سال رسیده است. در بدبینانه ترین حالت میزان تولید اوره کشور تا پایان ۲۰۲۰ به ۶.۷ میلیون تن در سال و در حالت خوشبینانه به ۹.۸ میلیون تن در سال میرسد. حالت نزدیک تر به واقعیت این است که انتظار داشته باشیم تا پایان  دوره یاد شده به ۷.۷ میلیون تن ظرفیت سالانه دست یابیم.

بر اساس گفته کارشناسان ظرفیت تولید آمونیاک کشور نیز در سناریو اصلی برنامه ریزی شده برای این صنعت تا پایان ۲۰۲۰ به ۵.۹ میلیون تن میرسد. در حالی که صادرات اوره و آمونیاک نیز در این برنامه به ترتیب به بیش از ۴ میلیون تن و ۹۷۰ هزار تن در سال میرسد. درباره اتیلن و پلی اتیلن نیز با فرض اینکه اولا خوراک مورد نیاز واحدهای اتیلن با بهره برداری از فازهای پارس جنوبی تامین می شود و ثانیا نرخ عملیاتی واحدهای پلی اتیلن با افزایش تولید اتیلن به ۹۰ درصد می رسد؛ در برنامه واقع بینانه ( به بهر برداری رسیدن طرح های دارای پیشرفت فیزیکی بالای ۵۰ درصد تا پایان دوره مورد بررسی ) ظرفیت تولید این دو محصول به ترتیب به ۸.۷۶ و ۵.۳۶ میلیون تن در سال ۱۴۰۴ بر سد.